"Z badań przeprowadzonych przez PwC w Polsce wynika, że w Polsce kapitał spółki oddawany jest przede wszystkim w ręce kluczowych osób w firmie. Spowodowane jest to tym, że najczęściej akcje stanowią formę nagrody w ramach długoterminowych programów motywacyjnych, a te kierowane są w większości do osób, które mają decydujący głos w działalności firm. Akcje mogą również stanowić narzędzie zatrzymania najlepszych pracowników. Jeśli natomiast firma chce wpłynąć na zaangażowanie większości pracowników w prace na rzecz spółki, decyduje się na wprowadzenie planu dostępnego dla wszystkich pracowników" - czytamy w raporcie.
W Polsce kapitał spółki oddawany w ręce kluczowych osób w firmie kształtuje się na poziomie 84%, znacznie rzadziej pracodawcy dzielą się akcjami ze wszystkimi pracownikami 16%. W innych krajach proporcje te kształtują się inaczej: 59% programów akcyjnych kierowanych jest do kluczowych pracowników, podczas gdy aż 41% do wszystkich pracowników.
Badania pokazują, że w ciągu ostatnich lat popularność pracowniczych programów akcyjnych w Polsce wzrastała, jednak w ostatnich dwóch latach wykazała niemal 10% spadku. Prawidłowość ta wpisuje się w tendencję większości państw europejskich i może być kojarzona z niestabilną i zmienną sytuacją ekonomiczną, podano również.
"Instytucja akcjonariatu pracowniczego będzie stopniowo zyskiwała na znaczeniu. Już w tej chwili istnieją uregulowania prawne, np. w stosunku do osób pełniących kluczowe stanowiska w instytucjach finansowych, wprowadzające wymóg wypłacania części wynagrodzenia zmiennego w formie akcji lub pochodnych instrumentów finansowych. Z drugiej strony, rynek pracy wymaga od pracodawców ciągłego uatrakcyjnienia pakietów płacowych. Tę kwestię doskonale rozwiązuje wprowadzenie właśnie programu akcyjnego. Spodziewamy się, że za trendami rynkowymi podążą również uregulowania prawne" - powiedziała dyrektor w dziale prawno-podatkowym PwC Joanna Narkiewicz-Tarłowska, cytowana w komunikacie.
Z raportu PwC wynika również, że istotną rolę w funkcjonowaniu instytucji akcjonariatu pracowniczego mogą odgrywać uregulowania podatkowe.
"Od 1 stycznia 2018 r. nowelizacja ustawy o PIT wprowadza korzystną dla podatników zmianę w postaci rozszerzenia możliwości odroczenia opodatkowania dochodu uzyskanego z tytułu nabycia lub objęcia akcji do momentu ich sprzedaży na akcje spółek z obszaru poza UE/EOG (np. z USA, Szwajcarii). Z preferencji tej będą mogli skorzystać podatnicy nabywający akcje spółek, których siedziba lub zarząd znajduje się na terytorium państw, z którymi Polska zawarła umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania" - czytamy w materiale.
Eksperci PwC podkreślają, że w toku prac legislacyjnych ustawodawca wyłączył z preferencji podatników, otrzymujących akcje spółek polskich, co może ograniczać rozwój akcjonariatu pracowniczego.
"Na przykładzie innych krajów widzimy wyraźną zależność pomiędzy wprowadzeniem zachęt podatkowych a wzrostem popularności akcjonariatu pracowniczego. Do najczęściej stosowanych zachęt należą: zwolnienie z opodatkowania kwoty przychodu powstającego w związku z otrzymaniem akcji, obniżenie podstawy opodatkowania w zależności od okresu posiadania akcji, brak lub niższe składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Z kolei po stronie pracodawców wymienia się przede wszystkim możliwość zaliczenia kosztów poniesionych na przekazanie pracownikom akcji do kosztów podatkowych oraz preferencje w zakresie ubezpieczeń społecznych" - podsumowała menedżer w dziale prawno-podatkowym PwC Sylwia Bachmat, cytowana w materiale.
Obecnie trwają jednak prace nad stworzeniem kompleksowych regulacji prawnych dot. akcjonariatu pracowniczego. Do Ministerstwa Rozwoju wpłynął projekt "Ustawy o programach akcjonariatu pracowniczego" przygotowany przez Fundację Forum Rozwoju Akcjonariatu Pracowniczego i Kapitału Krajowego, zakłądający, iż programy akcjonariatu pracowniczego stanowią dobrowolną formę inwestowania w kapitał zakładowy spółki w drodze obejmowania lub nabywania jej akcji/udziałów przez jej uprawnionych pracowników, podano także.
