Komisja Praw Człowieka przy Naczelnej Radzie Adwokackiej jest zaniepokojona opisywanymi w mediach przypadkami inwigilacji dziennikarzy; przypomina też o kwestii podsłuchiwania adwokatów. Wzywa władze do przeglądu prawa, a sądy do wzmożonej kontroli specsłużb.
Komisja obradowała w weekend w Kazimierzu nad Wisłą, w 13. rocznicę wejścia w życie Konstytucji RP. "Stan legislacji i praktyka stosowana przez służby specjalne narusza szereg konstytucyjnych praw obywateli" - stwierdzono.
Przewodniczący komisji mec. Piotr Sendecki powiedział PAP, że adwokaci obserwują naruszanie prawa do prywatności. "Zarówno jeśli chodzi o zaniechania legislacyjne, jak też praktykę różnych służb. To kojarzy się z porządkami panującymi w ustrojach o charakterze autorytarnym i nie może być akceptowane" - dodał.
W uchwale otrzymanej przez PAP komisja wyraziła zaniepokojenie ujawnionymi w mediach przypadkami inwigilowania dziennikarzy, pozyskiwania i gromadzenia przez służby danych ich dotyczących, wiążących się z wykonywanym zawodem. "Zbieranie tych danych odbywa się dla celów, wyznaczanych przez służby specjalne, niepodlegających kontroli sądowej" - tak komisja przy NRA oceniła gromadzenie i analizowanie bilingów z telefonów co najmniej 10 dziennikarzy, o czym pisały media w zeszłym tygodniu.
"Informacje o naruszeniach opisanych konstytucyjnych gwarancji wolności dotyczą dziennikarzy, jednakże nie ma żadnej pewności, czy nie odnoszą się także do innych zawodów. Pojawiające się informacje o podsłuchach stosowanych wobec adwokatów - obrońców osób podejrzanych, jeśli znalazłyby potwierdzenie, oznaczałyby ingerencję o charakterze właściwym dla państwa policyjnego" - napisała Komisja Praw Człowieka NRA.
Komisja wezwała władze do zwiększenia kontroli sądowej nad działaniami służb specjalnych co do zbierania danych o obywatelach - w tym informacji o samym komunikowaniu się ludności, a szczególnie o wykonujących zawody zaufania publicznego. "Bez takiej kontroli sądowej, wobec dynamicznego rozwoju metod inwigilacji i bezsilności nienadążąjącego za zmianami prawa - iluzją stają się fundamentalne dla poszczególnych zawodów zasady, jak tajemnica adwokacka czy ochrona źródła informacji w dziennikarstwie" - podkreślono w uchwale.
Adwokaci domagają się od rządu i parlamentu przeglądu przepisów wielu ustaw, w tym o Policji, Prawa Telekomunikacyjnego, Kodeksu postępowania karnego i innych, by w pełni zagwarantować przestrzeganie konstytucyjnych praw obywateli.
Adwokaci chcą też, by wykonano odnoszący się do sprawy podsłuchów wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 12 grudnia 2005 r., z którego wynika, że policja i służby specjalne powinny z urzędu informować (po fakcie) osoby inwigilowane o podjętych wobec nich środkach kontroli operacyjnej. TK wskazał na ten obowiązek w wyroku z 2005 r., ale luki legislacyjnej nadal nie wypełniono - piszą adwokaci.
Według komisji, chodzi głównie o realizację konstytucyjnych zasad wolności i ochronę tajemnicy komunikowania się, wolność wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji oraz obowiązujący władze publiczne zakaz pozyskiwania, gromadzenia i udostępniania innych informacji o obywatelach niż niezbędne w demokratycznym państwie prawnym.(PAP)
wkt/ itm/ mow/
