- Black Friday 2021 przypada na 26 listopada, dzień po tegorocznym Święcie Dziękczynienia w USA.
- Wyprzedaże i promocje potrwają znacznie dłużej, ponieważ Czarny Piątek rozpoczyna sezon świątecznych zakupów.
- Z roku na rok coraz więcej mówi się o oszustwach cenowych sklepów, które znacznie podnoszą ceny na początku listopada, aby później ogłaszać drastyczne obniżki.
- W Black Friday pojawia się też znacznie więcej prób wyłudzeń czy ataków phishingowych.
Black Friday 2021 – kiedy wypada Czarny Piątek?
Tegoroczny Black Friday przypada na 26 listopada 2021 roku. W Stanach Zjednoczonych będzie to dzień po czwartym czwartku miesiąca, czyli tradycyjnej dacie Dnia Dziękczynienia. Mimo iż piątek po jednym z najważniejszych narodowych świąt w USA nie jest dniem wolnym od pracy, wielu pracowników decyduje się wówczas na jednodniowy urlop i zrobienie sobie długiego weekendu.
W połączeniu z początkiem przedświątecznego sezonu zakupowego daje to sklepom idealną okazję do przyciągnięcia tłumów promocjami i wyprzedażami. Określenie Czarny Piątek pierwotnie odnosiło się w żargonie policyjnym do zwiększonego ruchu pieszych oraz samochodów po Dniu Dziękczynienia. Od co najmniej kilkunastu lat używa się go przede wszystkim w kontekście tłumów szturmujących sklepy. W ostatnich latach Black Friday zadomowił się również w Polsce.
W 2021 roku Black Friday nabiera szczególnego wymiaru ze względu na fakt, że przed rokiem pandemia koronawirusa znacznie ograniczyła możliwość urządzania dzikich wyprzedaży w sklepach stacjonarnych. Jesienny lockdown w handlu został zniesiony w sobotę 28 listopada 2020 roku, a więc dzień po Czarnym Piątku. Z tego względu znacznie większą popularnością cieszyły się promocje online. Według komunikatu operatora płatności online Blue Media, liczba transakcji w ciągu Czarnego Tygodnia 2020 wzrosła o 91,5% w stosunku do 2019 roku. Teraz galerie handlowe, markety ze sprzętem RTV/AGD czy sieciówki odzieżowe liczą na spektakularne odbicie.
Co warto kupić na przecenach w Black Friday 2021?
Przeceny w Black Friday dotyczą przede wszystkim dużych marketów ze sprzętem RTV/AGD. Jako że jest to dzień łowów dla sklepów w centrach handlowych, na wyprzedaże liczyć można też w sieciówkach odzieżowych. Chociaż sklepy internetowe mają swoje święto kilka dni później, również one reklamują się licznymi nawiązaniami do amerykańskiego święta konsumpcjonizmu. Czy warto im ufać?
W ubiegłym roku obniżki cen z okazji Black Friday sięgnęły średnio zaledwie... 3,4%. W raporcie "Świątecznego Barometru Cenowego" Deloitte wykazano, że spośród niemal 7 tysięcy produktów objętych monitoringiem w Czarny Piątek aż 69% nie zmieniło ceny, a w przypadku 14% artykułów koszt poszedł do góry. Co więcej, w stosunku do Black Friday 2019 ceny tych samych produktów wzrosły w 55% przypadków, choć wpływ na to miały oczywiście globalne zawirowania spowodowane pandemią koronawirusa.
Nie oznacza to jednak, że wypatrywanie promocji nie ma sensu. Trzeba tylko zwracać uwagę na pojedyncze, faktycznie interesujące nas produkty (mając najlepiej porównanie z ich cenami z początku listopada) lub całe kategorie. Analitycy Deloitte wyliczyli, że przed rokiem największe przeceny dotyczyły wearables (elektronika noszona, czyli smartwatche czy inteligentne czujniki), smart speakerów oraz laptopów. W górę poszły za to ceny konsol.
W przypadku większości przecen nie trzeba ponadto się spieszyć. Według przytoczonego raportu, przez weekend przeważająca większość cen ustalonych na Black Friday nie poszła w górę. Identyczny koszt po weekendzie miało 82% produktów. Jedną z przyczyn jest przedłużenie wyprzedaży na Cyber Monday lub utrzymanie promocji aż do świąt.
Czarny Piątek traci na znaczeniu? Wyprzedaże trwają cały Black Week
W USA od kilku lat mówi się o drastycznie malejącym znaczeniu Czarnego Piątku. Już na początku poprzedniej dekady pojawiały się głosy, że ekonomiczne znaczenie Black Friday jest znacznie przeszacowywane. Z badań firmy konsultingowej Capital Economics opublikowanych w 2012 roku wynikało, że następuje nieznaczna korelacja pomiędzy dobrymi wynikami sprzedaży tego dnia a mniejszymi ogólnymi wydatkami Amerykanów w okresie świątecznym.
Łatwe do medialnego ogrania obrazki dzikich tłumów w sklepach czy centrach handlowych przestały oddziaływać na wyobraźnię konsumentów również ze względu na wzrost znaczenia ecommerce. Na początku kolejnego tygodnia po Black Friday sklepy internetowe uruchamiają promocje w ramach Cyfrowego Poniedziałku. Cyber Monday 2021 wypada 29 listopada i dla osób przyzwyczajonych do pandemicznych zakupów online będzie znacznie lepszym pretekstem do wydania pieniędzy.
Tradycja Czarnego Piątku upada również ze względu na rozciąganie promocji w nieskończoność. W statystykach handlowych nieprzypadkowo ujrzymy prawdopodobnie wyniki z całego Black Week (od 22 do 29 listopada 2021). W Polsce na pewną nieufność wobec wyprzedaży w tym okresie może mieć także coraz częstsze podnoszenie tematu oszustw cenowych z okazji Black Friday.
Czarny Piątek to czas łowów także dla wyłudzaczy
Przed rokiem eksperci ds. cyberbezpieczeństwa z firmy Check Point wyliczyli, że w czasie wyprzedaży Black Friday i Cyber Monday liczba oszustw związanych z wyłudzeniem danych wzrasta o 440%. Metody działania są zróżnicowane i regularnie pojawiają się nowe pomysły na skuteczny phishing. Jak bronić się przed najpopularniejszymi oszustwami?
W okolicach Black Week popularne są szczególnie SMS-y, w których oszuści podszywają się pod firmy kurierskie. Podany link do śledzenia paczki może albo prowadzić wprost do wirusa, albo prezentować kopię strony internetowej dostawcy. Założenie tam konta, często łączące się z podaniem adresu e-mail oraz hasła, to prosta droga do utraty kontroli nad swoimi danymi. Oczekując na paczkę, warto wpisywać otrzymany od sprzedawcy kod śledzenia bezpośrednio na stronie internetowej dostawcy.
Inną popularną metodą oszustw na Czarny Piątek jest klonowanie stron internetowych znanych sklepów i wysyłanie linków w wiadomościach przypominających tradycyjne newslettery danej instytucji. Otrzymana mailem informacja o obniżce rzędu kilkudziesięciu procent na markowe ubrania lub wysokiej jakości sprzęt elektroniczny wydaje się w Black Friday czy Cyber Monday realistyczna. Według szacunków analityków ze wspomnianej już firmy w czasie Black Week internauci otwierają 1 na 826 wiadomości od oszustów, podczas gdy standardowo współczynnik ten wynosi 1 na 11 000 e-maili. Ekscytacja sprawia, że łatwo pominąć wówczas literówkę w adresie strony albo brak certyfikatu SSL.