Na koniec 2017 r. działały 553 banki spółdzielcze, z czego 352 było zrzeszonych w BPS SA w Warszawie, a 199 w SGB-Banku SA w Poznaniu. Poza zrzeszeniami działały Krakowski Bank Spółdzielczy oraz Bank Spółdzielczy w Brodnicy.
"Na koniec 2017 r. spośród 553 banków spółdzielczych 488 banków było uczestnikami instytucjonalnych systemów ochrony (292 ze zrzeszenia BPS, 196 ze zrzeszenia SGB). Poza IPS funkcjonowało 65 banków spółdzielczych. Banki IPS skupiały 88,2% wszystkich banków spółdzielczych i dysponowały 80,5% aktywów sektora" - czytamy w raporcie.
"Jeżeli chodzi o kwestię utworzenia trzeciego banku zrzeszającego (banków założycieli obecnie jest 47, jeden z nich jest uczestnikiem IPS BPS, a jeden zadeklarował samodzielną działalność) i organizacji nowego zrzeszenia, to po uzyskaniu zezwolenia KNF na utworzenie PBA S.A., banki deklarujące uczestnictwo w tym przedsięwzięciu zgromadziły odpowiedni kapitał (w wysokości 47 031 000 zł, czyli równowartości 11,3 mln euro wg kursu z dnia podpisania aktu notarialnego - zgodnie z aktem notarialnym z dnia 7.02.2018 r.), a obecnie trwa proces przygotowania banku apeksowego do działalności operacyjnej" - czytamy dalej.
Przygotowanie operacyjne banku PBA S.A. będzie przedmiotem inspekcji UKNF. Następnie, w przypadku uwieńczenia tego etapu tworzenia banku powodzeniem, prowadzone będzie postępowanie o akceptację przez KNF umowy zrzeszenia, podkreślono.
KNF podkreśliła też, że w 2018 r. zrzeszenia banków spółdzielczych w obecnej postaci przestaną istnieć. Artykuł 22b ust. 12 ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych stanowi, co następuje: W zrzeszeniu, w którym został utworzony system ochrony do którego przystąpił bank zrzeszający, dotychczasowa umowa zrzeszenia w odniesieniu do banków, które nie przystąpiły do systemu ochrony, wygasa w terminie 36 miesięcy od dnia zawarcia umowy systemu ochrony. Analogiczny zapis znajduje się w art. 22o ust. 12 tej samej ustawy dotyczącym zrzeszenia zintegrowanego.
"Oznacza to, że banki spółdzielcze, które nie przystąpiły dotychczas do systemu ochrony mają czas na podjęcie decyzji odnośnie strategii swojego dalszego działania do dnia 23.11.2018 r. - w przypadku banków zrzeszenia SGB oraz do 31.12.2018 r. - w przypadku banków zrzeszenia BPS" - wskazano w raporcie.
Wynik finansowy netto banków spółdzielczych zwiększył się o 20,2% r/r do 697,5 mln zł w 2017 r. Stratę netto w łącznej kwocie 40,2 mln zł poniosło 6 banków.
"Głównym czynnikiem wzrostu wyniku netto był przyrost wyniku odsetkowego, którego prawie połowa to odsetki otrzymane od banków zrzeszających, co jest konsekwencją rosnącej nadwyżki depozytów nad kredytami dla sektora niefinansowego, której rosnąca część jest lokowana w bankach zrzeszających" - czytamy w raporcie.
Wynik działalności bankowej w 2017 r. zwiększył się o 7,1%, co, przy wzroście kosztów operacyjnych o 0,7%, spowodowało wyraźny spadek wskaźnika C/I, oraz - pomimo wzrostu salda rezerw celowych (o 35,1%) i podatku dochodowego (o 17,9%) - wzrost wskaźników ROA i ROE w stosunku do 2016 r., wskazała Komisja.
"Należności banków spółdzielczych od trzech sektorów (finansowego, niefinansowego oraz rządowego i samorządowego) wzrosły o 8,5% (w całym sektorze bankowym o 3,5%), z 99,9 mld zł do 108,4 mld zł. Najsilniej rosną należności od osób prywatnych. Jest to zjawisko obserwowane od dłuższego czasu, świadczące o zwiększającym się zainteresowaniu banków spółdzielczych tym rynkiem. Kredyty mieszkaniowe stanowią 59,2% kredytów dla osób prywatnych. Ich saldo wynosiło na koniec 2017 r. 9,9 mld zł (15,5% kredytów dla sektora niefinansowego), z czego 14,5 mln zł było denominowane w walutach obcych" - napisano także w materiale.
Jakość należności banków spółdzielczych od sektora niefinansowego i jednostek samorządu terytorialnego w 2017 r. pogorszyła się, oceniła Komisja. Udział należności zagrożonych w należnościach ogółem wyniósł 7,5% (w grudniu 2016 r. 7,1%). Banki spółdzielcze już piąty kwartał z rzędu mają ten wskaźnik wyższy niż komercyjne banki krajowe (6,7% w grudniu 2017 r.), podkreśliła.
"Depozyty w bankach spółdzielczych wzrosły w ciągu 2017 r. o 8,7% (w sektorze bankowym o 4,4%), do 115,2 mld zł. W bankach spółdzielczych rośnie nadwyżka depozytów sektora niefinansowego nad kredytami dla tego sektora. Jest ona lokowana głównie w bankach zrzeszających i w instrumenty dłużne, przede wszystkim SP i NBP, oraz, w mniejszym stopniu, w kredyty dla samorządów" - czytamy dalej.
Fundusze własne banków spółdzielczych w 2017 r. wzrosły o 5,9% do 11,5 mld zł (w całym sektorze bankowym fundusze własne wzrosły o 6,4%), a wyrażone w euro o 12,3% do 2,8 mld euro. Łączny współczynnik kapitałowy banków spółdzielczych wyniósł 17,2% (wobec 17,1% w grudniu 2016 r.), zaś współczynnik Tier1 wyniósł 16,3% wobec 16,2% w grudniu 2016 r.
"Banki zrzeszające osiągnęły w 2017 r. zysk netto w kwocie 17,4 mln zł, tj. o 65,9% mniej niż w 2016 r. Trzeba jednak zauważyć, że dobre wyniki finansowe w 2016 r. banki zrzeszające osiągnęły dzięki jednorazowej operacji zaliczenia do wyniku pozaodsetkowego ekwiwalentu finansowego wynikającego z posiadanych udziałów w Visa Europe (200,1 mln zł, netto 162,6 mln zł), który został wypłacony członkom tej organizacji w związku z przejęciem Visa Europe przez Visa Inc." - czytamy też w raporcie.
W przypadku zmian wyniku odsetkowego największy wpływ na jego wzrost mają przychody odsetkowe od obligacji SP. Natomiast najsilniej na obniżenie wyniku odsetkowego wpłynęły operacje z bankami zrzeszonymi: przychody odsetkowe praktycznie nie zmieniły się natomiast zwiększyły się koszty odsetkowe.
Należności banków zrzeszających od trzech sektorów (finansowego, niefinansowego oraz rządowego i samorządowego) w 2017 r. zwiększyły się o 4,8%. Równocześnie zmniejszyły się należności zagrożone o 6,6%.
"W przypadku należności od sektora niefinansowego, podobnie jak w bankach spółdzielczych, najszybciej rosną należności od osób prywatnych. Przede wszystkim są to kredyty mieszkaniowe, stanowiące 86,4% kredytów dla tych osób (w tym 0,4% kredytów walutowych, tj. równowartość 5,7 mln zł)" - podkreśliła Komisja.
Depozyty w bankach zrzeszających wzrosły w ciągu 2017 r. o 5,1%, do 36,1 mld zł. Był to skutek przyrostu depozytów sektora niefinansowego w bankach zrzeszonych.
Fundusze własne banków zrzeszających na koniec 2017 r. były wyższe o 10,3% niż w grudniu 2016 r. i wyniosły 1,8 mld zł, wyrażone w euro wzrosły o 17,0%, do 440,8 mln euro. Kapitał Tier I stanowił 80,4% funduszy własnych (68,8% w grudniu 2016 r.).
