Według Najwyższej Izby Kontroli procedura Tax Free, zamiast wyłącznie do tzw. eksportu detalicznego, czyli okazjonalnych zakupów w celach osobistych, była wykorzystywana także do zorganizowanego, rozdrobnionego, hurtowego wywozu towarów w celach handlowych przez specjalnie zaangażowanych do tego zadania cudzoziemców.
NIK kontrolowała okres od marca 2017 r. do czerwca 2019 r. i badała na wschodniej granicy obszary kluczowe z punktu widzenia funkcjonowania Tax Free. Analiza wykazała, że 90 najbardziej aktywnych podróżnych, przekraczało granicę nawet kilka razy dziennie.
Tylko oni wywieźli z Polski w bagażu osobistym towary warte w sumie ponad 173,5 mln zł (na jednego podróżnego przypadało maksymalnie niemal 6 mln zł). NIK zauważa, że dane przynajmniej 23 osób występowały już wcześniej w analizach lub decyzjach organów KAS w kontekście nadużyć podatkowych.
Ministerstwa Finansów odpowiadając na zastrzeżenia NIK poinformowało PAP, że przygotowano już zmiany usprawniające Tax Free. Dotyczą one m.in. wprowadzenia elektronicznego systemu obiegu dokumentów, ich rejestracji i elektronicznego potwierdzania wywozu towarów w tej procedurze.
Według NIK główną przyczyną nieprawidłowości był brak jednolitych metod skoordynowanego eliminowania nadużyć.
"Ministerstwo Finansów w ramach pilotażowego programu Slim VAT przygotowało rozwiązania doprecyzowujące i usprawniające niektóre konstrukcje VAT jak Tax Free. Zmiany w Tax Free to wprowadzenie elektronicznego systemu obiegu dokumentów i ich rejestracji oraz elektronicznego potwierdzania wywozu towarów w procedurze zwrotu VAT dla podróżnych (realizowane na Platformie Usług Elektronicznych Skarbowo – Celnych (PUESC))" - podkreśliło MF w komunikacie.
Według resortu finansów dla przedsiębiorcy oznacza to zmniejszenie liczby papierowych dokumentów, automatyzację procesów (przez wprowadzenie kas online do weryfikacji transakcji), przyspieszenie i uproszczenie zwrotu podatku podróżnym.
"Dla budżetu państwa oznacza to uszczelnienie poboru podatku. Rozwiązania wpłyną na ograniczenie procederu wywozu towarów z zastosowaniem dokumentów Tax Free przez tzw. karuzele podatkowe, usprawnią zarówno kontrole podatkowe jak i proces obsługi przedsiębiorców i podróżnych przez służby podatkowe i celne" - zaznaczył resort.