Od lipca 2022 r. osoby spłacające kredyty hipoteczne udzielone w złotych i przeznaczone na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych, mogą korzystać z ustawowych wakacji kredytowych. W ich ramach kredytobiorcy mogli zawiesić spłatę swoich zobowiązań łącznie nawet na 8 miesięcy: w sierpniu i wrześniu 2022 r., w dwóch wybranych miesiącach IV kwartału 2022 r. i po jednej racie w wybranym miesiącu w każdym kwartale 2023 r.
Co ważne, nie zostało określone kryterium dochodowe, co oznaczało, że z ustawowych wakacji kredytowych mogli korzystać nie tylko klienci, którzy z uwagi na rosnące stopy procentowe, musieli przeznaczać coraz wyższe kwoty na spłatę rat, ale także ci, którzy nie mieli problemu ze spłatą zobowiązań.
Wakacje kredytowe. Wiadomo, co zrobi rząd
Wakacje kredytowe 2024
Pomimo tego, że Rada Polityki Pieniężnej już dwa razy obniżyła stopy procentowe (łącznie o 1 pp.), a stawka WIBOR obniżyła się do 5,68 proc. (WIBOR 3M) i 5,58 proc. (WIBOR 6M), to w przyszłym roku możemy spodziewać się kontynuacji udogodnienia, jakim dla kredytobiorców są wakacje kredytowe. Kryterium dochodowe – to ono najprawdopodobniej będzie jednak brane pod uwagę, co może oznaczać, że nie wszyscy klienci spłacający kredyty mieszkaniowe, będą mogli, mówiąc kolokwialnie, wziąć wolne od spłaty swoich zobowiązań i że pomoc trafi do najbardziej potrzebujących.
Pod koniec września 2023 r. premier Mateusz Morawiecki w rozmowie z Polsat News powiedział, że wakacje kredytowe będą przedłużone na rok 2024. Poinformował też, że będą mogli z nich skorzystać kredytobiorcy, którzy spełnią kryterium dochodowe:
Przedłużamy wakacje kredytowe na cały przyszły rok. Będziemy stosowali kryterium dochodowe. Nie chcemy, aby mogli z nich skorzystać ci, którzy są bardziej zamożni, bardziej majętni. Ci, których stać na spłatę, niech spłacają - tłumaczył szef rządu.
Wakacje kredytowe i próg dochodowy
O samym kryterium jeszcze praktycznie nic nie wiadomo oprócz tego, że, według przedstawicieli rządu ma objąć większość kredytobiorców i ma być sprawiedliwe i dość wysokie. Nad określeniem progu dochodowego, który będzie zastosowany w przyszłorocznych wakacjach kredytowych, pracuje Komisja Nadzoru Finansowego.
Waldemar Buda, minister rozwoju i technologii, podczas rozmowy w radiowej Trójce odniósł się do kryterium dochodowego i powiedział, że większość osób, które skorzystało z wakacji, będzie mogła z nich skorzystać. Na 2 mln osób, które skorzystało z wakacji, 1,7 mln - 1,75 mln z pewnością z nich skorzysta. Szef resortu rozwoju i technologii dodał też, że stopy procentowe nie spadły aż tak mocno, żeby można było dziś zrezygnować z wakacji kredytowych. To konieczne rozwiązanie.
Rzecznik rządu Piotr Müller poinformował na portalu X, że zgodnie z zapowiedziami projekt ustawy przedłużającej wakacje kredytowe na rok 2024 będzie procedowany przez rząd. Premier Mateusz Morawiecki wpisał go do harmonogramu kolejnego posiedzenia rządu.
Co prawda rząd – jak na razie – nie wypowiedział się na temat wielkości kryterium dochodowego. Odnieśli się do tego jednak bankowcy, których zdaniem poziomem odniesienia może w tym przypadku być wskaźnik DtI (Debt to Income, określający poziom zadłużenia w stosunku do przychodów gospodarstwa bankowego). Uważają oni, że wakacje kredytowe powinny być dostępne dla tych kredytobiorców, których miesięczna rata przekracza 50 proc. ich dochodów.
Oznacza to, że powinno być zastosowane takie samo kryterium, jak w przypadku Funduszu Wsparcia Kredytobiorców. Dr Tadeusz Białek, prezes Związku Banków Polskich dodał, że to kryterium tak samo powinno być zastosowane do wakacji kredytowych i zadeklarował, że liczy też na wprowadzenie racjonalnego progu, który faktycznie uniemożliwi występowanie o wsparcie tym, którzy go nie potrzebują.
Czy wakacje kredytowe się opłacają?
Na pytanie, czy wakacje kredytowe się opłacają, najlepiej jest odpowiedzieć, pokazując dane udostępniane przez Biuro Informacji Kredytowej (BIK). Do 1 października 2023 r. banki zaraportowały do BIK 1 150 tys. kredytów objętych wakacjami kredytowymi na kwotę 284 mld zł. Z wakacji kredytowych skorzystało 1 954 tys. klientów.
Czy wakacje kredytowe będą wciąż opłacały się w 2024 r.? W tej chwili trudno jest to określić. Nie wiemy jeszcze, na jakich zasadach będą one oferowane, a co ważniejsze – jaka grupa kredytobiorców będzie mogła skorzystać z tego udogodnienia.
Co prawda od kilku miesięcy obserwujemy spadek stawek referencyjnych WIBOR 3M i 6M, na podstawie których ustalane jest zmienne oprocentowanie kredytów mieszkaniowych, mimo tego jednak odsetki od nich naliczane nadal są wysokie. Jeżeli do tego dodać nadal wysoką inflację i to, że nasze zarobki niekoniecznie za nią nadążały, to wakacje kredytowe 2024 nadal będą się opłacały, zwłaszcza jeśli wprowadzone zostanie kryterium dochodowe.
Maciej Kazimierski, ekspert porównywarki finansowej Totalmoney.pl