Amnesty International (AI) sformułowała we wtorek pytania, w tym o datę zamknięcia amerykańskiego więzienia w bazie Guantanmo, do dyskusji na szczycie UE-USA, jaki ma odbyć się w Wiedniu 21 czerwca.
"Obóz Guantanamo jest zaledwie czubkiem odrażającej góry lodowej" - powiedział szef austriackiego oddziału AI, Heinz Patzelt. AI domaga się podania prawdziwej liczby osób więzionych w ramach "wojny z terroryzmem" i uznanych arbitralnie za muzułmańskich terrorystów i przetrzymywanych w tajnych więzieniach.
AI zorganizowała we wtorek przed Hofburgiem, cesarskim pałacem w centrum Wiednia, happening pod hasłem "Stany Zjednoczone - Unia Europejska partnerami w zbrodni" z postaciami bojowników zamkniętymi w klatkach w Iraku, Afganistanie i na Kubie w bazie Guantanamo.
Organizacja zwróciła się do kanclerza Austrii, która przewodniczy w tym półroczu Unii Europejskiej, Wolfganga Schuessela, aby zażądał od prezydenta USA George'a W. Busha informacji o tajnych lądowaniach na europejskich lotniskach samolotów CIA, przewożących podejrzanych o terroryzm.
AI domaga się, współpracy administracji prezydenta Busha z Radą Europy.
Raport w sprawie tajnych lotów CIA szwajcarskiego senatora Dicka Marty'ego, który z ramienia Rady Europy prowadził w tej sprawie dochodzenie, stwierdza, że samoloty przewożące podejrzanych o terroryzm lądowały w 14 krajach europejskich, m.in. w Polsce. Waszyngton odrzucił stwierdzenia raportu jako pozbawione podstaw.
Raport Marty'ego opierał się głównie o zapisy lotów, dostarczone przez agencję kontroli lotów Unii Europejskiej, Eurocontrol, a także świadectwa osób, które utrzymywały, iż zostały uprowadzone przez agentów amerykańskiego wywiadu.
Organizacja obrony praw człowieka domaga się też swobodnego dostępu dla lekarzy i niezależnych ekspertów do Guantanamo.
Wezwanie do zlikwidowania obozu powtórzył we wtorkowej rezolucji Parlament Europejski, który domaga się szczególnie zaprzestania "specjalnych technik przesłuchań", tj. podtapiania, skuwania kajdankami na długie godziny i nękania seksualnego więźniów.
Problem obozu na Kubie i jego 460 więźniów ma zostać poruszony na najbliższym szczycie unijno-amerykańskim w przyszłym tygodniu w Wiedniu. Ekspert ONZ ds. tortur, Manfred Nowak uważa, że obóz powinien zostać zamknięty w tym roku, a szczyt w Austrii będzie dla prezydenta Busha dobrym momentem na ogłoszenie tej decyzji.
W spotkaniu w Wiedniu udział wezmą m.in. przewodniczący Komisji Europejskiej Jose Manuel Barroso, szef dyplomacji UE Javier Solana i amerykańska sekretarz stanu Condoleezza Rice. (PAP)
klm/ ap/
4920 arch.
