"Obecnie pewne instrumenty ochrony konsumenckiej znajdują zastosowanie pomiędzy przedsiębiorcami w wielu krajach unijnych, np. we Francji czy w Niemczech. Zainspirowani tymi rozwiązaniami, zaproponowaliśmy podobne również w polskim prawie dla przedsiębiorców, prowadzących działalność na podstawie wpisów w CEIDG" - powiedział Niedużak w rozmowie z ISBnews.
Dzięki tym rozwiązaniom, w przypadku umów niezawodowych, przedsiębiorcy będą mogli reklamować towary na podstawie rękojmi za ukryte wady (przedsiębiorcy zyskają prawo do domniemania istnienia wady fizycznej w momencie wydania rzeczy - w przypadku stwierdzenia wady w ciągu roku od wydania rzeczy), będą mogli odstąpić od umowy zawartej na odległość (co najmniej 14 dni, a gdy sprzedawca ich o tym nie poinformuje - 12 miesięcy) czy też będą mogli powoływać się na zakaz stosowania wobec nich niedozwolonych postanowień umownych (tzw. klauzul abuzywnych).
Przepisy te będą się odnosić do umów, które zostaną zawarte po 1 stycznia 2021 r.
"Jeżeli - na przykład - ktoś zakłada działalność gospodarczą i świadczy usługi doradcze, a do swojego biura kupuje choćby czajnik, drukarkę czy telefon, a przecież nie zajmuje się profesjonalnie parzeniem herbaty czy drukowaniem - to nie jest istota jego działalności gospodarczej. Chodzi nam o to, aby w obszarach niezwiązanych z jego działalnością, przedsiębiorca z CEIDG mógł się powoływać na uprawnienia konsumenckie" - tłumaczył Niedużak.
Uprawnienia wynikające z ustawy będą realizowane na drodze cywilnej w sporach między stronami, w tym wypadku np. między sprzedawcą drukarek a firmą, która tę drukarkę nabyła. "Liczymy na to, że te zmiany będą cywilizować rynek i podniosą standardy ochrony klienta na rynku nie tylko dla konsumentów, ale i dla firm" - podkreślił Niedużak.
Przyznał, że czasem ta granica dotycząca zakupu zawodowego czy niezawodowego może być płynna i być może będzie trudno o wytyczenie jednoznacznych zasad. Jednak - jak podkreślił - poszerzenie zakazu stosowania klauzul abuzywnych albo poszerzenie prawa do odstąpienia od umowy zawartej na odległość "są generalnie dobrymi tendencjami", służącymi temu, aby ten rynek czynić bardziej przyjaznym dla klienta.
Zmiany te były przygotowywane przez ówczesne resort rozwoju w porozumieniu z Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK). Przedsiębiorcy nie będą objęci ochroną UOKiK oraz rzeczników powiatowych.
Zdaniem Niedużaka, proponowane zmiany dotyczące traktowania przedsiębiorców jak konsumentów "są zmianami w dobrym kierunku".
"Byliśmy w ostatnich miesiącach w kontakcie z przedstawicielami - na przykład - branży leasingowej i wiemy, że ta branża dużo zrobiła, żeby przejrzeć swoje umowy pod kątem ewentualnych klauzul niedozwolonych, aby przygotować się do tego rozwiązania" - powiedział wiceminister.
Podkreślił też, że liczy na to, że pewne zachowania, jak chociażby możliwość zwrotu zakupionego na odległość towaru będą stawały się coraz bardziej standardem.
Zmiany Kodeksu cywilnego, dotyczące ochrony przedsiębiorcy jak konsumenta w przypadku umów niezawodowych miały wejść w życie 1 czerwca 2020 r. i stosować się do umów zawieranych po tej dacie. Sytuacja epidemiczna związana z COVID-19 spowodowała jednak przesunięcie wejścia przepisów w życie - zgodnie z ustawą z 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych, oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw.
Elżbieta Dominik
