ONZ w pigułce
Wśród celów statutowych ONZ w pierwszej kolejności wymienia się utrzymanie pokoju międzynarodowego oraz nadzorowanie przestrzegania praw człowieka.
Podstawowe cele ONZ to:
- Utrzymanie pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego
- Rozwijanie przyjaznych stosunków między narodami
- Współpraca przy rozwiązywaniu problemów międzynarodowych i przy promowaniu poszanowania dla praw człowieka
- Koordynowanie działań państw świata
Członkami ONZ są suwerenne państwa, a właściwie ich rządy, gdyż ONZ stanowi organizację międzyrządową. Nazwa ONZ - "Narody Zjednoczone" - po raz pierwszy padła w Deklaracji Narodów Zjednoczonych z 1 stycznia 1942 r., gdzie 26 narodów zobowiązało się do zwalczania faszyzmu.
Programy i fundusze ONZ w postaci m.in. Funduszu Narodów Zjednoczonych na Rzecz Dzieci (UNICEF), Programu Narodów Zjednoczonych do spraw Rozwoju (UNDP), Światowy Program Żywnościowy (WFP) powstały z myślą o działaniach na rzecz pomocy humanitarnej oraz praw człowieka.
Wśród głównych organów Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) wyróżniamy:
- Zgromadzenie Ogólne ONZ, które nadzoruje całość działań organizacji i podejmuje uchwały, które zawierają zalecenia dla państw członkowskich.
- Rada Bezpieczeństwa ONZ, która odpowiada za bezpieczeństwo narodowe i utrzymanie pokoju na świecie. Rada posiada pięciu członków stałych i dziesięciu niestałych, wybieranych na dwa lata,
- Rada Gospodarcza i Społeczna ONZ odpowiada za kwestie społeczne, gospodarcze, kulturowe oraz za prawa człowieka, zajmuje się też ustalaniem wytycznych dla organizacji wyspecjalizowanych i projektami konwencji. Wybierana jest raz na trzy lata.
- Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości ONZ jest organem sądowym, którego reprezentuje 15 sędziów. Zadaniem MTS jest rozstrzyganie sporów między państwami i wydawanie opinii doradczych.
- Sekretariat ONZ jest organem administracyjnym, który nadzoruje prace bieżące i informuje Radę Bezpieczeństwa o zagrożeniach dotyczących pokoju na świecie. Od 2017 roku funkcję sekretarza generalnego ONZ pełni António Guterres.
- Rada Powiernicza ONZ była odpowiedzialna za kontrolę terytoriów powierniczych do uzyskania przez nich niepodległości. Odkąd w 2004 roku członkiem ONZ została Republika Palau, Rada Powiernicza zawiesiła działalność.
Organizacja Narodów Zjednoczonych (ONZ) jest obecnie największą organizacją międzynarodową na świecie i zrzesza w ramach struktura ż 193 państw.
Krytyka ONZ
Wśród głównych zarzutów wobec ONZ panuje pogląd, że jedną z przyczyn słabości Narodów Zjednoczonych jest niezniuansowany skład Rady Bezpieczeństwa. Od lat powraca postulat, by do grupy stałych członków Rady dodać nowe mocarstwa – Niemcy, Japonię, Indie, Brazylię czy RPA.
Komentantorzy z całego świata często zarzucają ONZ brak skuteczności działania, szerzący się antysemityzm, ale także promowanie globalizmu.