W najbliższy poniedziałek minie czterdzieści lat od momentu, w którym lądownik "Eagle" ("Orzeł"), z dwoma astronautami na pokładzie, osiadł na powierzchni Księżyca. Misja Apollo 11 przeprowadzona przez amerykańską Narodową Agencję Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej (NASA)
stała się tym samym pierwszą wyprawą, podczas której człowiek znalazł się na innym niż Ziemia ciele niebieskim.
Misja Apollo 11 rozpoczęła się 16 lipca 1969 roku, gdy ze znajdującego się na Florydzie Centrum Lotów Kosmicznych im. J. F. Kennedy'ego wystartowała rakieta Saturn V z trzema amerykańskimi astronautami na pokładzie. Załogę stanowili: Neil Armstrong - dowódca, Michael Collins - pilot modułu załogowego oraz Edwin "Buzz" Aldrin - pilot lądownika księżycowego.
Po trwającej trzy dni podróży z orbity Ziemi na orbitę Księżyca, rozpoczęła się procedura lądowania na Srebrnym Globie. Dwóch astronautów - Neil Armstrong i Buzz Aldrin - przeszło z modułu załogowego "Columbia" do modułu "Eagle", aby podjąć próbę bezpiecznego wylądowania na Księżycu. Trzeci z astronautów - Michael Collins - pozostał na orbicie.
Do lądowania doszło o godzinie 20:17:40 UTC (czasu uniwersalnego), 20 lipca 1969 roku. Moduł "Eagle" osiadł na terenie Morza Spokoju (Mare Tranquillitatis). Astronauci na powierzchni Srebrnego Globu spędzili 21 godzin, 31 minut i 20 sekund, w tym 2 godziny, 36 minut i 40 sekund poza lądownikiem.
Na Księżycu pierwszy postawił stopę dowódca misji Neil Armstrong, który schodząc z drabinki lądownika wypowiedział historyczne słowa: "To jest mały krok człowieka, ale wielki krok ludzkości". Jako drugi stanął na Księżycu Buzz Aldrin. Astronauci przeprowadzili na powierzchni naturalnego satelity Ziemi wiele eksperymentów naukowych oraz zebrali blisko 22 kg skał księżycowych.
Załoga Apollo 11 powróciła na Ziemię 24 lipca - moduł "Columbia" osiadł na wodach Oceanu Spokojnego o godzinie 16:50:35 UTC, po czym astronauci zostali zabrani przez Marynarkę Wojenną Stanów Zjednoczonych. Łączny czas trwania misji to 8 dni, 3 godziny, 18 minut i 35 sekund.
Misja Apollo 11 była częścią szerszego programu Apollo, którego celem było doprowadzenie do pomyślnego lądowania ludzi na Księżycu oraz ich powrotu na Ziemię. O początkach tego projektu zadecydował prezydent Stanów Zjednoczonych Dwight Eisenhower, jednak główny cel wyznaczył dopiero prezydent John F. Kennedy. Amerykański przywódca przedstawił założenia programu podczas swojego słynnego przemówienia w Kongresie, 25 maja 1960 roku - zadeklarował wtedy, że pierwszy Amerykanin postawi nogę na powierzchni Srebrnego Globu przed końcem dekady.
Podczas programu Apollo jeszcze pięć razy udało się wylądować na Księżycu - ostatni raz 7 grudnia 1972 roku. Część lotów oraz ćwiczeń zakończyła się jednak niepowodzeniem - podczas tragicznej próby treningowej na Ziemi w pożarze zginęła cała załoga Apollo 1, a bliska katastrofy była również misja Apollo 13, przez co astronautom nie udało się doprowadzić do lądowania.
Sukces amerykańskiego programu księżycowego był nie tylko wielkim osiągnięciem naukowym i technologicznym - wydarzenie to miało również olbrzymie znaczenie polityczne, gdyż ostatecznie rozstrzygnęło trwający od połowy lat pięćdziesiątych XX wieku "wyścig kosmiczny". Dwa mocarstwa - USA i ZSRR - rywalizowały w eksploracji kosmosu, a faktycznie rozwijały także technologie pozwalające przeprowadzić międzykontynentalne ataki z wykorzystaniem broni jądrowej.
Z okazji 40-lecia lądowania na Księżycu NASA zamieściła na swoich stronach internetowych (www.nasa.gov) bardzo wiele ciekawych materiałów związanych z tym wydarzeniem.
Można m.in. obejrzeć materiały video i zdjęcia z przebiegu misji Apollo 11 oraz wysłuchać fragmentu wspomnianego przemówienia prezydenta Kennedy'ego. Szczególną atrakcją jest interaktywna symulacja, która pozwala internautom obejrzeć księżycową panoramę z perspektywy kosmonautów, a nawet wejść do wnętrza lądownika "Eagle".
Jan Pomierny (PAP)
agt/ woj/
