Oto projekty ustaw zgłoszone w 2021 roku przez Andrzeja Dudę. Niektóre budzą spore kontrowersje

W niedzielę Polska Agencja Prasowa podsumowała najważniejsze inicjatywy ustawodawcze prezydenta Andrzeja Dudy w 2021 roku.

W połowie grudnia do Sejmu wpłynął prezydencki projekt dotyczący emerytur stażowych. Wypracowanie propozycji tzw. emerytury stażowej było zadaniem powołanej w maju przez prezydenta Rady ds. Społecznych. Duda mówił wówczas, że chciałby, aby ta propozycja został przygotowana "jak najlepiej i jak najrozsądniej".

Co ciekawe, Andrzej Duda obiecywał projekt emerytur stażowych w czasie kampanii wyborczej w 2020 roku. Choć początkowo się z tym nie spieszył, pod koniec roku jednak zmienił zdanie. Złożył swój projekt w Sejmie, choć tego samego dnia parlament zaczął prace nad innym projektem dotyczącym emerytur stażowych - zgłoszonym wcześniej przez "Solidarność".

Związki zawodowe od lat wychodziły z takim postulatem, co więcej - "Solidarność" wprowadziła ten postulat do umowy programowej zawartej z prezydentem w trakcie ostatniej kampanii wyborczej. Jak jednak widać, ich drogi się rozeszły.

Złożony w Sejmie prezydencki projekt przewiduje, że na wcześniejsze emerytury mogłyby przechodzić osoby, które mają odpowiednio wysoki staż pracy: 39 lat w przypadku kobiet oraz 44 lata w przypadku mężczyzn oraz zgromadzony kapitał emerytalny wystarczający na emeryturę w wysokości co najmniej najniższej emerytury. Projekt obejmuje regulacją osoby ubezpieczone w powszechnym systemie emerytalnym, a także tych objętych rolniczym systemem ubezpieczeń społecznych.

- W skrajnych sytuacjach emerytura stażowa to jest świadczenie emerytalne dla kobiety w wieku 52-53 lat, dla mężczyzny w wieku 58 lat. Co oznacza, że taka kobieta będzie pobierała przez 30 lat świadczenie często w wysokości minimalnej emerytury. Powinniśmy zadać sobie pytanie, czy osoba w tym wieku powinna przechodzić na emeryturę - oceniał w programie "Money. To się liczy" Oskar Sobolewski, ekspert Instytutu Emerytalnego.

Inna inicjatywa prezydenta to skierowany do Sejmu na początku listopada projekt ustawy o sądach pokoju oraz projekt przepisów wprowadzających tę ustawę. Prace nad tymi rozwiązaniami od wiosny prowadził powołany w KPRP zespół, który rozpoczął działalność po rozmowach lidera Kukiz'15 Pawła Kukiza z prezydentem.

Zgodnie z prezydencką propozycją, sądy pokoju mają zajmować się najprostszymi sprawami, które - jak mówił Andrzej Duda - stanowią utrapienie i blokują sądy rejonowe. Sędziowie pokoju mają rozstrzygać przede wszystkim sprawy wykroczeniowe i wybrane występki, gdzie wartość szkody nie przekracza 10 tys. zł. Do sądów pokoju trafiać mają też sprawy cywilne w tym: próby ugodowe, sprawy o alimenty, sprawy o naruszenie posiadania czy sprawy w postępowaniu uproszczonym. Od rozstrzygnięć sądów pokoju będzie przysługiwało odwołanie do sądów rejonowych.

Sędziowie pokoju mieliby być wybierani jednorazowo na 6-letnią kadencję w wyborach powszechnych. 2 grudnia Sejm opowiedział się za dalszymi pracami nad projektem w komisji.

W lipcu prezydent przekazał na ręce marszałek Sejmu Elżbiety Witek projekt ustawy o odbudowie Pałacu Saskiego, a także Pałacu Brühla oraz kamienic przy ulicy Królewskiej w Warszawie. Andrzej Duda wskazywał podczas uroczystości, że odbudowa Pałacu Saskiego to ogromne dzieło o charakterze symbolicznym, które ma zwieńczyć proces odbudowywania stolicy.

Prezydent podpisał ustawę w połowie sierpnia. 1 grudnia powołana została Spółka Celowa odpowiedzialna za odbudowę. Inwestycja ma pochłonąć gigantyczne koszty - 2,5 mld zł.

- Ta przestrzeń funkcjonuje dzisiaj zupełnie inaczej niż przed wojną, więc umieszczanie tam rekonstrukcji, która zupełnie nie pasuje do dzisiejszych realiów, byłoby błędem kompozycyjnym, funkcjonalnym i symbolicznym - oceniał w rozmowie z "Wyborczą" architekt Grzegorz Piątek, autor książki "Najlepsze miasto świata. Warszawa w odbudowie 1944-1949".

W maju Andrzej Duda na wniosek prezesa Narodowego Banku Polskiego Adama Glapińskiego złożył w Sejmie projekt noweli ustawy o usługach płatniczych, gwarantującej konsumentowi swobodę wyboru formy płatności za sprzedaż towarów i usług. Ustawa uniemożliwia sprzedawcom odmowę przyjmowania płatności gotówkowych. Prezydent podpisał nowelę pod koniec września.

Miesiąc wcześniej do Sejmu trafił prezydencki projekt zmian w Kodeksie cywilnym, zgodnie z którym najbliższej rodzinie osoby trwale poszkodowanej może przysługiwać zadośćuczynienie za naruszenie więzi rodzinnej. Prezydent podpisał ustawę 16 sierpnia.

W lutym prezydent skierował do Sejmu nowelizację ustawy o Sądzie Najwyższym. Kancelaria Prezydenta wskazywała, że jej głównym założeniem jest przedłużenie terminu na wnoszenie przez Prokuratora Generalnego i RPO skarg nadzwyczajnych. Pierwotnie prezydent zaproponował, by termin na wnoszenie przez Prokuratora Generalnego i RPO skarg nadzwyczajnych od dawnych orzeczeń zapadłych po 1997 r. został przedłużony o dwa lata. Zgodnie jednak z przyjętą przez Sejm senacką poprawką, został on wydłużony o trzy lata - co oznacza, że termin na wnoszenie takich skarg upłynie 3 kwietnia 2024 r.

W prezydenckiej ustawie znalazły się też zapisy dotyczące m.in. procedury wyboru prezesów poszczególnych izb Sądu Najwyższego, krytykowane przez opozycję. Według tych zapisów, jeśli wybór prezesa izby nie zostałby dokonany za pierwszym razem, na kolejnym posiedzeniu byłaby wymagana obecność co najmniej połowy członków zgromadzenia izby, a na jeszcze kolejnym - jednej trzeciej członków. Jednocześnie - jeśli kandydaci na prezesa SN nie zostaliby wybrani zgodnie z zasadami ustawowymi - miałaby się pojawić możliwość tymczasowego powierzenia wykonywania obowiązków prezesa izby SN sędziemu wskazanemu przez prezydenta. Andrzej Duda podpisał ustawę na początku kwietnia.

W połowie września do laski marszałkowskiej trafił z kolei prezydencki projekt ustawy o ustanowieniu Narodowego Dnia Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego, który ustanowił 27 grudnia świętem państwowym. Inicjatywa prezydenta była odpowiedzią na głosy przedstawicieli społeczności, działaczy patriotycznych i władz samorządowych z Wielkopolski.