Nowy ambasador UE w Federacji Rosyjskiej Vygaudas Uszackas ostrzegł we wtorek, że sytuacja w sferze praw człowieka w Rosji może być przeszkodą dla ratyfikacji przez parlamenty europejskie porozumienia o zniesieniu wiz między UE i FR.
Uszackas, były minister spraw zagranicznych Litwy (w latach 2008-10), a wcześniej ambasador tego kraju w USA i Wielkiej Brytanii, uczynił to w pierwszym po objęciu urzędu wywiadzie dla dziennika "Kommiersant".
"Z naszego punktu widzenia prawdziwe zaufanie możliwe jest wówczas, gdy strony wyznają wspólne wartości. Tylko szanując godność ludzką, przestrzegając praw mniejszości i swobód obywatelskich, w tym politycznych, możemy iść noga w nogę ku wspólnemu celowi" - oświadczył Uszackas, który przez ostatnie 2,5 roku był specjalnym wysłannikiem Unii Europejskiej w Afganistanie.
Dyplomata przypomniał, że decyzje w sprawie wiz podejmować będą nie tylko europejscy i rosyjscy urzędnicy, ale także parlamentarzyści. "Z naszej strony - Parlament Europejski i parlamenty 28 państw UE. One będą musiały ratyfikować porozumienie. A dla nich - pochodzących z wyboru przedstawicieli ogółu obywateli - temat praw człowieka ma kluczowe znaczenie" - oznajmił.
Moskwa od dawna nalega na liberalizację wizową z Unią Europejską. Wprowadzenie ruchu bezwizowego między FR a UE jest sztandarowym projektem prezydenta Władimira Putina. Chciał on, aby nastąpiło to jeszcze przed zimowymi igrzyskami Olimpijskimi w Soczi w lutym 2014 roku. Bruksela od początku unikała podawania konkretnych dat zniesienia wiz, a unijni dyplomaci sugerowali, że jest to raczej sprawa długofalowa.
Na szczycie UE-Rosja w grudniu 2011 roku w Brukseli przyjęto program działań mających przygotować zniesienie wiz w krótkich podróżach. Obejmuje on przedsięwzięcia techniczne, w tym zapewnienie bezpieczeństwa dokumentów (np. wprowadzanie biometrycznych paszportów), zwalczanie nielegalnej imigracji, zarządzanie kontrolami, współpracę sądowniczą i walkę ze zorganizowaną przestępczością.
Strona unijna zaznacza, że dopiero po wypełnieniu tego programu zdecyduje, czy można przejść do nowego etapu, którego zakończeniem będzie zniesienie wiz. Natomiast już teraz gotowa jest sfinalizować nowe porozumienie o ułatwieniach wizowych, które zwiększy liczbę kategorii obywateli korzystających z ułatwień wizowych.
Przygotowywana umowa w tej sprawie przewiduje, że więcej kategorii obywateli będzie uprawnionych do otrzymania wiz pozwalających na wielokrotne przekraczanie granicy UE. Wizy takie będą przyznawane na okres pięciu lat stałym członkom oficjalnych delegacji, biznesmenom, dziennikarzom, przedstawicielom organizacji społeczeństwa obywatelskiego, studentom i osobom przejeżdżającym tranzytem przez terytorium UE. Dzięki temu porozumieniu nie będą też pobierane opłaty za wizy dla dzieci i przedstawicieli organizacji pozarządowych.
Zgodę na podpisanie takiego porozumienia Moskwa uzależniła od wprowadzenia do niego punktu o całkowitym zniesieniu obowiązku wizowego dla obywateli FR mających paszporty służbowe. Tego z kolei nie chcą zaakceptować niektóre państwa UE.
Misję w Moskwie 48-letni Uszackas rozpoczął latem tego roku. Zastąpił hiszpańskiego dyplomatę Fernando Valenzuelę.
Z Moskwy Jerzy Malczyk (PAP)
mal/ ro/
