Białoruscy opozycjoniści i aktywiści otrzymali w piątek nagrody portalu Karta'97 w Dziedzinie Obrony Praw Człowieka za 2012 r. Wśród wyróżnionych jest odsiadujący wyrok 4,5 roku więzienia Aleś Bialacki. Nagrodę odebrała w Warszawie jego żona Natalla Pińczuk.
"Wszyscy oni są bohaterami, którzy walczą z dyktaturą i reżimem ryzykując własnym życiem" - powiedziała PAP Natalla Radzina z Karty'97.
Podkreśliła, że nagroda jest przejawem solidarności i poparciem dla działań opozycjonistów. "Przyznając taką nagrodę chcemy przypomnieć światu, że w XXI wieku w centrum Europy jest kraj, w którym trzeba walczyć o podstawowe prawa człowieka" - dodała rozmówczyni PAP.
Jednym z nagrodzonych w tym roku jest białoruski więzień polityczny, przewodniczący Centrum Praw Człowieka "Viesna" - Aleś Bialacki. W 2011 roku został zatrzymany przez białoruską milicję finansową, pod zarzutem "ukrywania dochodów finansowych o znaczącej wielkości". Obecnie odbywa karę 4,5 roku pozbawienia wolności w kolonii karnej o zaostrzonym rygorze w Bobrujsku.
W piątek w imieniu laureata nagrodę odebrała jego żona Natalla Pińczuk. "Udało mi się przekazać mężowi informację o nagrodzie. W liście zwrotnym napisał, że jest za nią bardzo wdzięczny i że odbiera ją jako ocenę działalności Centrum Praw Człowieka +Viesna+" - powiedziała PAP Pińczuk.
"Poparcie Polaków dla Alesia jest bardzo odczuwalne, było bardzo dużo akcji wspierających jego działania, za co jestem bardzo wdzięczna Polakom" - dodała.
Kolejnym z laureatów został przewodniczący białoruskiej Rady Najwyższej w latach 1991-1994 Stanisław Szuszkiewicz. W 1991 roku podpisał w Białowieży umowę o rozpadzie ZSRR, razem z prezydentem Rosji Borysem Jelcynem i prezydentem Ukrainy Aleksandrem Krawczukiem. Wymieniano go wśród kandydatów na prezydenta 2006, jednak wtedy udzielił poparcia Aleksandrowi Milinkiewiczowi jako wspólnemu kandydatowi opozycji.
Karta'97 nagrodziła również lidera związkowego Hienadzia Fiadynicza. Fiadynicz był jednym z organizatorów opozycyjnych wieców Zjazdu Narodowego (Narodny Schod), które w październiku 2011 roku odbyły się w dużych miastach Białorusi. Pełni też funkcję szefa niezależnego Związku Zawodowego Przemysłu Radioelektronicznego.
Wśród nagrodzonych znaleźli się też Szwedzi Tomas Mazetti i Hannah Frey, którzy w lipcu 2012 roku z krążącej nad Białorusią awionetki, zrzucili kilkaset pluszowych misiów, do których były przyczepione karteczki z apelami o wolność słowa na Białorusi. Nagrodzono także Pera Cromwella - szefa agencji reklamowej Studio Total, która zorganizowała akcję.
Szwedzi swoje wyróżnienia otrzymali pod koniec stycznia 2013 r. w Malmoe. Są pierwszymi obcokrajowcami, którzy znaleźli się wśród laureatów nagrody.
Uczestniczący w uroczystości działacz opozycji demokratycznej w czasach PRL Zbigniew Bujak powiedział, że polscy opozycjoniści mieli poczucie, że sięgają po XIX wieczne narzędzia. "Kiedy dziś tu przychodzę i słyszę o satelitarnej telewizji, radiu internetowym, widzę, że macie w rękach nowoczesne narzędzia docierania do ludzi. To wam wróży sukces" - powiedział Bujak.
"Kiedy wygrywamy i zabieramy się za reformowanie najważniejszych instytucji w państwie zapominamy często, że dla zwykłego obywatela transformacja odbywa się na zupełnie innym poziomie. On patrzy, czy się coś zmieniło w jego kraju, kiedy go zatrzymuje policjant i patrzy, jak on go teraz traktuje. Tu dla niego kończy się i zaczyna transformacja. Zbyt często o tym poziomie zapominamy" - podkreślił Bujak.
Karta'97 to białoruska inicjatywa obywatelska na rzecz obrony praw człowieka i zjednoczenia sił politycznych opozycyjnych wobec władzy prezydenta Aleksandra Łukaszenki. Powstała w listopadzie 1997 roku, a jej założycielami byli dziennikarze niezależnych mediów.
Nagroda Karty'97 w Dziedzinie Obrony Praw Człowieka istnieje od 1998 r. Wcześniej jej laureatami byli m.in.: wierni, którzy uczestniczyli w strajku głodowym dla poparcia kościoła protestanckiego "Nowe Życie"; przewodnicząca parafii św. Józefa w Mińsku Iwonna Macukiewicz; obrońcy praw człowieka Walery Szczukin i Halina Jubko. (PAP)
ekr/ par/ mhr/
