Remanent, czyli spis z natury

Remanent na ogół dotyczy półwyrobów, wyrobów gotowych, towarów handlowych, materiałów podstawowych i pomocniczych oraz odpadów. Sporządza się go na zakończenie każdego roku podatkowego. W oparciu o wyniki z ksiąg oraz różnicę pomiędzy remanentem z początku i końca roku podatkowego oblicza się realny dochód osiągnięty przez podatnika. Dokumentami potwierdzającymi ilość posiadanych materiałów są faktury, PZ-ki i raporty kasowe. Jeżeli w trakcie remanentu okaże się, że ilości są niezgodne, należy skorygować dokumenty na podstawie odpowiednich przepisów prawa, bądź też reguł obowiązujących w danym przedsiębiorstwie.

Poza corocznym obowiązkiem istnieją sytuacje, kiedy przedsiębiorca jest zobowiązany do sporządzenia inwentaryzacji. Należy ją przeprowadzić, w następujących przypadkach:
- rozpoczęcie działalności gospodarczej,
- zamknięcie działalności gospodarczej – w takim wypadku remanent obejmuje również wyposażenie,
- zmiana wspólnika albo stosunku udziałów,
- nakaz z jednostki podatkowej.

Ponadto podatnicy mają prawo sporządzać remanent w każdej chwili. O zamiarze dokonania spisu powinni jednak poinformować w formie pisemnej właściwego Naczelnika Urzędu Skarbowego w terminie co najmniej 7 dni przed datą inwentaryzacji.

Remanent musi być pisemnie poświadczony oraz przygotowany w sposób skrupulatny i trwały. Musi być sporządzony w określony przez ustawę sposób. Dodatkowo powinien zawierać następujące dane:
Sposób sporządzenia remanentu reguluje ustawa o rachunkowości oraz rozporządzenia około podatkowe, ponadto taki spis musi być pisemnie poświadczony oraz przygotowany w sposób skrupulatny i stały. Dodatkowo powinien zawierać następujące dane:

- datę sporządzenia spisu,
- nazwę firmy/ imię i nazwisko właściciela,
- numery pozycji
- nazwę towaru lub innych elementów objętych spisem,
- cenę jednostkową w złotych i groszach
- jednostkę miary,
- ilość potwierdzoną podczas inwentaryzacji,
- wartość wynikającą z pomnożenia ilości towaru przez jego cenę jednostkową,
- sumaryczną wartość,
- ponumerowane arkusze,
- klauzulę „Spis zakończono na pozycji...”,
- podpisy osób sporządzających inwentaryzację i uczestniczących w inwentaryzacji,
- podpis właściciela firmy (współwłaścicieli)
.

Sumę z remanentu wpisuje się do KPIR na koniec roku podatkowego w jej ostatniej pozycji oraz otwiera się nią nowy rok podatkowy, wpisując wartość z końca poprzedniego okresu pierwszym wpisem w księdze.

Przy prowadzeniu księgarń i antykwariatów księgarskich inwentaryzacją można obejmować jedną pozycją wydawnictwa o tej samej cenie, bez względu na nazwę i nazwisko autora, z podziałem na książki, broszury, albumy i inne. Odstępstwa od reguły następują też przy prowadzeniu działalności kantorowej. W niej spisem z natury należy objąć niesprzedane wartości dewizowe. Różni się także podmiot inwentaryzacji w przypadku firm, które udzielają pożyczek pod zastaw. Dokonując w nich spisu z natury, należy objąć też rzeczy zastawione pod udzielone pożyczki. Jeśli chodzi zaś o prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, to spisem z natury należy objąć niezużyte w toku produkcji materiały i surowce oraz ilość zwierząt według gatunków z podziałem na grupy.

Remanent, jako jedna z metod audytu wewnętrznego ma na celu określenie rzeczywistego stanu majątku przedsiębiorstwa. Solidny, szczegółowy i całościowy remanent umożliwia stwierdzenie faktycznego wyniku finansowego, a w następstwie, dokonanie poprawnych rozliczeń podatkowych.