Przepisy zawierające takie rozwiązanie zostały zgłoszone w środę przez klub PiS podczas drugiego czytania projektu ustawy o gwarancjach finansowych dla Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego. Nagła decyzja w tej sprawie zapadła na dwa miesiące przed wyborami parlamentarnymi, zaplanowanymi na 15 października.
Cała ustawa o gwarancjach dla NABE, zawierająca także zapisy o wstecznej obniżce regulowanych cen energii elektrycznej, została w czwartek uchwalona przez Sejm i trafi teraz do Senatu.
Ceny o pięć procent w dół
Zawarte w niej przepisy dotyczące cen energii elektrycznej przewidują, że sprzedawcy prądu do gospodarstw domowych i tzw. odbiorców uprawnionych w całym 2023 r. mają stosować ceny równe 95 proc. ceny stosowanej obecnie, a wynikającej z zamrożonych od początku 2022 r. taryf lub wyznaczanej przez regulatora średniej ceny. Rozliczenie nadpłaty, jaką dotychczas zapłacili odbiorcy ma nastąpić w kolejnym okresie rozliczeniowym.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Obniżka dotyczy jedynie zużycia do określonych wcześniej limitów dla poszczególnych odbiorców. Przyjęta już przez parlament i skierowana do podpisu prezydenta ustawa o ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 r. przewiduje podniesienie progów zużycia, do których odbiorcy mają prawo korzystać z zamrożonych cen. Zgodnie z nowymi przepisami progi te wynoszą 3 MWh rocznie dla gospodarstw domowych, 3,6 MWh dla gospodarstw, w których znajduje się osoba z niepełnosprawnością, 4 MWh dla posiadaczy Karty Dużej Rodziny oraz rolników.
Powstanie nowy państwowy kolos
Przyjęta w czwartek ustawa o gwarancjach dla NABE zakłada objęcie gwarancjami trzech grup instrumentów finansowych dla Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego: kredytu odnawialnego na finansowanie bieżącej działalności, w tym zakupu uprawnień do emisji CO2 z odnawialnym limitem - na poziomie 15 mld zł; długoterminowych pożyczek od grup energetycznych, w kwocie szacowanej na 9,9 mld zł; oraz zabezpieczenia terminowych transakcji zakupu określonych instrumentów finansowych – uprawnień do emisji CO2, oraz instrumentów zabezpieczających ryzyko walutowe z maksymalnym limitem finansowania 44 mld zł. W projekcie założono objęcie gwarancjami zobowiązań od początku IV kwartału 2023 r.
Termin ochrony gwarancyjnej będzie wynosił 8 lat od dnia utworzenia NABE. Gwarancjami Skarbu Państwa ma zostać objęte 70 proc. wymienionych zobowiązań finansowych. Z tytułu prowizji za udzielenie gwarancji do budżetu państwa ma wpłynąć w ciągu 10 lat - 7,6 mld zł.
Do NABE trafić mają wytwórcze aktywa węglowe kontrolowanych przez państwo spółek energetycznych. Utworzenie NABE ma się odbyć w dwóch etapach. W pierwszym Skarb Państwa nabędzie od spółek: PGE, Taurona, Enei i Energi ich spółki zależne zajmujące się wytwarzaniem energii elektrycznej w konwencjonalnych elektrowniach węglowych, tj. PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna, Tauron Wytwarzanie, Enea Wytwarzanie, Enea Elektrownia Połaniec oraz Energa Elektrownie Ostrołęka.
Następnie spółki zostaną skonsolidowane w ramach PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna (GiEK). Nastąpi to poprzez wniesienie przez Skarb Państwa akcji lub udziałów tych spółek na podwyższenie kapitału zakładowego PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna. GiEK będzie następnie funkcjonować, jako NABE.
W zeszłym tygodniu spółki PGE, Tauron, Enea i Energa podpisały dokumenty zawierające podsumowanie warunków transakcji nabycia przez Skarb Państwa aktywów węglowych posiadanych przez te podmioty celem utworzenia NABE. Wcześniej spółki te poinformowały, że mają zgody korporacyjne dotyczące tej transakcji.
