Przed przyjęciem ustawy posłowie odrzucili poprawkę, określającą że inwestor, budujący na gruncie gminnym miałby przekazywać gminie co najmniej 35% lokali. Jednocześnie posłowie przyjęli poprawki o charakterze doprecyzowującym.
Celem regulacji, która adresowana jest nie tylko do sektora rynkowego, ma być wsparcie budownictwa komunalnego, budownictwa czynszowego i budownictwa społecznego. Ma to doprowadzić do zwiększenia do 2030 r. liczby mieszkań przypadających w Polsce na 1 tys. mieszkańców do poziomów osiąganych przeciętnie w krajach Unii Europejskiej. Do osiągnięcia średniej unijnej brakuje 1,7 mln mieszkań.
Ustawa zakłada, że inwestor (nabywca nieruchomości od gminy) budowałby budynek (ewentualnie remontował/przebudowywał budynek istniejący) i przekazywał część mieszkań samorządowi gminnemu. Gmina mogłaby te mieszkania zachować (jako mieszkania komunalne) lub wnieść je do spółek gminnych (np. towarzystw budownictwa społecznego, w których zazwyczaj gminy są jedynym udziałowcem) bądź państwowych. Tym samym może uzyskiwać zasób mieszkaniowy, który mógłby być przeznaczony na mieszkania dla wspólnoty lokalnej.
Zgodnie z projektem, mieszkania na wynajem pochodzące z inwestycji realizowanej z wykorzystaniem nieruchomości nabytej od gminy będą mogły być objęte dopłatami do czynszu w ramach programu "Mieszkanie na Start". Dopuszczone mają też zostać inne formy inwestowania z wykorzystaniem nieruchomości gminnych, np. uzyskiwanie przez gminy mieszkań położonych w innych lokalizacjach lub uzyskiwanie powierzchni niemieszkalnych (np. pod działalność wychowawczą, zdrowotną, kulturalną itp.).
Zgodnie z proponowanymi przepisami, nieruchomości oferowane przez gminę muszą być objęte miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego lub musi być wydana dla takiej nieruchomości decyzja o warunkach zabudowy. Celem wprowadzenia tego przepisu jest przyśpieszenie procesu inwestycyjnego i zmniejszenie niepewności potencjalnych inwestorów co do możliwości zagospodarowania danej nieruchomości.
Dodatkowo wprowadzone mają zostać zostaną zachęty do prowadzenia prac remontowych w budynkach zabytkowych oraz do inwestowania na terenach poddawanych rewitalizacji.
Gminy zaangażowane w programy mieszkaniowe będą mogły otrzymać 10-proc. grant na pokrycie części kosztów przedsięwzięcia infrastrukturalnego towarzyszącego budownictwu mieszkaniowemu.
Ponadto, gminy realizujące programy mieszkaniowe będą preferowane przy naborze wniosków na inne programy rządowe wspierające samorządy w budowie dróg gminnych oraz zapewnianiu przewozów autobusowych.
Zaproponowane rozwiązania mają obowiązywać od 1 kwietnia 2021 r.
