Zdaniem Bronisława Komorowskiego o takich Polakach można było mówić dopiero po przemianie ustrojowej w Polsce. Marszałek Sejmu podkreślił, że zmarły był pionierem i motorem wielu działań, któe pozwoliły ludziom Polski demokratycznej czuć się lepiej robiąc coś dla spuścizny dawnych kresów wschodnich.
Andrzej Stelmachowski zmarł w wieku 84 lat. Był wieloletnim prezesem Stowarzyszenia Wspólnota Polska, a ostatnio doradcą prezydenta Kaczyńskiego do spraw Polonii.
Profesor Stelmachowski należał do inicjatorów Okrągłego stołu, był marszałkiem Senatu I kadencji, a następnie ministrem edukacji narodowej w rządzie Jana Olszewskiego.
Był doktorem honoris causa wielu uczelni, między innymi: paryskiej Sorbony, Uniwersytetu w Ferrarze, Uniwersytetu w Białymstoku i Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
W czasie II wojny światowej był żołnierzem Armii Krajowej.