"Rozwój polskiego rynku biurowego powinniśmy analizować nie tylko w odniesieniu do jego rosnącej skali, ale też jakości dostarczanej powierzchni. Coraz więcej najemców interesuje się wynajmem biura w projektach typu mixed-use, które niejednokrotnie powstają jako rezultat rewitalizacji dużych postindustrialnych kompleksów. Przykładem jest UBS w Krakowie, który postanowił przenieść się do wielofunkcyjnego projektu Fabryczna City. Dynamicznie rozwija się również sektor elastycznych przestrzeni do pracy, kierujących swoją ofertę także do dużych, międzynarodowych korporacji. Od stycznia do końca września 2019 roku operatorzy flex wynajęli blisko 27 000 m2 w największych miastach poza Warszawą, co już jest 12% wzrostem w porównaniu do całego ubiegłego roku" - powiedział dyrektor ds. rynków regionalnych JLL Karol Patynowski, cytowany w komunikacie.
Największą umową tego roku oraz historycznie największą na polskim rynku był przednajem mBank w Mennica Legacy Tower na prawie 46 000 m2. Kolejnymi spektakularnymi transakcjami było również odnowienie najmu Orange Polska w Miasteczku Orange na blisko 45 000 m2 oraz T-Mobile na 27 400 m2 w budynku Marynarska 12. Z kolei do największych transakcji zawartych poza Warszawą w okresie pomiędzy I a III kwartałem 2019 roku należą: przednajem UBS na 19 300 m2 w kompleksie Fabryczna Office Park, odnowienie najmu Motorola Solutions Systems Polska na 17 100 m2 w Green Office, przednajem Sabre na 16 000 m2 w Tischnera Office, odnowienie i ekspansja jednego z technologicznych gigantów - 12 700 m2 w Quattro Business Park oraz odnowienie i ekspansja Akamai na 11 500 m2 w Vinci Office Building (wszystkie umowy zawarte w Krakowie), wskazano również.
"Warto też podkreślić zmiany w strukturze popytu na rynkach regionalnych, gdzie podobnie jak w Warszawie, rośnie udział umów przednajmu. W okresie od stycznia do końca września tego roku wyniósł on 33%, co oznacza, że prawie 168 000 m2 stanowiły przednajmy. Na ten moment jest to o 33% wyższa wartość w porównaniu do całego 2018 roku" - dodał Patynowski.
Wysoki popyt na biura napędza aktywność deweloperów. Pomiędzy I a III kwartałem tego roku do użytku oddano prawie 460 000 m2, z czego 315 000 m2 poza Warszawą. Największy ukończony obiekt to kompleks biurowy Business Garden w Poznaniu (II faza, 46 000 m2).
"Polska goni Europę pod kątem zasobów powierzchni biurowej, które aktualnie wynoszą już prawie 11 mln m2. Na Warszawę przypada blisko 5,6 mln m2, a główne rynki regionalne oferują ok. 5,3 mln m2 powierzchni. Wysoka aktywność deweloperów jest obserwowana we wszystkich największych miastach, m.in. w Łodzi, która w ostatnich dniach przekroczyła poziom 500 000 m2 zasobów biurowych. Na rynku biurowym w Polsce w budowie pozostaje kolejnych 1,7 mln m2, a 900 000 m2 na głównych rynkach regionalnych. Najbardziej aktywni są deweloperzy w Krakowie, Trójmieście i Wrocławiu. Znaczący wzrost aktywności zanotowały również Katowice, dzięki decyzji TDJ Real Estate o rozpoczęciu budowy wieży .KTW II" - stwierdził dyrektor Działu Badań Rynku i Doradztwa JLL Mateusz Polkowski.
Największym powstającym obecnie biurowcem jest Varso w Warszawie (110 000 m2 powierzchni biurowej), a poza stolicą Business Garden we Wrocławiu (II faza) o całkowitej powierzchni najmu 70 000 m2.
Średni poziom pustostanów w Polsce to 8,7%, co oznacza ponowny spadek w porównaniu do II kwartału tego roku. W Warszawie 8,2% istniejących zasobów biurowych pozostaje do wynajęcia, a w głównych miastach regionalnych - 9,1%. Najniższym współczynnikiem powierzchni niewynajętej cechuje się Trójmiasto (4,8%), a najwyższym Łódź (12,1%). Pięć miast zanotowało spadki indeksu rok do roku: Warszawa, Katowice, Kraków, Lublin, Szczecin oraz Trójmiasto, podano także.
"W związku z rosnącymi kosztami budowy (zarówno materiałów jak i pracy) odnotowano wzrosty czynszów na niektórych rynkach biurowych w Polsce. W I-III kw. 2019 r. zmiany stawek zarejestrowano w: Krakowie (13,5-15,5 euro / m2 / miesiąc), Katowicach (13,6-14,5 euro / m2 / miesiąc), Poznaniu (13,6-15 euro / m2 / miesiąc), Łodzi (12-14 euro / m2 / miesiąc) i Wrocławiu (13,5-14,8 euro / m2 / miesiąc). Obecnie najwyższe czynsze transakcyjne charakteryzują Kraków (13,5-15,5 EUR / m2 / miesiąc). W nadchodzących kwartałach mogą nastąpić kolejne niewielkie zmiany. Z kolei w szerokim centrum Warszawy czynsze dla najlepszych nieruchomości wynoszą od 17 do 24 euro za m2 miesięcznie, a poza nim od 11 do 15 euro za m2 miesięcznie" - podsumowano.
