.
Samoobrona była przeciwna tym zmianom, a Prawo i Sprawiedliwość poparcie dla projektu uzależniło od przyjęcia zaproponowanych przez nich poprawek.
W czwartek w Sejmie odbyło się drugie czytanie rządowego projektu nowego Prawa Dewizowego. Z uwagi na zgłoszone poprawki projekt trafi do dalszych prac w komisji sejmowej. Ostateczne głosowanie nad projektem odbędzie się na posiedzeniu plenarnym Sejmu podczas trzeciego czytania.
Projekt zakłada, że nowe przepisy wejdą w życie 1 października 2002 roku. Przemawiający w imieniu Platformy Obywatelskiej Jacek Protasiewicz zgłosił poprawkę, która zmniejszałaby wartość kupna lub sprzedaży zagranicznych środków płatniczych w ramach jednej transakcji do 20.000 euro z 50.000 euro zaproponowanych w projekcie.
Wniosek mniejszości, zgłoszony w trakcie prac w komisji, zakłada, by wartość pojedynczej transakcji zmniejszyć z 50.000 euro do 15.000 euro.
'Mamy wątpliwości czy ograniczenie wartości jednorazowej transakcji dokonywanej w ramach działalności kantorowej do równowartości 15.000 euro nie ograniczy w konsekwencji liczby podmiotów zobowiązanych do rejestrowania transakcji w oparciu o art. 8 projektu ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł, nad którą obecnie pracuje obecnie Komisja Finansów Publicznych' - powiedział Protasiewicz.
'Proponujemy ustalić wartość dopuszczalnej transakcji sprzedaży zagranicznych środków płatniczych w ramach jednej umowy na równowartość 20.000 euro' - dodał.
W opinii sprawozdawcy komisji Zofii Grzebisz-Nowickiej, kantory są zobowiązane do zgłaszania wszystkich podejrzanych transakcji o wartości powyżej 10.000 euro.
Aleksander Szczygło przemawiający w imieniu Prawa i Sprawiedliwości przychylił się do wniosku mniejszości w rozdziale dotyczącym działalności kantorowej.
Zaproponował też wprowadzenie do projektu nowelizacji ustawy zapisu, by prezes NBP w ciągu 12 miesięcy od wejścia ustawy w życie dokonał przeglądu pozwoleń na działalność kantorową. W przypadkach, gdyby kantory nie spełniały warunków ustawy, prezes NBP mógłby cofnąć zezwolenie.
Samoobrona zaś chce, by przepisy ustawy wchodziły w życie w momencie wejścia Polski do Unii Europejskiej. Projekt nowej ustawy Prawo Dewizowe ma dostosować polskie prawo do wymogów Unii Europejskiej. Dlatego w projekcie nie przewidziano - poza dozwolonymi w Traktacie Europejskim - żadnych ograniczeń w przepływie kapitału i płatnościach między Polską a państwami członkowskimi UE.
Po wejściu w życie ustawy całkowita swoboda przepływów kapitałowych będzie dotyczyła nie tylko obrotu z Unią Europejską, ale w ramach całego Europejskiego Obszaru Gospodarczego (oprócz UE są to Islandia, Norwegia i Lichtenstein) oraz państw Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD).
W projekcie przewidziana jest możliwość wprowadzenia rozporządzeniem rządu szczególnych ograniczeń w obrocie dewizowym z zagranicą, które będą mogły być stosowane także wobec państw UE, będą to jednak wyjątki, jakie przewiduje także traktat o UE.
Takie szczególne ograniczenia będą mogły być wprowadzane, gdy byłyby niezbędne dla wykonania decyzji organów organizacji międzynarodowych, których członkiem jest Polska. Dotyczy to ograniczenia obrotów płatniczych z określonym krajem, czy grupą państw, np. ze względu na nałożone na nie sankcje międzynarodowe.
Szczególne ograniczenia swobody przepływu kapitału mogłyby także być wprowadzane dla ochrony bilansu płatniczego w przypadku nierównowagi lub nagłego załamania, a także w przypadku nagłych wahań kursu.
Niektóre operacje finansowe nadal będą podlegały reglamentacji. Przewidziane ograniczenia będą mogły być znoszone w drodze udzielania zezwoleń dewizowych: ogólnych lub indywidualnych.
Ogólnych zezwoleń dewizowych będzie udzielał, w drodze rozporządzenia, minister finansów, a indywidualnych, w drodze decyzji administracyjnych, prezes Narodowego Banku Polskiego.
Projekt przewiduje, że w trzech przypadkach zezwolenia dewizowe będą obowiązywały wszystkich, nie tylko w obrocie z państwami trzecimi, ale także z innymi państwami należącymi do UE, EOG i OECD.
Chodzi o ustalanie oraz przyjmowanie od nierezydentów należności w innych walutach niż waluty wymienialne lub waluta polska, wysyłanie za granicę złota dewizowego i platyny dewizowej (bez względu na ilość) oraz krajowych i zagranicznych środków płatniczych, jeżeli ich wartość będzie łącznie przekraczać równowartość 10.000 euro.
Zgodnie z obecnym Prawem dewizowym, bez zezwolenia nie jest możliwe założenie przez rezydentów (obywateli polskich i osoby, które uzyskały prawo pobytu w Polsce), rachunków bankowych poza granicami kraju. Natomiast nierezydenci nie mają prawa otwierania w Polsce złotowych lokat terminowych na mniej niż trzy miesiące i w kwocie powyżej 500.000 zł.
Obecna ustawa zakazuje także nierezydentom inwestowania w krótkoterminowe papiery dłużne oraz krótkoterminowe pochodne instrumenty finansowe. Unijne podmioty nie mogą ich także emitować i wprowadzać do publicznego obrotu na polskim rynku. Zakazem objęte są również krótkoterminowe pożyczki i kredyty.
Zgodnie z umową z OECD z 1996 roku, Polska miała całkowicie zliberalizować przepływy kapitałowe do 2000 roku. Jednak ze względu na rosnący wówczas deficyt obrotów bieżących bilansu płatniczego i brak upłynnienia kursu złotego, po konsultacjach z MFW, rząd podjął decyzję o przesunięciu liberalizacji przepływu kapitału krótkoterminowego.
