Prezydent Rosji Dmitrij Miedwiediew nie jest jak Michaił Gorbaczow nowym reformatorem, tylko raczej "drugim (Władimirem) Putinem" - powiedział PAP znany francuski intelektualista Andre Glucksmann, komentując zakończoną w środę wizytę Miedwiediewa we Francji.
Filozof skrytykował też ostro politykę Paryża wobec Moskwy.
Glucksmann, jeden z najbardziej znanych francuskich filozofów i publicystów, od wielu lat upomina się publicznie o przestrzeganie praw człowieka w państwach dawnego bloku wschodniego. W czasach komunizmu wspierał polską "Solidarność" i czeską opozycję, zaś w ostatnich latach zaangażował się w obronę prawa Czeczenów do niezależności. Wspiera też niepodległość Gruzji.
Filozof jest też jednym z inicjatorów trwającego tzw. "offowego" Roku Rosji we Francji 2010, zorganizowanego jednocześnie z oficjalnymi, państwowymi obchodami. Cykl alternatywnych imprez kulturalnych ma przypomnieć o łamaniu praw człowieka w Rosji, m.in. o krępowaniu tam wolności wypowiedzi i serii zabójstw dziennikarzy.
Pytany przez PAP o powody udziału w "offowym" roku francusko-rosyjskim, Glucksmann odparł, że "nie wolno mylić Puszkina z Putinem", choć "to pomieszanie panuje w głowach oficjeli, którzy mówią o jednej tylko Rosji". "Nie wolno mieszać Puszkina, czyli wielkiej kultury rosyjskiej, opanowanej duchem wolności, i zawsze walczącej z despotyzmem - z autokracją: carską, komunistyczną, czy putinowską" - podkreślił filozof.
Jego zdaniem, w chwili obecnej "Rosja jest polem bitwy między despotyzmem a wolnością". Zauważył, że rosyjska opozycja jest podzielona politycznie, jednak często działa wspólnie, np. w obronie przebywającego w więzieniu byłego szefa koncernu naftowego Jukos Michaiła Chodorkowskiego.
"Podobnie (w czasach PRL) było w Polsce: dużo sporów między intelektualistami laickimi, czasem antyklerykalnymi i Kościołem katolickim o nastawieniu bardzo konserwatywnym. To nie przeszkodziło powstaniu +Solidarności+ i KOR-u. Tak samo w Rosji - niektórzy dysydenci (antykomunistyczni) byli zwolennikami +starej Rosji+, jak (Aleksander) Sołżenicyn, inni - Rosji nowoczesnej, jak (Andriej) Sacharow - i to nie przeszkadzało, że zgadzali się w wielu punktach" - powiedział Glucksmann.
Pytany o opinię na temat obecnej polityki francuskiego zbliżenia z Rosją, odparł, że ocenia ją "bardzo źle". "Myślę, że grzeszy ona wielką arogancją i naiwnością. Teraz przyszła kolej na (prezydenta Francji Nicolasa) Sarkozy'ego, wcześniej był (prezydent USA George W.) Bush, (premier Wielkiej Brytanii Tony) Blair, czy (kanclerz Niemiec Gerhard) Schroeder. Z racji swojej ignorancji przywódcy zachodni roszczą sobie pretensje do tego, by określać politykę Kremla ze swoich biur w Pałacu Elizejskim, czy Downing Street. Jednak polityka Kremla ma swoją własną, odmienną od naszej, logikę - logikę despotyzmu i panowania nad bliskimi krajami" - twierdzi Glucksmann.
"Przecież Putin powiedział, że największą tragedią XX wieku był upadek Związku Radzieckiego. Miedwiediew temu nie zaprzeczył" - zauważył francuski intelektualista.
Przypomniał, że w latach 80. przywódcy zachodni, w tym zwłaszcza (premier W. Brytanii) Margaret Thatcher "postawili" na Michaiła Gorbaczowa i "powiodło im się, gdyż Gorbaczow zmienił bardzo Rosję, nawet wbrew swojej woli". Jednak, według Glucksmanna, "Miedwiediew nie jest nowym Gorbaczowem, tylko drugim Putinem".
W jego opinii, planowana przez Francję sprzedaż Rosji okrętów desantowych klasy Mistral zagraża państwom sąsiednim, zwłaszcza Gruzji, Ukrainie i państwom nadbałtyckim. "To jest bardzo zły przekaz. Fakt, że Francja po raz pierwszy w historii NATO sprzedaje ważną broń Rosji, oznacza, że jesteśmy po stronie silnych, w tym wypadku Rosji, a nie po stronie słabych, którzy chcą mieć swoją niepodległość i demokrację, jak Gruzja" - podkreślił.
Według Glucksmanna, prezydent Sarkozy myli się, jeśli uważa że uzbrajając Rosję we francuskie okręty pozyska jej poparcie przeciw irańskiemu programowi nuklearnemu. W przekonaniu francuskiego intelektualisty, Moskwa i tak "zrobi w tej kwestii, co sama będzie chciała". "Poza tym jeśli to nie Rosja zablokuje sankcje przeciw Iranowi w Radzie Bezpieczeństwa ONZ, mogą to uczynić Chiny. Czy trzeba zatem paść na kolana przed Chinami i odciąć głowę dalajlamie? To niedorzeczne rozumowanie" - podkreślił Glucksmann.
"Rosja potrzebuje nas, a my potrzebujemy Rosji" - dodał, zaznaczając, że relacja Rosji z Zachodem powinny się opierać na realnej wymianie +coś za coś+, a nie na uległości wobec Moskwy.
Prezydent Miedwiediew zakończył w środę rano trzydniową wizytę we Francji. Podczas wizyty prezydent Sarkozy potwierdził, że Francja prowadzi z Moskwą negocjacje dotyczące sprzedania jej czterech francuskich okrętów desantowych klasy Mistral. Według Sarkozy'ego, okręty te - jeśli transakcja dojdzie do skutku - mogą być jednak sprzedane "bez wyposażenia wojskowego". Prezydenci obu krajów zainaugurowali we wtorek w Paryżu wspólnie cykl imprez kulturalnych pod nazwą Rok Rosji we Francji.
Szymon Łucyk (PAP)
szl/ cyk/ ap/
