Mediacja w sprawach gospodarczych. Ponad 13 proc. spraw zakończyło się sukcesem

Według Ministerstwa Sprawiedliwości przez 10 lat liczba spraw gospodarczych przekazanych do mediacji wzrosła dziesięciokrotnie.

- Mediacja zaczyna przynosić coraz większe efekty, ale przed wymiarem sprawiedliwości, jak również innymi instytucjami, a także samymi przedsiębiorcami jest jeszcze wiele do zrobienia - zaznaczyła rzeczniczka prasowa ds. cywilnych Sądu Okręgowego w Warszawie sędzia Katarzyna Kisiel.

Warszawski sąd okręgowy rozpatruje dużą część spraw gospodarczych spośród tych, które wpływają do polskich sądów - trafia do niego niemal jedna czwarta całego wpływu spraw gospodarczych do sądów okręgowych w Polsce.

- Łącznie w 2015 r. wydziały gospodarcze warszawskiego SO skierowały do mediacji 993 sprawy, co stanowi 27,2 proc. rocznego wpływu spraw - zaznaczyła sędzia Kisiel. Dodała, że jest to wskaźnik prawie o 10 proc. wyższy niż w roku poprzednim.

Z danych wydziałów gospodarczych sądów okręgowych wynika, że w sprawach, które skierowano do mediacji w zeszłym roku mediatorzy złożyli 328 protokołów - oznacza to, że strony wyraziły zgodę na podjęcie mediacji w 33 proc. przypadków. - W roku 2015 sukcesem w mediacji zakończono 138 spraw, co stanowi 42 proc. spraw, w których strony wyraziły zgodę na mediację, 13,9 proc. ogółu spraw skierowanych do mediacji oraz 3,8 proc. wpływu spraw do sądu - podkreśla sędzia Kisiel.

Z kolei rok wcześniej - w 2014 r. - z pionu gospodarczego warszawskiego SO skierowano do mediacji łącznie 771 spraw.

Sędzia Kisiel zastrzegła jednocześnie, że - mimo stałego wzrostu liczby spraw trafiających w Polsce do mediacji - z danych krajów, w których instytucja mediacji jest starsza i mocniej zakorzeniona, wynika, iż skuteczność mediacji jest tam zdecydowanie wyższa i sięga nawet 80 proc.

Według statystyk resortu sprawiedliwości liczba spraw gospodarczych kierowanych do mediacji systematycznie wzrasta.

W 2010 r. na podstawie postanowień sądów okręgowych w sprawach gospodarczych strony zostały skierowane do mediacji w 192 przypadkach, zaś w 2014 r. w 1 tys. 262 sprawach, a w 2015 r. 1 tys. 606 sprawach. Jeszcze większy wzrost odnotowano w odniesieniu do sądów rejonowych, w których w 2010 r. strony skierowano do mediacji w 656 sprawach, w 2014 r. w 1 tys. 834 sprawach, zaś w zeszłym roku już w 4 tys. 138 sprawach.

Od początku tego roku w życie weszły nowe przepisy, których celem jest upowszechnienie mediacji, zwłaszcza w sprawach gospodarczych. Zmiany zostały wprowadzone na mocy uchwalonych we wrześniu 2015 r. przepisów o nowelizacji niektórych ustaw w związku ze wspieraniem polubownych metod rozwiązywania sporów.

Zgodnie ze zmianami wprowadzony został m.in. obowiązek informowania w pozwie o podjęciu próby polubownego rozwiązania sporu przed skierowaniem sprawy do sądu. W przypadku, gdy nie podjęto takiej próby, powód powinien wyjaśnić przyczyny. Zwolnienie osób niezamożnych od kosztów mediacji - prowadzonej na skutek skierowania sprawy do mediacji przez sąd - zostało umożliwione poprzez ich zaliczenie do kosztów sądowych.

Nowe przepisy wzmocniły także obowiązek informowania przez sąd o możliwości skierowania sprawy do mediacji, szczególnie na wstępnym etapie postępowania. Podkreślony został obowiązek sędziego do dokonania oceny, czy sprawa może zostać rozwiązana poprzez mediację. W tym celu sędzia może wezwać strony do stawiennictwa na posiedzeniu niejawnym. Ponadto sędzia może nakazać stronom wzięcie udziału w spotkaniu informacyjnym, na którym uzyskają one informację na temat mediacji. Sąd może też skierować strony do mediacji na każdym etapie sprawy, także więcej raz w toku postępowania.

Jak zaznaczyła sędzia Kisiel nowe przepisy "sukcesywnie są przez sądy wdrażane i stosowane w praktyce". - Rozwinięcie i upowszechnienie mediacji może mieć z jednej strony istotny wpływ na odciążenie sądów powszechnych, z drugiej zaś strony na zminimalizowanie kosztów sądowych, zarówno po stronie przedsiębiorców, jak również po stronie państwa - dodała.