ZBP wskazał, że jedną z konsekwencji obecnej sytuacji pandemii jest ryzyko nadmiernego ograniczenia dostępności kredytu (credit crunch). Ograniczenie akcji kredytowej będzie związane ze wzrostem ryzyka finansowego i spodziewanymi przez banki stratami kredytowymi. Zagrożeniem ze strony klientów będą też zaburzenia płynności finansowej większości podmiotów gospodarczych i gospodarstw domowych, a zatem ich zdolności do generowania przepływów pieniężnych oraz obsługi zobowiązań. Negatywne bodźce dotyczące możliwości kredytowania będą oddziaływać zarówno na banki i na przedsiębiorstwa.
Proponowane działania obejmują:
o modyfikacja wymogów dot. udzielania kredytów: zmniejszenie wag ryzyka dla kredytów inwestycyjnych, modyfikacja zasad pomocy państwa w formule udzielania kredytów klęskowych, usunięcie barier w emisji listów zastawnych,
o zwiększenie dostępności zabezpieczeń kredytowych po stronie przedsiębiorstw - dotyczy MSP i mikro-firm oraz JST; zwiększenie roli zabezpieczeń na ruchomościach
o wsparcie faktoringu
o wsparcie programu Zielony Ład i transformacji energetycznej Polski: gwarancje do kredytów, emisje zielonych obligacji przez JST, zmniejszenie wag ryzyka dla kredytów finansujących zielone inwestycje oraz zwolnienie tych kredytów z podatku bankowego;
o zwolnienie z podatku bankowego kredytów udzielonych po 15 marca 2020,
o zaliczenie do kosztu uzyskania przychodów rezerw i odpisów utworzonych na kredyty udzielonych po 15 marca 2020,
o przeznaczenie 50% pobranego podatku bankowego na zasilenie funduszu przymusowej restrukturyzacji w BFG,
o usprawnienie procesu dochodzenia roszczeń i restrukturyzacji: przywrócenie dotychczasowych zasad doręczania pism procesowych i zasad dotyczących elektronicznego postępowania upominawczego, zniesienie ograniczeń w procedurze cywilnej dochodzenia roszczeń, zniesienie ograniczeń w zakresie możliwości kredytowania rolników.
o utworzenie instytucji typu Asset Management Company, której celem byłoby: udrożnienie zdolności banków do udzielania kredytów, zaangażowanie środków prywatnych dla restrukturyzacji portfeli kredytowych i długu przedsiębiorstw; zwiększenie skuteczności działań systemowych zw. z restrukturyzacją i likwidacją banków zagrożonych niewypłacalnością.
"Postulowane powyżej zmiany o charakterze systemowym wymagają poniesienia kosztów niewspółmiernie niższych od skutków credit crunch dla gospodarki, a udzielone w ten sposób wsparcie pozwoli na przynajmniej częściowe zminimalizowanie skutków kryzysu gospodarczego w tych obszarach, których funkcjonowanie jest uzależnione od regulacji wewnętrznych, a nie od sytuacji na rynkach światowych" - podano w komunikacie.
ZBP przypomniał, że ze zjawiskiem credit crunch polski sektor bankowy borykał się w II połowie 2008 r. W rezultacie kredytowanie gospodarstw domowych spadło wówczas o 25%, zaś kredytowanie przedsiębiorstw zmniejszyło się o 33%. Cała sytuacja zmniejszyła polski PKB o 1 punkt procentowy (ogółem PKB Polski zmniejszył się wówczas z 5% w 2008 r. do 1,7% w 2009 r.).
