Czym jest próg wyborczy?
W wyborach do Sejmu od 1993 roku stosowany jest próg wyborczy, który określa odsetek głosów, jaki w skali krajowej musi przekroczyć dana lista przygotowana przez komitet wyborczy, by brać udział w podziale mandatów. Listy nieprzekraczające tego progu w skali całego kraju nie będą automatycznie brać udziału w podziale mandatów w żadnym okręgu, nawet jeśli w którymś z nich zdobyły większy odsetek głosów niż wynosi próg wyborczy.
Próg ten jest konieczny, by nie doszło do nadmiernego rozdrobnienia parlamentu. W takich warunkach przy większej liczbie posłów powołanych na Sejm kolejnej kadencji w praktyce trudne lub nawet niemożliwe byłoby sformułowanie rządu po wyborach.
Zgodnie z prawem, w tym z Konstytucją RP, wybory do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej są bezpośrednie, równe, tajne, powszechne, a przy tym proporcjonalne. Cecha dotycząca proporcjonalności wymusza zastosowanie progu wyborczego. Ile on wynosi obecnie w Polsce?
Jaki jest próg wyborczy w wyborach parlamentarnych do Sejmu?
O tym, ile wynosi próg wyborczy w wyborach do Sejmu, decyduje art. 196 Kodeksu wyborczego. Wskazano w nim progi, inaczej klauzule zaporowe. Ustawodawca ustalił, że próg ten w wyborach do Sejmu wynosi 5 proc. Oznacza to, że w podziale mandatów w okręgach uwzględniane są tylko te listy kandydatów na posłów, tych komitetów wyborczych, które otrzymały co najmniej 5 proc. ważnych głosów, oddanych w skali kraju.
Natomiast 5-procentowy próg wyborczy nie jest jedynym wskazanym w Kodeksie wyborczym. Ustalono także, że listy kandydatów na posłów koalicyjnych komitetów uwzględnia się w podziale mandatów w okręgach dopiero wtedy, gdy ich listy otrzymały co najmniej 8 proc. ważnie oddanych głosów w skali kraju.
To Państwowa Komisja Wyborcza odpowiada za to, by na podstawie danych pochodzących ze wszystkich spływających z kraju protokołów wyborczych zawierających wyniki głosowania w okręgach sporządzić zestawienie. Obejmuje ono liczbę głosów ważnych oraz nieważnych oddanych na listy kandydatów poszczególnych komitetów wyborczych we wszystkich okręgach. To PKW również ustala wykaz komitetów wyborczych, których listy kandydatów spełniają warunek przekroczenia progu wyborczego.