Ośmiodniowe żydowskie święto Pesach upamiętniające wyzwolenie Żydów z niewoli egipskiej rozpoczyna się w poniedziałek 18 kwietnia. To jedno z najważniejszych świąt judaizmu obchodzone uroczyście przez Gminę Żydowską.
Pesach w tym roku rozpoczyna się w poniedziałek 18 kwietnia wraz z zachodem słońca. Wtedy też społeczność warszawskiej Gminy Żydowskiej spotka się na pierwszej uroczystej kolacji, Sederze. Pesach potrwa osiem dni i skończy się we wtorek tydzień później.
Święto upamiętnia wyjście Żydów z niewoli egipskiej opisane w Księdze Wyjścia. Według pisma, po ponad dwustu latach niewoli przywódca Żydów, Mojżesz, zwrócił się do faraona z żądaniem wypuszczenia swojego narodu z Egiptu. Faraon dziesięciokrotnie odmawiał i za każdym razem Bóg sprowadzał na Egipcjan inną plagę. Ostatnią była śmierć pierworodnych. Anioł śmierci miał przechadzać się wtedy przez Egipt zabierając najstarszych synów, omijając jednak żydowskie domy.
Stąd nazwa samego święta, hebrajskie "pasach" oznacza "ominięcie/przejście obok". W czasie ostatniej plagi Żydzi spożywali ofiarę pesachową - baranka i oznaczyli drzwi domów jego krwią, jako znak dla anioła śmierci, by ich ominął. Faraon zgodził się wówczas na wypuszczenie Żydów, jednak później zmienił zdanie i wysłał za nimi wojsko. Po przejściu uciekinierów przez Morze Czerwone, które rozstąpiło się przed Izraelitami, wody porwały wojska faraona. W ten sposób Żydzi mieli zostać wyzwoleni.
"Każde święto Pesach jest wyjątkowym doświadczeniem. To święto daje nam szansę na spojrzenie wstecz, na miniony rok i określenie zniewoleń naszego życia, określenie tych rzeczy, które niepotrzebnie ograniczają nasze szczęście i zdolność do czynienia dobra. Możemy zdać sobie sprawę z możliwości przełamania tych okowów osobistego +niewolnictwa+" - mówi naczelny rabin Polski Michael Schudrich.
Jedno z ważniejszych praw, związanych ze świętem, dotyczy usunięcia chamecu (zakwasu) z domu. Upamiętnia ono fakt, że Żydzi wychodzili z Egiptu w wielkim pośpiechu i nie mieli czasu, aby pozwolić wyrosnąć bochenkom chleba. Ma to być również symboliczny sposób na pozbycie się pychy i arogancji. Podczas kolacji paschalnej będącej pamiątką po nocy, w której Izraelici opuścili Egipt, spożywane są tradycyjne potrawy, wino, a także, na pamiątkę niewoli, gorzkie zioła.
Podstawowym obowiązkiem w czasie kolacji w Pesach jest zjedzenie macy i wypicie czterech kielichów wina. Kolację poprzedza Magid (opowiadanie o wyjściu z Egiptu), który rozpoczyna się po umyciu rąk i zjedzeniu gorzkich ziół. Opowiadanie otwiera tradycyjna pieśń "Ma nisztana" najczęściej śpiewana przez najmłodszych uczestników. Dzieci pytają "Ma nisztana ba laila haze?" - "Czym ta noc różni się od innych nocy?". Dla dzieci najbardziej emocjonującym zwyczajem jest poszukiwanie ukrytej przez rodziców macy. Na znalazcę zawsze czeka drobna nagroda.
W tym roku Pesach wypada podczas obchodów rocznicy wybuchu powstania w getcie warszawskim, podobnie jak 68 lat temu. 19 kwietnia 1943 roku - w wigilię święta - Niemcy rozpoczęli likwidację warszawskiego getta. (PAP)
akn/ abe/
