W Oświęcimiu w uroczystościach 66. rocznicy wyzwolenia niemieckiego obozu zagłady Auschwitz-Birkenau wzięli udział prezydenci Polski i Niemiec, byli więźniowie oraz przedstawiciele narodów, które były mordowane w obozie.
Były więzień Auschwitz Władysław Bartoszewski wyraził przekonanie, że doświadczenie tego obozu koncentracyjnego rodzi w następnych pokoleniach zobowiązanie do współżycia w szacunku dla godności człowieka i czynnego przeciwstawiania się wszelkim przejawom nienawiści. "Na tym największym w historii Starego Kontynentu cmentarzu bez grobów można w pełni zrozumieć, na jakich fundamentach powinniśmy budować wspólnotę europejską i światową" - powiedział Władysław Bartoszewski. Zaapelował on do wsparcia konserwacji Muzeum Auschwitz, które przechowuje pamięć o hitlerowskich zbrodniach. "Auschwitz-Birkenau to nie jest zwykłe muzeum martyrologiczne. To miejsce mordu. To cmentarz. Ono musi być wiecznie palącą raną ludzkości" - mówił Władysław Bartoszewski. Jako szef rady Fundacji Auschwitz-Birkenau podpisał on - w obecności prezydentów Polski Bronisława Komorowskiego i Niemiec Christiana Wulffa - "deklarację pamięci", której celem jest wsparcie działań na rzecz zachowania byłego obozu.
Prezydent Bronisław Komorowski powiedział, że mimo strasznego doświadczenia zagłady świat idzie w stronę dobra. Bronisław Komorowski mówił, że były niemiecki obóz zagłady jest miejscem pamięci, a nie może być "rozdrapaną raną". Dodał, że trzeba pamiętać, by przyszłość świata budować w oparciu o prawdę, która, choć bywa bolesna, jest niezbędna do poznania świata i nas samych.
Prezydent Niemiec Christian Wullf powiedział, że zbrodnie hitlerowskie w Auschwitz napełniają Niemców odrazą i wstydem. Podczas uroczystości, upamiętniających 66. rocznicę wyzwolenia Auschwitz-Birkenau, niemiecki przywódca mówił, że jego naród ponosi za te zbrodnie historyczną odpowiedzialność. Christain Wullf dodał, że należy o nich zachować żywą pamięć, a naszą powinnością jest także nie dopuścić do tego, by kiedyolwiek się one powtórzyły. Podkreślił, że wiedza o tym, co ludzie potrafili wyrządzić innym, jest przestrogą dla obecnych i przyszłych pokoleń, by bez względu na okoliczności zawsze szanować ludzką godność i nie prześladować nikogo z powodu jego wyznania, narodowości lub przekonań politycznych. "Auschwitz leży na polskiej ziemi. Znaczna cześć ofiar to obywatele polscy. Polska i jej mieszkańcy cierpieli niewyobrażalnie pod jarzmem niemieckiej okupacji i nazistowskiego obłędu rasowego" - powiedział prezydent Niemiec. Dodał, że gotowość ofiar i ich potomków do pojednania jest dla Niemców ogromnym
szczęściem i ogromną łaską. Prezydent Wullf uważa, że młodzież musi poznać prawdę o nazistowskim reżimie, gdyż wtedy będzie wtedy mogła zdecydowanie sprzeciwiać się tym, którzy negują fakty, bądź je fałszują
Ambasador Izraela Zvi Rav-Ner mówił, że nie wolno zapominać bolesnego przesłania płynącego z Auschwitz. Dyplomata podkreślał, że trzeba czynić wszystko, co w naszej mocy, by tragiczna historia nie powtórzyła się. Dlatego też należy walczyć z objawami rasizmu, antysemityzmu, ksenofobi i nienawiści, które mogą doprowadzić do nowego ludobójstwa - podkreślał Zvi Rav-Ner.
Rosyjski Ambasador Aleksander Aleksiejew mówił, że w obecnych czasach nauka wyciągnięta z najnowszej historii nabiera szczególnej aktualności. Podkreślał, że obecnie próbuje się czasem usprawiedliwiać zbrodnie hitlerowskie, stawiać znak równości między sprawcami i ich ofiarami, między katami i wyzwolicielami. Aleksiejew zwrócił uwagę, że przez miasta Europy znów maszerują weterani SS i bezczelnie udają bojowników o demokrację i wspólne europejskie wartości.
Główny rabin Polski Michael Schudrich odmówił na terenie byłego niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau modlitwę za zmarłych. Za dusze zmarłych modlitwę odmówił także przewodniczący Rady Religijnej Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich w Polsce Symcha Keller.
Auschwitz-Birkenau był jednym z największych miejsc męczeństwa i zagłady podczas drugiej wojny światowej. Zginęło tam milion sto tysięcy osób, głównie Żydów, ale także przedstawicieli kilkudziesięciu innych narodów.
