KE: Dotacyjna część instrumentu odbudowy dla Polski to maksymalnie 28,9 mld euro

Mechanizm odbudowy gospodarek ma być wart łącznie 750 mld euro, a jednym z jego głównych filarów ma być właśnie nowy instrument odbudowy o wartości 560 mld euro według cen stałych.

Według założeń, finansowanie w ramach tego instrumentu ma odbywać się w formie dotacji, z możliwością dodatkowych pożyczek. Na dotacje zostanie przekazanych łącznie 310 mld euro (w cenach stałych; 335 mld euro według cen bieżących), a na pożyczki - 250 mld euro (w cenach stałych; 268 mld według cen bieżących).

Maksymalna kwota dotacji na każde państwo członkowskie ma zostać ustalona według z góry określonego klucza podziału, uwzględniającego liczbę ludności, PKB na mieszkańca i stopę bezrobocia. W ocenie Komisji, klucz ten będzie szczególnie korzystny dla krajów, które poniosły największe konsekwencje kryzysu.

W ramach zaproponowanego przez Komisję podziału środków w ramach części dotacyjnej proponowanego instrumentu, najwięcej mogłoby trafić do Włoch - maksymalnie 68,4 mld euro, do Hiszpanii - 66,5 mld euro oraz do Francji - 34,7 mld euro.

"Aby uzyskać dostęp do tego instrumentu, państwa członkowskie powinny opracować plany odbudowy i zwiększania odporności, w których określą harmonogram reform i inwestycji na najbliższe cztery lata, czyli do 2024 r. Plany te powinny obejmować spójny pakiet reform i projektów inwestycji publicznych" - zaznaczyła Komisja.

W planach należy określić, jakie reformy i inwestycje zostaną podjęte, w szczególności w zakresie transformacji ekologicznej i cyfrowej. Trzeba także wyjaśnić, w jaki sposób środki te wzmocnią potencjał wzrostu gospodarczego, odporność i spójność danego państwa członkowskiego.

Oprócz dotacji państwa członkowskie mogą ubiegać się o pożyczki na wdrażanie reform i inwestycji publicznych. Pożyczki muszą być uzasadnione wyższymi potrzebami finansowymi związanymi z planami odbudowy i zwiększania odporności przedstawionymi przez państwa członkowskie. Maksymalna kwota pożyczek dla danego państwa członkowskiego nie może przekroczyć 4,7% jego dochodu narodowego brutto. W wyjątkowych przypadkach będzie jednak możliwe podniesienie limitu, pod warunkiem dostępności środków.

Dotacje i pożyczki mają być wpłacane w ratach po osiągnięciu celów pośrednich i końcowych określonych przez państwa członkowskie w planach odbudowy i zwiększania odporności.

Oprócz instrumentu odbudowy i zwiększania odporności gospodarek Komisja proponuje także uzupełnienie dotychczasowych programów polityki spójności do roku 2022 r. o 55 mld euro, zwiększenie Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji o 40 mld euro oraz zasilenie Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich dodatkową kwotą 15 mld euro.

Proponuje także szereg działań, mających na celu pobudzanie inwestycji prywatnych (instrument Wsparcia Wypłacalności z budżetem w wysokości 31 mld euro, uzupełnienie europejskiego programu inwestycyjnego InvestEU do poziomu 15,3 mld euro oraz nowy Instrument na rzecz Inwestycji Strategicznych, którego wkład z Next Generation EU ma wynosić 15 mld euro.

Jednocześnie w celu wyjścia z kryzysu Komisja proponuje program UE dla zdrowia (EU4Health) mający na celu zwiększenie bezpieczeństwa w dziedzinie zdrowia i przygotowanie się na przyszłe kryzysy zdrowotne (z budżetem w wysokości 9,4 mld euro), zasilenie kwotą 2 mld euro unijnego mechanizmu ochrony ludności, rescEU oraz wzmocnienie programu ,,Horyzont Europa" kwotą 94,4 mld euro na badania w dziedzinie zdrowia, odporności oraz transformacji ekologicznej i cyfrowej.

Zaplanowano 16,5 mld euro na działania zewnętrzne, w tym pomoc humanitarną.

Jak informowano wcześniej, z całego mechanizmu Next Generation Polska miałaby otrzymać ponad 63 mld euro, w tym 38 mld euro w formie dotacji.