Eksport usług z Polski będzie rósł rocznie w tempie ok. 7 proc. w ciągu następnych 15 lat. Eksport towarów będzie wzrastał w tym czasie w tempie 5 proc. rocznie - poinformował w opublikowanym w poniedziałek raporcie "Global Trade Forecast" bank HSBC.
W komunikacie dotyczącym raportu wyjaśniono, że jest on poświęcony perspektywom międzynarodowej wymiany handlowej. Po raz pierwszy zawiera również prognozy i wnioski dotyczące sektora usług.
"Zgodnie ze światowymi trendami eksport usług z Polski będzie rósł w tempie ok. 7 proc. rocznie w najbliższym 15-leciu, szybciej niż eksport towarów (ok. 5 proc. rocznie), wynika z prognoz opracowanych przez instytut analityczny Oxford Economics na zlecenie banku HSBC" - napisano w komunikacie.
Wyjaśniono, że usługi stanowią obecnie ok. 1/5 całkowitego eksportu z Polski, a połowa z tego to transport i turystyka.
- Ma to związek z istotną rolą, jaką Polska odgrywa w łańcuchu dostaw niemieckich firm i w przepływie towarów ze Wschodu na Zachód Europy. Ważną siłą napędową przepływu tych usług są również Polacy mieszkający za granicą, którzy odwiedzają ojczyznę przy różnych okazjach. Rozwojowi turystyki sprzyja także rozwój klasy średniej i tanich linii lotniczych, a także niższe ceny ropy naftowej - powiedział cytowany w komunikacie dyrektor departamentu bankowości korporacyjnej HSBC Bank Polska Sebastian Szaudel.
Zaznaczono jednak, że udział transportu i turystyki stopniowo maleje (z 52 proc. w 2010 r. do 49 proc. w 2015 r.) na rzecz usług biznesowych i teleinformatycznych. Według raportu Polska już dziś jest "zagłębiem" tego typu usług, o czym świadczą tworzone tutaj kolejne centra usług.
Według cytowanego w komunikacie dyrektora finansowego Grupy Pracuj Gracjana Fiedorowicza, tego typu centrów powstaje u nas coraz więcej i coraz częściej lokują je u nas firmy zagraniczne.
- Pod tym względem Polska zajmuje pierwsze miejsce w Europie i wciąż jest bardzo atrakcyjna dla inwestorów. W Polsce tego typu centrów jest blisko 950, a ponieważ branża ta rozwija się skokowo, przewiduje się, że w ciągu kolejnych czterech lat pracę w sektorze BPO/SSC (outsourcing procesów biznesowych i centra usług wspólnych) znajdzie nawet 300 tysięcy osób. Obecnie główny zakres świadczonych przez te centra usług to obsługa klienta, działania z obszaru IT oraz zaawansowane procesy finansowo-księgowe - wskazał Fiedorowicz.
Zdaniem HSBC w grze o inwestycje zagraniczne czy kontrakty na eksport usług Polska z powodzeniem rywalizuje z globalnymi potęgami usługowymi. O ile kraje azjatyckie odgrywają ważną rolę w przeniesieniu produkcji do innego kraju, a następnie imporcie, o tyle Polska wygrywa w "nearshoringu". - Jest to sytuacja, w której przedsiębiorstwa decydują się na outsourcing usług do nieodległych lokalizacji, bez dużych różnic czasowych, co ułatwia zarządzanie projektami i równoważy wyższe koszty pracy w Polsce w porównaniu na przykład z Indiami - wyjaśnił Szaudel.
Na korzyść rozwoju centrów usług w Polsce działa również nasza obecność w UE oraz otoczenie biznesowe w kraju (m.in. ochrona danych i własności intelektualnej, rozwinięta infrastruktura telekomunikacyjna i szeroka gama dostępnych produktów finansowych). Zaznaczono ponadto, że polscy usługodawcy rozwijają ofertę w kierunku bardziej zaawansowanych technologicznie rozwiązań, dzięki czemu Polska ewoluuje z kraju eksportującego proste usługi do pozycji dostawcy bardziej złożonych.
Jak zauważono w komunikacie, stopniowo zmienia się nie tylko rodzaj eksportowanych usług, ale także główne rynki zbytu. Podczas gdy w 2010 roku 38 proc. polskich usług eksportowanych trafiało do Niemiec, Francji i Wielkiej Brytanii, udział tych rynków spadł do 35 proc. w 2015 roku.
Autorzy raportu zaznaczyli, że choć kraje Europy Zachodniej pozostaną głównym rynkiem docelowym również dla przepływów towarowych z Polski, udział takich krajów jak Niemcy, Francja i Wielka Brytania w eksporcie towarów z Polski będzie jednak malał na rzecz szybko rozwijających się rynków wschodzących, takich jak Wietnam, Chiny, Indie, Turcja czy Zjednoczone Emiraty Arabskie. W strukturze towarowej polskiego eksportu nadal będą dominowały maszyny przemysłowe i sprzęt transportowy. W dłuższym okresie na znaczeniu będzie rósł eksport sprzętu teleinformatycznego (ICT), spadało będzie natomiast znaczenie towarów, których produkcja wymaga dużych nakładów pracy, jak np. tekstylia czy wyroby drewniane.
Import do Polski również będzie zdominowany przez maszyny i sprzęt transportowy, niemniej ważną kategorią towarów importowanych będzie w przyszłości stanowiła także aparatura naukowa i sprzęt ICT. "W związku z modelem wzrostu gospodarczego w Polsce opartym na konsumpcji dobre są również perspektywy dla importu odzieży i obuwia. W ujęciu geograficznym, Chiny pozostaną drugim największym partnerem importowym Polski. Niemcy będą tracili na znaczeniu na rzecz azjatyckich rynków wschodzących" - prognozuje HSBC.
Do zagrożeń dla dalszego rozwoju handlu zagranicznego Polski zaliczono osłabienie wzrostu chińskiej gospodarki. Może to bowiem w niekorzystny sposób wpłynąć na tempo rozwoju innych azjatyckich gospodarek o licznych populacjach z rosnącymi potrzebami w zakresie konsumpcji usług. Istotnym czynnikiem ryzyka jest też rozwój sytuacji politycznej w UE, zwłaszcza uwzględniając decyzję o wyjściu ze Wspólnoty Wielkiej Brytanii, która jest ważnym partnerem gospodarczym Polski.
"Z perspektywy przepływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych sytuacja ta tworzy jednocześnie pewne szanse dla Polski, w przypadku odpływu inwestycji z Wielkiej Brytanii na rzecz innych krajów Unii Europejskiej. Na tej sytuacji mogą skorzystać w szczególności branża motoryzacyjna i finansowa" - dodano.
Raport mówi, że dynamika wzrostu towarowej wymiany handlowej na świecie była słaba w 2015 roku i prawdopodobnie nie ulegnie poprawie w tym roku. Autorzy raportu nadzieję widzą w handlu usługami, który rozwija się szybciej dzięki spadającym kosztom transportu, postępowi technologicznemu, liberalizacji przepisów oraz coraz większemu popytowi na usługi ze strony rozrastającej się globalnej klasy średniej.
Według raportu szczególnie dynamicznie rozwija się eksport usług biznesowych oraz usług teleinformatycznych. W latach 2000-2015 eksport tego typu usług na świecie rósł w średnim tempie odpowiednio 9 proc. i 12 proc. rocznie.
oprac. Bartosz Wawryszuk
