Rok 2023 był dla polskiego e-commerce rokiem pełnym wyzwań, ale też czasem, który przyniósł wiele wskazówek, jak branża może kształtować się w nadchodzących latach. Po burzliwym okresie pandemii i gwałtownym wzroście popularności zakupów online, przyszedł czas na stabilizację oraz konsolidację rynku.
Wzrost sprzedaży internetowej nie jest tak wykładniczy, jak w latach pandemicznych: 2020–2022, ale e-commerce nadal notuje wzrosty.
Wartość światowego rynku e-commerce w 2023 r. ma sięgnąć 16 bln dolarów. Prognozy mówią, że w 2032 r. będzie to już ponad 57 bln dolarów. W samej Europie przychody z handlu online mają rosnąć w kolejnych latach o ok. 9–10 proc. rocznie.
Również polscy przedsiębiorcy mają powody do optymistycznego patrzenia w przyszłość. Według badania Future Mind, 55 proc. respondentów uważa, że pozostałe miesiące roku będą "dobre", a 35 proc. – że "średnie". Największymi optymistami ("bardzo dobre") jest ponad 7 proc., a pesymistami ("słabe") – tylko 1,79 proc. ankietowanych.
Według GUS sprzedaż internetowa stanowiła we wrześniu 8,3 proc. całości sprzedaży detalicznej w gospodarce. Był to czwarty z kolei miesiąc wzrostu udziału przy jednoczesnym wzroście wartości e-sprzedaży. Widać wyraźne odbicie w porównaniu z początkiem roku, kiedy mieliśmy do czynienia ze znacznymi wahaniami tego wskaźnika.
Przyzwyczajeni do internetu
Odporność sektora może być efektem rosnącej dojrzałości rynku, który adaptuje się do nowych warunków i oczekiwań konsumentów. Z kolei klienci, którzy przez ostatnie lata przyzwyczaili się do wygody zakupów z domu, mogą nie chcieć rezygnować z tego komfortu, nawet gdy sytuacja ekonomiczna staje się bardziej wymagająca. Dodatkowo rozwój technologii oraz logistyki w e-commerce pozwala na coraz szybsze i bardziej efektywne dostawy, co przyczynia się do wzrostu popularności tej formy sprzedaży.
Kolejnym elementem są kluczowe czynniki decydujące o wyborach konsumentów podczas zakupów przez internet. W Polsce i na całym świecie ceny i promocje zawsze będą mieć znaczenie, ale rośnie też świadomość związana z jakością, pochodzeniem produktów oraz etyką biznesu. Konsumenci coraz częściej szukają informacji o produktach i opiniach innych użytkowników, co zmienia ich zachowania zakupowe, ale też utrwala zwyczaj kupowania przez internet - czyli w miejscu, gdzie jest wybór zarówno ze względu na ceny, jak i jakość.
Analiza ruchu na stronach internetowych pokazuje, że Polacy coraz częściej dokonują też świadomego wyboru pomiędzy zakupami bezpośrednio u producentów a korzystaniem z platform zakupowych. Decyzja ta często dyktowana jest przez czynniki takie jak cena, dostępność, opinie innych użytkowników oraz szybkość dostawy. Platformy zakupowe, z ich szerokim asortymentem i możliwością porównania ofert, nadal cieszą się dużą popularnością, jednak widać także wzrost zainteresowania stronami konkretnych marek, które oferują unikalne produkty i usługi.
Sposób na sukces?
Ten w formie uniwersalnej oczywiście nie istnieje, ale warto zauważyć, że inwestycja we własny kanał sprzedaży internetowej wydaje się być kluczową strategią dla firm, które chcą zachować niezależność i budować bezpośrednie relacje z klientami. Posiadanie swojego e-sklepu może przynieść znaczące korzyści, takie jak większa kontrola nad wizerunkiem marki, możliwość zbierania szczegółowych danych o zachowaniu klientów oraz większa elastyczność w implementacji innowacji.
Klienci oczekują dziś nie tylko konkurencyjnych cen, ale również szybkiego i bezproblemowego procesu zakupowego, szerokiej oferty, a także wysokiej jakości obsługi. Firmy, które zrozumiały te potrzeby i wdrożyły odpowiednie rozwiązania – takie jak zaawansowane systemy rekomendacji, personalizację oferty czy szybką i wygodną logistykę – mogą cieszyć się większym zaufaniem i lojalnością klientów.
Kolejna sprawa to wybór metody płatności, który w e-commerce nie jest już tylko kwestią bezpieczeństwa transakcji, ale stał się elementem wpływającym na całokształt doświadczenia zakupowego klienta.
Przelewy internetowe, płatności kartą, portfele elektroniczne – jak wynika z badania Autopay, te metody płatności nadal dominują wśród polskich konsumentów. Raport firmy pokazuje jednak zauważalny wzrost popularności szybkich płatności mobilnych oraz rozwiązań pozwalających na płatność w systemie "kup teraz, zapłać później".
BLIK, system płatności mobilnych, który jest unikatem na skalę światową, bije kolejne rekordy. W trzecim kwartale tego roku użytkownicy zrealizowali za jego pomocą 455 mln transakcji, co jest wzrostem rok do roku o 40 proc.! Od początku roku do końca września transakcji BLIKiem było 1,3 mln, a ich wartość przekroczyła 170 mld zł. Dziś prawie 15 mln osób aktywnie korzysta z tego systemu płatności.
Jego sukces można przypisać kilku czynnikom: prostocie użytkowania, bezpieczeństwu transakcji, a także szerokiej akceptacji zarówno w sklepach internetowych, jak i stacjonarnych. BLIK ułatwia również wygodne przelewy między użytkownikami, co czyni go wszechstronnym narzędziem finansowym.
Jak wynika z badania Autopay "Finanse w czasach inflacji" BLIKA wybiera w pierwszej kolejności 51 proc. konsumentów, a wśród młodych jest to aż 71 proc. ankietowanych. Kolejne miejsce zajmują szybkie przelewy elektroniczne, takie jak Autopay. Dalej są płatności kartą, a dopiero potem za pobraniem, które dziś wybiera 22 proc. kupujących.
W kontekście przewidywań na przyszłość, eksperci sugerują, że systemy takie jak BLIK będą nadal rozwijać swoje funkcje, być może wchodząc w synergiczne połączenia z innymi usługami finansowymi lub handlowymi.
Sztuczna inteligencja w e-commerce
Przełomową technologią 2023 r. – także w e-commerce – stała się sztuczna inteligencja. AI pomaga m.in. w generowaniu treści, analizowaniu preferencji klientów, wspiera optymalizację logistyki i zarządzania zapasami. Chatboty i wirtualni asystenci, dzięki zaawansowanym algorytmom uczenia maszynowego, są w stanie oferować szybką i precyzyjną pomoc, odpowiadając na zapytania klientów i pomagając w rozwiązywaniu problemów. To nie tylko zwiększa satysfakcję klientów, ale także obniża koszty operacyjne dla firm.
Jak podaje Barometr Retail Future Mind, niemal 60 proc. ekspertów branży przyznaje, że ich organizacje wykorzystują sztuczną inteligencję w biznesie. Sami handlowcy pozostają jednak dość ostrożni. Tylko niespełna 10 proc. potwierdza, że stosuje AI do analizy danych podczas podejmowania decyzji inwestycyjnych, a jedynie 7 proc. używa jej przy decyzjach produktowych. Najczęściej – w ponad 40 procentach przypadków – technologia ta jest wykorzystywana w obsłudze klienta, spersonalizowanej komunikacji oraz optymalizacji procesów biznesowych
Niemniej sztuczna inteligencja będzie trwałym elementem krajobrazu w przyszłości . Sprzedawcy chcą zwiększać wykorzystania AI w biznesie. Już teraz 45 proc. respondentów zatrudnia specjalistów tej technologii.
Sztuczna inteligencja już teraz wpływa na sposób, w jaki konsumenci dokonują zakupów, a inne wschodzące technologie - takie jak AR, VR czy blockchain - obiecują jeszcze większą transformację w przyszłości. Dla firm działających w branży e-commerce ciągła adaptacja i innowacje są więc kluczem do utrzymania konkurencyjności i zaspokojenia rosnących oczekiwań klientów.
Przyszłość pod znakiem innowacji
Rok 2023 był dla branży e-commerce w Polsce okresem intensywnej adaptacji do wyjątkowo dynamicznych warunków rynkowych i zmian w technologii. Mimo tych wyzwań, sektor wykazał odporność i zdolność do ewolucji, kontynuując swój wzrost i rozwój.
Obserwowane trendy w zakupach online wskazują na to, że e-commerce nie tylko przetrwał turbulencje ostatnich lat, ale także zdołał je wykorzystać jako okazję do rozwoju. Przed branżą e-commerce stoją nowe wyzwania, a także nieograniczone możliwości. Sztuczna inteligencja, blockchain, rzeczywistość rozszerzona i inne technologie otwierają nowe horyzonty dla personalizacji zakupów i interakcji z klientami. Wchodząc w rok 2024, możemy oczekiwać dalszych innowacji i zmian, które będą kształtować ten dynamicznie rozwijający się sektor.
Co to będą za zmiany, jakie trendy rysują się na rynku i jakie są prognozy na 2024 rok? Porozmawialiśmy o tym z Jarosławem Stankowskim – zarządzającym Business Unitem eCommerce & Retail w Autopay, który jest odpowiedzialny za współpracę z kluczowymi partnerami obszaru eCommerce – oraz Marcinem Szczurem – zarządzającym Business Unitem Platforms & Marketplaces w Autopay, odpowiedzialnym za współpracę z integratorami, marketplace’ami i platformami sprzedażowymi.
Płatna współpraca z Autopay