Debatę poprzedziło wystąpienie Anny Hubáčkovej, minister środowiska Czech. Anna Hubáčkova stwierdziła, że zmiany klimatyczne są zdecydowanie jednym z największych wyzwań naszych czasów. Niezbędna jest zielona transformacja w kierunku neutralności klimatycznej. Wymaga ona ogromnych zmian w naszych gospodarkach i społeczeństwach. Emisje gazów cieplarnianych w Republice Czeskiej w okresie od 1990 do 2020 roku zmniejszyły się o 43 proc. Udało się osiągnąć zarówno krajowe, jak i unijne cele na ten moment.
Rząd Czech popiera zieloną transformację i rezygnację z węgla do 2030 roku oraz cele programu Fit for 55. Niepokój minister budzi jednak wpływ wzrostu cen na grupy wrażliwe. Konflikt rosyjsko-ukraiński w jej ocenie pokazał, że gaz nie jest alternatywą dla OZE i czystych źródeł energii. Republika Czeska, jak zaznaczyła, popierała i popiera energię jądrową.
Ceny energii nie mogą być niższe
Następnie prowadzący dyskusję Jakub Wiech poprosił Marka Wróbla, prezesa Fundacji Republikańskiej o udzielenie odpowiedzi na pytanie o to, czy trwająca wojna uwidoczniła mankamenty energetycznej polityki unijnej.
– W Polsce od dawna wiemy, że uzależnienie od Rosji jest szkodliwe i za duże. Polityka niemiecka, ale i europejska jeśli chodzi o relacje energetyczne z Rosją szła w przeciwną stronę niż polska. My w Polsce mamy sumienie czyste i okazaliśmy się mądrzy przed szkodą – twierdzi Marek Wróbel.
Wcześniejszą politykę europejską uznał za wzmacniającą Rosję. Każdy kraj Europy stara się wobec tego zagrożenia samodzielnie podjąć rewizję dotychczasowej polityki.
– Jednak pewna refleksja następuje, nawet w Niemczech. Nikt już na Zachodzie nie czeka na upadek Kijowa, choć część polityków zastanawia się ile z dotychczasowej polityki energetycznej będzie można zachować – dodaje.
Kamil Sobolewski, główny ekonomista Pracodawcy RP został następnie zapytany, czy mamy szykować się na dekady droższej energii. W jego opinii, powinniśmy się zastanowić, czy warto osiągnąć neutralność klimatyczną. Z punktu widzenia rynków finansowych, ta inwestycja wydaje się wymarzona. Tylko że państwa na to nie stać, bo znaleźlibyśmy się w stanie ogromnego zadłużenia. Na takie finansowanie nie stać też firm energetycznych. Nawet przy ruszeniu całego sektora prywatnego, byłoby to bardzo trudne do osiągnięcia.
– Dzisiejsza cena energii jest jedynym racjonalnym sposobem finansowania transformacji energetycznej. Dlatego, że tu i teraz pozwala sfinansować ogromne koszty, które musimy ponieść, zanim Tamiza zapłonie. W związku z tym ogromnym wyzwaniem, jakim jest sfinansowanie transformacji, ceną możemy sterować zarówno inwestycjami w wytwarzanie ekologicznej energii, jak i ograniczeniem popytu na energię elektryczną.
W jego ocenie sytuacja w Ukrainie wymaga przyspieszenia naszych działań ku transformacji. Największą przeszkodą w realizacji tych planów, jest obecnie inflacja.
Nie da się żyć bez prądu
Karol Wolff, dyrektor Biura Strategii i Projektów Strategicznych PKN ORLEN został zapytany o wpływ sytuacji na transformację firmy.
– PKN ORLEN zadeklarował neutralność emisyjną do 2050 r., przy istnieniu planu do 2030 r., bo w tej perspektywie możliwe jest wiarygodne planowanie. Dla nas kwestia neutralności emisyjnej jest kwestią odpowiedzialności za nas i za przyszłe pokolenia – twierdzi Karol Wolff.
Ekspert zwraca uwagę, że obecne systemy energetyczne były produkowane i planowane w czasach, gdy ludzka populacja była znacznie mniejsza. W obecnych warunkach bezemisyjność to konieczność. Przy inwestycjach w OZE, nie ma jednak możliwości pełnej rezygnacji z inwestycji petrochemicznych.
– Odejście od rosyjskich węglowodorów w naszej części Europy oznacza albo znalezienie innego dostawcy węglowodorów, albo skorzystanie z innej energii. W krótkiej perspektywie będzie to dostawca nierosyjski, później zaś, gdyż inwestycje potrzebują czasu, inna energia – sugeruje.
Pytanie o konieczność przyspieszenia dekarbonizacji zostało skierowane do Artura Michalskiego, wiceprezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska Wodnego. W swojej odpowiedzi odniósł się on do okresu przemian ustrojowych, gdy nasza emisyjność była znacznie wyższa. Stwierdził, że byliśmy globalnym liderem zmian, ograniczając emisyjność zgodnie z protokołem w Kioto.
– Da się żyć bez prądu, ale jest to współcześnie niewyobrażalne. W tej sytuacji dążymy do tego, by było jak najwięcej źródeł odnawialnych, źródeł stabilnych lub takich, które da się stabilizować w inny sposób. Za przykład podam geotermię, która nie jest źródłem tanim. Chwaląc geotermię, wywoływałem parę lat temu uśmiech. Należało wówczas dążyć do jak najszerszego wykorzystania tej technologii i bylibyśmy dziś o kilka małych kroków dalej – zwraca uwagę Artur Michalski.
Jak zauważa, geotermia podhalańska od kilku lat może ceny obniżać, bo nie ponosi kosztów surowca ani emisji. Swoistą odpowiedzią Polski powinno być ulokalnienie dekarbonizacji, korzystanie z różnych źródeł energii na najniższym szczeblu, zwłaszcza w ogrzewaniu.
Czas nowych kalkulacji
Następnie głos zabrał Jan Tabor, zastępca dyrektora generalnego ds. gospodarki leśnej w Lasach Państwowych. – Konflikt za naszą wschodnią granicą zmienił rzeczywistość. Wszystkie państwa zaczęły rekalkulacje własnych zamierzeń i dywersyfikację źródeł. Bioenergia, energia pozyskiwana z biomasy znów zyskuje na znaczeniu. W ostatnich kilku latach odchodzono od tego sposobu uzyskiwania energii, w tej chwili mamy do czynienia z pewnego rodzaju refleksją. My jako Lasy Państwowe przygotowaliśmy pulę drewna energetycznego w odpowiedzi na zapotrzebowanie.
W dalszym ciągu debaty, zapytany o wpływ wojny na połączenie PKN ORLEN z grupą Lotos oraz z PGNiG, Karol Wolff stwierdził, że harmonogram fuzji nie ulega zmianie.
Marek Wróbel wyraził nadzieję, że polska wizja polityki energetycznej wpłynie na politykę unijną, że nie będzie to tylko nasze moralne zwycięstwo.
Jan Tabor stwierdził, że starzenie się polskich lasów utrudni nam realizację wymagań wpisanych w Fit for 55. Wymusi to na nas wstrzymanie pozyskiwania drewna, ale to dalej napędzi starzenie się lasów, czyli zmniejszy ich zdolność do pochłaniania CO2. Dyskutowane są na poziomie unijnym realizacje tych celów.
Artur Michalski wyraził nadzieję, że damy sobie radę ze zmianami i nie dojdzie do fali ubóstwa energetycznego.
Kamil Sobolewski natomiast ma nadzieję, że Europa przestanie karmić rosyjskiego niedźwiedzia i odejdzie od wschodnich surowców.
DZIĘKUJEMY, ŻE JESTEŚCIE Z NAMI: TOGETAIR 2022
PARTNER STRATEGICZNY: PKN ORLEN PARTNER GŁÓWNY: PGE GŁÓWNY PARTNER ŚRODOWISKOWO-KLIMATYCZNY: Lasy Państwowe PARTNERZY ECO+: KGHM Polska Miedź, Bank Gospodarstwa Krajowego, McDonald’s, Grypa Żywiec, Microsoft, Polski Fundusz Rozwoju PARTNERZY ECO: Enea, Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia, Sieć Badawcza Łukasiewicz, Lidl Polska, Agencja Rozwoju Przemysłu, ARP e-vehicles, T-mobile, VELUX, PWC, Fortum, Top Farms, Terra Nostra, Państwowy Instytut Geologiczny, NCBR PARTNERZY: PKO Bank Polski, LPP, BOŚ Bank, Saint Gobain, 3M, GPW, PAIH, Karmar, Eko Pak, Murapol, Danone, Żywiec Zdrój, Westinghouse, BOSCH, PKP Intercity, Polregio, Brother, Polskie Stowarzyszenie Budownictwa Ekologicznego, Hanton, Deloitte, Kross Rental, mLesing, Reloop, Stena Recycling, Rekopol, Lux Rad Nowoczesne Grzejniki, FPS, Związek Pracodawców Gospodarki Odpadami, Red Snake, United, Koalicja Dbamy o wodę, IMGW PATNER ENERGETYCZNY Tauron PATRONAT HONOROWY: Prezes Rady Ministrów Mateusz Morawiecki PATRONATY PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO: Parlament Europejski, Komisja Europejska PATRONATY MINISTERSTW: Ministerstwo Klimatu i Środowiska, Ministerstwo Rozwoju i Technologii, Ministerstwo Infrastruktury, Ministerstwo Zdrowia, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Ministerstwo Edukacji i Nauki, Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, Ministerstwo Finansów PATRONATY MARSZAŁKÓW WOJEWÓDZTW: Świętokrzyskiego, Lubuskiego, Podkarpackiego, Mazowieckiego, Wielkopolskiego, Zachodniopomorskiego, Opolskiego, Śląskiego, Dolnośląskiego, Warmińsko-Mazurskiego, Pomorskiego, Małopolskiego, Lubelskiego, Kujawsko-Pomorskiego, Podlaskiego, Łódzkiego PATRONATY I PARTNERZY MERYTORYCZNI: Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, PARP, Państwowa Agencja Atomistyki, govtech, Biuro Rzecznika MiŚP, UOKIK, Polskie Regiony, Izba Gospodarcza Ciepłownictwo Polskie, IMGW, American Chamber of Commerce in Poland, Business Center Club, green way, Powiat Pilski, Łazienki Królewskie, Clean Air Fund, Polski Alarm Smogowy, Program Czysta Polska, PSPA, PIME, Fundacja Republikańska, Francusko-Polska Izba Gospodarcza GŁÓWNY PARTNER ORGANIZACJI PRACODAWCÓW: Pracodawcy RP PATRONATY UCZELNI WYŻSZYCH: Uniwersytet Warszawski, Szkoła Główna Handlowa, Akademia Górniczo-Hutnicza, Szkołą Główna Gospodarstwa Wiejskiego PARTNERZY MIĘDZYNARODOWI: eit Climate-KIC, UN Global Compact Network Poland, Business & Science Poland, American Chamber of Commerce in Poland, EurAtive.pl, Francusko-Polska Izba Gospodarcza GŁÓWNY PARTNER MEDIALNY: Polsat, Polsat News, Interia, Zielona Interia GŁÓWNE PORTALE INTERNETOWE: Wirtualna Polska, money.pl GŁÓWNY PARTNER RADIOWY: PolskieRadio24.pl GŁÓWNY PARTNER BRANŻOWY: Energetyka24 PARTNERZY MEDIALNI: Polska Agencja Prasowa, Rzeczpospolita, Forbes, Polska Press, Audytorium17, RDC Radio Dla Ciebie, Polskie Radio Olsztyn, Polskie Radio Koszalin, Radio Opole, Polskie Radio Rzeszów, Radio Poznań, Biznes Alert, Teraz Środowisko, Wysokie Napięcie, Smog Lab, e-ciepło.pl, Pod Prąd, OZEON, Kapitał Polski, Ekologia.pl, EcoEkonomia.pl, Ekologia i Rynek, ekorynek.com, EkoGuru, Comparic.pl, BiznesTuba.pl, Business Hub, Business Magazine, Siła Nauki, SmartMe, Agencja Informacyjna GŁÓWNY PARTNER REKLAMY OOH: Clear Channel ORGANIZATORZY: Fundacja Czyste Powietrze, Fundacja Pozytywnych Idei PRODUCENT: Craetive Harder Group
Materiał partnera: TOGETAIR 2022