Był prekursorem badań nad konspiracyjną walką zbrojną w okupowanej Warszawie, dziejami partyzantki i konspiracji na Kresach Północno-Wschodnich RP w czasie pierwszej okupacji sowieckiej 1939-1941 oraz znawcą sowieckiego systemu okupacyjnego. Do najbardziej znanych jego prac należą: "Saga o Łupaszce" ppłk. Jerzym Dąmbrowskim 1889-1941", "Szare Szeregi jako organizacja wychowawcza", "Bohaterowie "Kamieni na szaniec" w świetle dokumentów" oraz "Rzeczpospolita podziemna".
Tomasz Strzembosz urodził się w 1930 roku w Warszawie. Studiował na Wydziale Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, a potem na Uniwersytecie Warszawskim ze specjalizacją archiwalną. Z powodów politycznych magisterium uzyskał dopiero w 1959 roku.
Tytuł profesora otrzymał w 1991 roku. Wykładał na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, a od 1991 roku kierował Samodzielną Pracownią Dziejów Ziem Wschodnich II RP w Instytucie Studiów Politycznych PAN,
Tomasz Strzembosz był jednym z twórców Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej, następnie przez dwie kadencje jego przewodniczącym, a od 1992 roku - honorowym przewodniczący ZHR.