Minister spraw zagranicznych Szwecji Carl Bildt, wymieniany jako jeden z kandydatów na przyszłego szefa unijnej dyplomacji, opowiedział się w niedzielę za członkostwem Ukrainy w Unii Europejskiej.
"Przed Ukrainą jest europejska perspektywa, to oczywiste" - powiedział Bildt po spotkaniu w Brukseli z szefem ukraińskiej dyplomacji Wołodymyrem Ohryzką. "Będziemy nad tym pracować" - zadeklarował.
Opowiadając się za stopniowym zacieśnianiem związków między UE a Ukrainą, skrytykował francuski pomysł, by Ukraina - obok Maroka i Izraela - korzystała w ramach Europejskiej Polityki Sąsiedzkiej ze specjalnego wzmocnionego statusu. Zdaniem szefa szwedzkiego MSZ, w swoich relacjach z Ukrainą UE już teraz powinna wziąć pod uwagę przyszłe członkostwo tego kraju, stąd nie do przyjęcia jest wrzucanie Ukrainy do jednego worka z krajami pozaeuropejskimi.
"Ukraina to coś innego niż Maroko. Ukraina, jako kraj europejski, powinna mieć przed sobą europejską perspektywę. Maroko nie jest krajem europejskim" - podkreślił Bildt.
Obserwatorzy odebrali stanowczą proukraińską deklarację szwedzkiego ministra w kontekście jego starań o objęcie stanowiska szefa unijnej dyplomacji, które powstanie wraz z planowanym na 2009 rok wejściem w życie nowego Traktatu z Lizbony. Kładąc nacisk na europejską perspektywę dla Ukrainy, Bildt najwyraźniej liczy na poparcie nowych krajów członkowskich opowiadających się za rozszerzeniem UE o Ukrainę.
Z inicjatywy Bildta Ohryzko wziął w niedzielę udział w kolacji ministrów spraw zagranicznych "państw-przyjaciół" Ukrainy: trzech nordyckich krajów UE: Szwecji, Danii i Finlandii oraz trzech krajów bałtyckich: Litwy, Łotwy i Estonii. W spotkaniu uczestniczył także minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski.
Sam Ohryzko ostrożnie wypowiadał się o francuskim pomyśle, podkreślając konieczność dokończenia negocjacji nowego, pogłębionego porozumienia UE-Ukraina, które ma zastąpić obecną umowę o partnerstwie i współpracy z 1994 roku.
"Jesteśmy w trakcie negocjacji i musimy posuwać się naprzód krok za krokiem na drodze naszego zbliżenia z UE" - powiedział ukraiński minister. Zastrzegł jednocześnie, że Ukraina oczekuje od UE więcej, niż jest ona w stanie zaoferować w ramach unijnej Polityki Sąsiedzkiej, która obejmuje kilkanaście państw - od Algierii po Armenię, Gruzję i Azerbejdżan.
Jak dotychczas oferta zapoczątkowanej w 2003 roku Europejskiej Polityki Sąsiedztwa była jednakowa dla wszystkich państw sąsiedzkich poza Rosją. Chodzi o wsparcie reform gospodarczych i politycznych, a także pomoc finansową i techniczną, otwarcie rynków i dostęp do programów wspólnotowych. Wśród celów EPS nie ma mowy o perspektywie wejścia do UE dla zainteresowanych państw.
Tymczasem Ukraina od czasu pomarańczowej rewolucji w 2004 roku mnoży deklaracje woli wejścia do UE. Ukraińscy dyplomaci w Brukseli nieraz otwarcie skarżyli się, że ich kraj "został wrzucony do tego samego worka", co inni sąsiedzi UE, którzy geograficznie znajdują się poza Europą.
W grudniu ubiegłego roku KE ogłosiła rewizję EPS, w której zapowiedziała m.in. stworzenie w przyszłości "sąsiedzkiej unii gospodarczej", rozciągając na wschodnich sąsiadów UE ofertę, z której dotychczas korzystały kraje basenu Morza Śródziemnego. Integracja ma obejmować podstawowe swobody unijnego rynku, jak przepływ towarów i usług. KE zamierza zaproponować też sąsiadom dalsze ułatwienia w podróżowaniu do państw UE.
W latach 2007-13 kraje sąsiedzkie uczestniczące w EPS mogą otrzymać z budżetu UE łącznie 12 mld euro.
Michał Kot i Inga Czerny (PAP)
kot/ icz/ mc/
