Redaktor naczelny "Gazety Wyborczej" Adam Michnik odebrał w piątek z rąk b. premiera Tadeusza Mazowieckiego nagrodę Orła Jana Karskiego za 2006 r. Uroczystość odbyła się w siedzibie Agory.
Michnik został uhonorowany za "czynienie Polski lepszą". Kapituła zrezygnowała z szerszego uzasadniania uznając, że "zasługi laureata dla budowania wolnej, bezpiecznej i cieszącej się międzynarodowym prestiżem Polski są oczywiste".
Wręczając Orła Michnikowi b. premier, a zarazem przewodniczący kapituły nagrody podkreślił, że Adam Michnik czynił Polskę lepszą zarówno gdy siedział w więzieniu, gdy zaangażował się w "Solidarność", a także jako pisarz należący - jak to określił - do grona pisarzy "chorych na Polskę" i walczących o to, by była ona tolerancyjna i otwarta.
"Obecnie potrzeba czynienia Polski lepszą jest coraz większa" - zaznaczył Mazowiecki.
Michnik odbierając nagrodę podkreślił, że traktuje ją jako "zobowiązanie" by dochować wierności wartościom, które pozostawił Karski. Red. naczelny "GW" dodał, że osobiście znał patrona nagrody i uważa go za jednego z najważniejszych ludzi, których miał okazję spotkać. "Dla mnie był on obok Miłosza, Giedroycia i Nowaka-Jeziorańskiego wielkim autorytetem polskiej emigracji" - powiedział Michnik.
Michnik podkreślił, że Karski był jednym z "najbardziej prawych Polaków XX wieku" oraz, że nagrodę jego imienia traktuje "jako uznanie dla +Gazety+, której jest jakimś symbolem".
Adam Michnik to historyk, publicysta, pierwszy redaktor naczelny "Gazety Wyborczej", uważany za jedną z najbardziej wpływowych postaci w III Rzeczpospolitej.
W działalność polityczną angażował się jeszcze podczas studiów historycznych na UW, z których został ostatecznie relegowany za protest przeciwko zdjęciu "Dziadów" A. Mickiewicza ze sceny Teatru Narodowego. Wkrótce potem został aresztowany i skazany na trzy lata więzienia. W 1977 r. zaangażował się w działalność Komitetu Obrony Robotników, a następnie Komitetu Samoobrony Społecznej KOR. W latach 70. Michnik redagował pisma "drugiego obiegu" m.in. "Biuletyn Informacyjny".
W stanie wojennym internowany, a następnie postawiony w stan oskarżenia i aresztowany pod zarzutem próby obalenia ustroju; wyszedł na mocy amnestii w 1984 roku. W 1983 r. napisał z więzienia głośny list do generała Czesława Kiszczaka, w którym w ostrych słowach odrzucił ofertę uwolnienia w zamian za wyjazd z kraju. W lutym 1985 r. ponownie został aresztowany, a następnie skazany w tzw. procesie gdańskim (razem z Władysławem Frasyniukiem i Bogdanem Lisem) na trzy lata więzienia - wyszedł na mocy amnestii w 1986 roku.
W 1988 r. Michnik został doradcą nieformalnego Komitetu Koordynacyjnego Lecha Wałęsy, a następnie członkiem Komitetu Obywatelskiego "Solidarność". Aktywnie uczestniczył w obradach Okrągłego Stołu. Po ich zakończeniu zajął się organizacją codziennej gazety, która miała być głosem Komitetu Obywatelskiego przed zbliżającymi się wyborami i został pierwszym redaktorem naczelnym "Gazety Wyborczej".
Michnik jest laureatem licznych nagród i wyróżnień m.in. Nagrody Praw Człowieka im. Roberta F. Kennedy'ego, Prix de la Liberte francuskiego PEN-Clubu, Francuskiej Legii Honorowej, Nagrody Dziennikarstwa i Demokracji OBWE. Jest też autorem wilu książek m.in. "Kościół, lewica, dialog", "Wyznania nawróconego dysydenta", "Wściekłość i wstyd".
Obok Michnika laureatem Orła Karskiego za 2006 r. został też dyrektor Ligi Przeciw Zniesławianiu Abraham H. Foxman, który w kwietniu w Waszyngtonie odebrał nagrodę z rąk bpa Tadeusza Pieronka. Kapituła Orłów przyznała nagrodę Foxmanowi za "niezłomną walkę przeciw zniesławianiu i odważne mówienie nienawiści: +Nigdy więcej+".
Foxman kieruje działalnością liczącej 93 lata Ligi Przeciw Zniesławianiu (Anti-Defamation League, ADL), która powstała by przeciwstawić się fali agresywnego antysemityzmu, jaki panował wówczas w USA. Z czasem ADL przerodziła się w organizację o światowym zasięgu przeciwstawiającą się aktom nienawiści i poniżania wobec Żydów oraz wszystkich innych mniejszości religijnych, narodowych, etnicznych i kulturalnych.
Fundator Orłów, Jan Karski to legendarny kurier rządu polskiego w Londynie, który w czasie II wojny światowej przedostał się z okupowanej Polski do Wielkiej Brytanii i USA, gdzie przekazał rządom alianckim informacje o dokonywanej przez okupantów niemieckich zagładzie ludności żydowskiej w Polsce. Po wojnie Karski pozostał w USA, gdzie przez 40 lat wykładał w jezuickim Uniwersytecie Georgetown w Waszyngtonie stosunki międzynarodowe i teorię komunizmu, przez 19 lat wykładał też w Pentagonie.
W 1982 r. otrzymał tytuł "Sprawiedliwy wśród Narodów Świata", w 1995 r. został odznaczony Orderem Orła Białego, w 1998 r., w 50. rocznicę powstania państwa Izrael, otrzymał nominację do Pokojowej Nagrody Nobla. Zmarł w Stanach Zjednoczonych w lipcu 2000 r.
Swoją nagrodę ustanowił w kwietniu 2000 r. Miała być przyznawana tym, którzy "godnie nad Polską potrafią się zafrasować (w przypadku Polaków) oraz tym, którzy nie będąc Polakami nie pozostają wobec naszego kraju obojętni". Nagroda ma charakter honorowy i nie towarzyszy jej żadna gratyfikacja finansowa. Wyróżnieni otrzymują statuetkę Orła. Kapitułę nagrody stanowią jej laureaci.
W latach ubiegłych laureatami Orłów Jana Karskiego byli m.in.: redakcja "Tygodnika Powszechnego", włoska pisarka i dziennikarka Oriana Fallaci, ks. prof. Józef Tischner, ostatni żyjący dowódca powstania w warszawskim getcie Marek Edelman, abp Alfons Nossol, b. premier Tadeusz Mazowiecki, prezydent Ukrainy Wiktor Juszczenko oraz szef Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie prof. Feliks Tych. (PAP)
js/ pz/ jra/
