Około 63 mln euro to budżet unijnego programu TEMPUS IV, zaplanowanego na lata 2008-2013. Program wspiera reformę szkolnictwa wyższego w krajach sąsiadujących z Unią Europejską - w regionie Bałkanów Zachodnich, Europy Wschodniej i Azji Centralnej oraz Afryki Północnej i Bliskiego Wschodu.
We wtorek w Warszawie odbyło się specjalne seminarium dla przedstawicieli polskich uczelni na temat programu TEMPUS IV.
Polska, która przez wiele lat była beneficjentem programu TEMPUS, jest teraz krajem pomagającym uczelniom z krajów korzystających z pomocy - przypomniał przedstawiciel Dyrekcji Generalnej "Edukacja i Kultura" Komisji Europejskiej Helge Skugstad.
"Polskie uczelnie mogą lepiej pomóc uczelniom z krajów- beneficjentów niż uczelnie z Europy Zachodniej" - mówił podczas seminarium dr Marek Frankowicz z Wydziału Chemii Uniwersytetu Jagiellońskiego, mający bogate doświadczenie w pisaniu i zarządzaniu projektami w programach TEMPUS.
Według Frankowicza, polskie uczelnie mają doświadczenie w samoorganizacji. "Mamy zrozumienie dla +historycznych+ uwarunkowań, w jakich działają uczelnie w krajach beneficjentach - sami byliśmy kilkanaście lat temu w podobnej sytuacji. Często znany też lepiej język i kulturę krajów-beneficjentów" - zaznaczył.
W programie TEMPUS IV jako kraje-beneficjenci uczestniczy 29 krajów. Środki podzielone między nie mają być tak, że krajom Wschodniej Europy mają przypaść 24 mln euro (w tym 10 mln euro dla Rosji), krajom dawnej Jugosławii - 19,55 mln euro, Afryki Wschodniej i Bliskiego Wschodu - 14 mln euro, a Azji Centralnej - 5 mln euro.
Termin składania wniosków do programu TEMPUS IV mija 28 kwietnia.
Program TEMPUS uruchomiony został decyzją Rady Ministrów Wspólnoty Europejskiej w 1990 roku. Był częścią pomocy Komisji Europejskiej na rzecz wspierania reform społeczno-gospodarczych w krajach Europy Środkowo-Wschodniej i Wspólnoty Niepodległych Państw (program PHARE).
Program TEMPUS obejmował projekty współpracy międzyuczelnianej, stypendia indywidualne, działania uzupełniające oraz wymianę młodzieży studenckiej.
Podstawową częścią programu były projekty uczelniane, które były realizowane wspólnie przez polskie i zagraniczne uczelnie, przedsiębiorstwa, jednostki administracji centralnej i lokalnej, organizacje gospodarcze oraz stowarzyszenia zawodowe. Wśród tematów projektów dominowały nauki techniczne, zarządzanie i ekonomia. Stosunkowo niewiele znalazło się zagadnień z dziedziny nauk społecznych, medycznych czy rolniczych.
W projektach wzięło udział 81 polskich uczelni państwowych oraz 23 niepaństwowych. Spośród krajów UE najbardziej zaangażowane we współpracę z Polską były: Wielka Brytania, Niemcy, Francja, Holandia. Fundusze ze współpracy zostały wykorzystane m.in. na zakup sprzętu, oprogramowania, książek, czasopism. Ze środków skorzystali także nauczyciele akademiccy za opracowanie, prowadzenie wykładów i koordynowanie projektu.
Dzięki programowi TEMPUS powstało wiele nowych kierunków i jednostek dydaktycznych przy polskich uczelniach, m.in. Szkoła Zdrowia Publicznego przy UJ, Centrum Europejskie, Centrum Badań nad Środowiskiem Przyrodniczym przy UW, Szkoła Biznesu przy Politechnice Warszawskiej.
Na program TEMPUS przeznaczono 223,6 mln euro. Program został wsparty przez budżet państwa polskiego w kwocie 5,14 mln złotych.
Polska była beneficjentem programu TEMPUS w latach 1990-2000; i jako kraj korzystający z pomocy uczestniczyła w fazach projektu: TEMPUS I (1990-1994), TEMPUS II (1994-1998) i TEMPUS II bis (1998- 2000).
Program TEMPUS III był realizowany w latach 2000-2006. Początkowo, w latach 2000-2004, polskie uczelnie mogły uczestniczyć w inicjatywach TEMPUSa III pod warunkiem sfinansowania własnego wkładu. Z chwilą przystąpienia do Unii Europejskiej (1 maja 2004 r.) polskie instytucje uczestniczą w programie na zasadach obowiązujących państwa członkowskie. Tym samym Polska z kraju korzystającego z pomocy stała się krajem pomagającym uczelniom krajów-beneficjentów. (PAP)
dsr/ ls/
