Historyk doktor Witold Pronobis powiedział, że
niemieckie akta dotyczące działalności komanda gestapo z
Ciechanowa pod dowództwem Hermana Schappera mogą znajdować
się w Warszawie. Pronobis wyjaśnił w radiowych Sygnałach
Dnia, że mniej więcej 20 lat temu analizował politykę
narodowościową Niemców w okręgu ciechanowskim, zbierając
materiały do pracy doktorskiej.
Gość Polskiego Radia powiedział, że dokumentów
szukał w różnych archiwach, także w Niemczech, ale akta
dotyczące zbrodniczej działalności Schapera znalazł w
ówczesnym archiwum MSW w Warszawie. Schaper działał także
w okręgu Białystok, także w tym regionie, gdzie leży
Jadwabne i Radziłów.
Wczoraj Edmund Dmitrów, specjalny wysłannik IPN,
który przez dwa tygonie badał niemieckie archiwa w
Ludwigsburgu przedstawił wyniki swoich poszukiwań. Ustalił
on, że komando gestapo pod dowództwem Schappera brało
udział w egzekucjach Żydów w Radziłowie i Tykocinie latem
41-ego roku. Według tych dokumentów można też 'z dużym
prawdopodobieństwem' przyjąć, że ta sama jednostka gestapo
brała udział w tym samym czasie w zbrodni w Jedwabnem, a
także w Rutkach, Zambrowie i Wiźnie.
Doktor Pronobis podkreślił, że nic tam nie mogło
się wydarzyć co najmniej bez zgody Niemców. Władze
niemieckie, szczególnie gestapo inspirowały nastroje
antyżydowskie. Poza tym zapanowała tam atmosfera
bezkarności dla tych, którzy dopuścili się zbrodni na
Żydach.
Gość Polskiego Radia podkreślił, że napięcia
polsko-żydowskie na tamtym terenie były w 1941-ym roku
wyjątkowo silne. Doktor Pronobis wyjaśnił, że obaj
okupanci - przez 2 lata sowiecki, a od 1941-go roku
niemiecki - stosowali politykę dziel i rządź. Sowieci
wygrywali Żydów przeciwko Polakom i wielu Żydów
zatrudnlili w NKWD. Niemcy natomiast starali się wygrywać
Polaków przeciwko Żydom.
11:57 06/04/2001
