11 sierpnia przypada 90. rocznica ustanowienia przez Radę Obrony Państwa Krzyża Walecznych. Odznaczenie to było początkowo nadawane żołnierzom, podoficerom i oficerom Wojska Polskiego za szczególne bohaterstwo w boju z bolszewikami.
"W związku z potrzebą wyróżniania żołnierzy i oficerów wykazujących się na polu walki bohaterskimi czynami, dowódcy poszczególnych oddziałów zaczęli wprowadzać swoje pseudoodznaczenia. I tak np. w armii gen. Józefa Hallera pojawiła się biało-amarantowa wstążeczka, a gen. Stanisław Szeptycki wydawał specjalny dyplom za męstwo. W rezultacie tych działań 11 lipca 1920 r. Rada Obrony Państwa wprowadziła Krzyż Walecznych" - wyjaśnia Izabela Prokopiuk-Runowska, starszy kustosz w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.
Krzyż, wykonany z brązu, miał mieć formę bardzo prostą. Pośrodku umieszczono pięcioramienną tarczę z orłem. Na ramionach krzyża znajdował się napis "Na polu chwały". Na rewersie wprowadzono inskrypcję: "Walecznym" i wizerunek obosiecznego miecza skierowanego ku górze w otoczeniu wieńca laurowego. Krzyż zawieszony był na wstążce amarantowej z białymi paskami po bokach.
Krzyż początkowo pomyślany był jako odznaczenie za zasługi w wojnie polsko-bolszewickiej. Z czasem zaczęto nim także odznaczać osoby, które wykazały się męstwem i odwagą w bojach przed 1918 r. Nadawano je legionistom, powstańcom wielkopolskim i śląskim, a nawet ostatnim weteranom powstania styczniowego.
Krzyż Walecznych przetrwał II wojnę światową i do tej pory znajduje się wśród polskich odznaczeń bojowych.
Więcej informacji oraz materiał filmowy na portalu dzieje.pl, prowadzonym przez Polską Agencję Prasową i Muzeum Historii Polski. (PAP)
mjs/ hes/ gma/
