8 cech, które świadczą o tym, że jesteś bardziej inteligentny, niż ci się wydaje

Nie wszystkie przejawy wysokiej inteligencji są tak oczywiste, jak mogłoby się wydawać, a sama inteligencja definiowana jest na co najmniej kilkanaście różnych sposobów. Można rozumieć ją m.in. jako zdolność uczenia się, rozwiązywania problemów, dostrzegania zależności, sprawne korzystanie z nabytej wiedzy czy też jako umiejętność adaptowania się do nowych warunków.

Badań naukowych dotyczących inteligencji jest jeszcze więcej niż jej definicji, a wnioski, które z nich płyną, są niekiedy zaskakujące i mogą zmienić samoocenę osób, które za szczególnie inteligentne się nie uznają. Poniżej przedstawiamy niektóre opisane w badaniach cechy, które mogą świadczyć o tym, że nie doceniasz własnej inteligencji.

Znane jest powiedzenie "wiem, że nic nie wiem", przypisywane powszechnie Sokratesowi, jednemu z pierwszych filozofów. Współcześnie zostało to opisane jako efekt Dunninga-Krugera. Zjawisko to, zbadane i udokumentowane przez Justina Krugera i Davida Dunninga z Uniwersytetu Cornella, polega na tym, że osoby niewykwalifikowane mają skłonność do przeceniania swoich umiejętności w różnych dziedzinach, a eksperci, osoby o wysokich kwalifikacjach, zwykle zaniżają ocenę swoich umiejętności.

W 2014 r. Stuart J. Ritchie, Timothy C. Bates i Robert Plomin zaprezentowali wyniki badań przeprowadzonych na grupie prawie 2 tys. par bliźniąt jednojajowych. Okazuje się, że dzieci, które szybciej opanowały umiejętność czytania, osiągały o wiele lepsze wyniki w testach badających zdolności poznawcze, niż ich identyczne rodzeństwo. Wczesna korekta problemów z czytaniem może nie tylko pomóc w rozwoju umiejętności czytania i pisania, ale także poprawić bardziej ogólne zdolności poznawcze, które odgrywają kluczową rolę w ciągu całego życia. Zdaniem autorów badania czytanie w młodym wieku zwiększa inteligencję werbalną i niewerbalną.

Petter Kristensen i Tor Bjerkedal, naukowcy z Uniwersytetu w Oslo, opisali w 2007 r. zależności między kolejnością urodzenia dzieci a inteligencją. Według nich dziecko najstarsze z rodzeństwa jest zazwyczaj najinteligentniejsze. Nie jest to wprawdzie niezmienna reguła, ale pierworodne dzieci lepiej radzą sobie z nauką i mają większą pewność siebie. Zdaniem naukowców chodzi tu o poziom zaangażowania rodziców w wychowywanie kolejnych dzieci. Te, które urodziły się jako drugie i trzecie w kolejności, mają nieco słabsze wyniki w testach poznawczych.

Kolejną cechą świadczącą o tym, że jesteś inteligentną osobą, jest poczucie humoru. W 2010 r. opublikowano wyniki badania, które przeprowadzili wspólnie uczeni z wydziałów antropologii i psychologii na Uniwersytecie Stanowym Nowego Meksyku w USA. W badaniu wzięło udział 400 studentów (200 mężczyzn i 200 kobiet). Najpierw rozwiązywali testy, które miały określić poziom ich inteligencji werbalnej oraz niewerbalnej, a potem mieli za zadanie wymyślić zabawne podpisy do wybranych humorów obrazkowych, z których znane jest czasopismo "New Yorker". O ocenę podpisów poproszono osoby niezwiązane z autorami badań. Okazało się, że śmieszniejsze podpisy przygotowali ci badani, którzy uzyskali wyższe wyniki w testach na inteligencję.

Ciekawe wnioski płyną również z badania opublikowanego w 2017 r. na łamach Cognitive Processing. Jego wyniki mówią o tym, że osoby, które lepiej wypadają w testach inteligencji werbalnej i niewerbalnej, bardziej niż inni ludzie cenią czarny humor. Upodobanie do tego rodzaju żartów nie wiąże się według badań ani z większym poziomem agresji, ani z niestabilnością emocjonalną. Idzie za to zwykle w parze z wyższym poziomem edukacji.

Badanie przeprowadzone przez naukowców pod kierunkiem Kathleen Vohs z University of Minnesota i opublikowane w 2013 r. na łamach "Psychological Science" dowodzi, że bałagan może pobudzać kreatywność. W eksperymencie naukowym wzięło udział 48 osób, które zostały podzielone na dwie grupy. Każda z grup miała do wykonania to samo zadanie: wymyślić nowe zastosowania piłeczki do ping-ponga. Jedna grupa pracowała jednak w czystym pomieszczeniu, a druga w bałaganie. Jak się okazało, obie grupy opracowały tyle samo zastosowań, ale ci, którzy wykazali się mniejszą kreatywnością, mieli wokół siebie porządek. Nie można jednak z całą odpowiedzialnością powiedzieć, że każdy bałaganiarz ma inteligencję wyższą od osoby lubiącej porządek; takie liniowe uproszczenie nie działa.

W 2009 r. Satoshi Kanazawa, brytyjski psycholog ewolucyjny i wykładowca London School of Economics, oraz Kaja Perina, redaktor naczelna "Psychology Today" opublikowali badanie poświęcone zależności między inteligencją a rytmem okołodobowym, czyli — mówiąc prostym językiem — tym, czy ktoś jest typem sowy, czy rannego ptaszka. "Badania etnograficzne tradycyjnych społeczeństw sugerują, że nocne aktywności były prawdopodobnie rzadkie w środowisku przodków" - czytamy w publikacji. Kanazawa i Perina w swoim badaniu obronili hipotezę, że inteligentniejsze osoby są bardziej skłonne do nocnego trybu życia niż mniej inteligentne, bo z większą łatwością przychodzi im przyswajanie "ewolucyjnie nowych wartości i preferencji".

Satoshi Kanazawa przeprowadził jeszcze jedno ciekawe badanie, tym razem z Normanem P Li z Singapore Management University. Opisali je w 2016 r. na łamach "British journal of psychology". Uczeni wspólnie dowiedli, że osoby o wysokim ilorazie inteligencji nie potrzebują towarzystwa innych osób, by czuć się szczęśliwymi. Wręcz przeciwnie: niezwykle inteligentne jednostki doświadczają niższego zadowolenia z życia, im więcej czasu spędzają wśród ludzi, nawet jeśli są to przyjaciele.

Znacząca zależność istnieje również między inteligencją a leworęcznością. Alan Searleman z St. Lawrence University twierdzi, że osoby leworęczne są bardziej inteligentne niż te posługujące się prawą ręką, a dokładnie, że mają bogatszy zasób słów. Autor badania tłumaczy to tym, że leworęczność wiąże się z większym wysiłkiem, co ma pozytywny wpływ na sprawność. Leworęczni w dzieciństwie często są uczeni, by wykorzystywali również prawą rękę. Bywa, że leworęczni w niemal równym stopniu co lewą, potrafią się posługiwać prawą ręką. Właśnie to ma wpływ na rozwój obu półkul mózgu — stymulowane są w podobnym stopniu, co podnosi ich efektywność. Leworęczni często są bardziej kreatywni i wyróżniają się nieszablonowym myśleniem.

Co ciekawe, wśród słynnych leworęcznych wymienia się często Alberta Einsteina. To niestety mit, bo jest wiele zdjęć przedstawiających go np. z kredą w prawej ręce. Dostępne są jednak wyniki autopsji Einsteina (powoływał się na nie np. w 2009 r. na łamach "American Psychology Association" Michael Price), które mówią o tym, że jego mózg nie odzwierciedlał typowej dla praworęcznych dominacji lewej półkuli w obszarach języka i mowy. Półkule mózgu genialnego fizyka były bardziej symetryczne — a to cecha typowa dla osób leworęcznych i oburęcznych.