W opinii sprawców przemocy w rodzinie surowe kary są najmniej skutecznym sposobem przeciwdziałania temu zjawisku; za najbardziej skuteczne uznają m.in. psychologiczne wsparcie dla nich oraz ich bliskich - wynika z badań przeprowadzonych na zlecenie resortu pracy.
Badania "Diagnoza dotycząca osób stosujących przemoc w rodzinie w Polsce" zleciło Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej w ramach przygotowywania sprawozdania z realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w 2011 r. Zrealizował je Instytut Badania Rynku i Opinii Millward Brown SMG/KRC. Raport dostępny jest na stronie www.mpips.gov.pl.
W badaniu wzięło udział m.in. 360 sprawców przemocy w rodzinie, biorących udział w programach oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych (91 proc. z nich to mężczyźni). Badani stosowali różne formy przemocy, najczęściej była to przemoc psychiczna (86 proc.) lub fizyczna (81 proc.); 6 proc. badanych przyznało, że stosowało przemoc seksualną.
W większości przypadków przemoc dotyczyła żony lub partnerki. Liczną grupę ofiar stanowią dzieci, przy czym wobec nich znacznie częściej stosowana jest przemoc fizyczna lub psychiczna, a także rodzice - częściej matki niż ojcowie - którzy częściej padają ofiarą przemocy psychicznej.
W grupie sprawców przemocy w rodzinie wysoki jest odsetek karalności. 54 proc. badanych zostało uznanych przez sąd za winnych popełnienia czynu z artykułu 207 Kodeksu karnego, który dotyczy stosowania przemocy w rodzinie, a 41 proc. badanych za winnych popełnienia czynu z innego artykułu.
Wobec jednej czwartej badanych (25 proc.) toczy się postępowanie przygotowawcze w związku z podejrzeniem popełnienia stosowania przemocy w rodzinie. W tej grupie wysoki jest odsetek osób, wobec których zastosowane zostały środki zapobiegawcze (66 proc.). Najczęstszymi były tymczasowe aresztowanie (22 proc.) oraz dozór policji (22 proc.).
Wobec 69 proc. badanych, uznanych kiedykolwiek za winnych stosowania przemocy w rodzinie, w chwili badania nałożone były środki probacyjne, najczęściej nakaz powstrzymywania się od nadużywania alkoholu lub innych środków psychoaktywnych (51 proc.); w przypadku 27 proc. - obowiązek poddania się leczeniu (odwykowemu, rehabilitacyjnemu lub oddziaływaniom psychoterapeutycznym). Udział w programach oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych był nałożony na 43 proc. badanych z tej grupy.
Wobec 36 proc. respondentów uznanych kiedykolwiek za winnych czynu z artykułu 207 kk zastosowane były też środki karne. Najczęściej nakaz opuszczenia lokalu zajmowanego z osobą pokrzywdzoną (17 proc.), nakaz powstrzymywania się od przebywania w określonych miejscach (13 proc.) lub zakaz zbliżania się do określonych osób (11 proc.). Ponadto wobec 10 proc. badanych z tej grupy zastosowano zakaz opuszczania miejsca pobytu bez zgody sądu. Wobec 56 proc. respondentów została wszczęta kiedykolwiek procedura "Niebieskie Karty".
Wobec 24 proc. respondentów kiedykolwiek uznanych za winnych stosowania przemocy sąd warunkowo umorzył postępowanie karne, wobec 60 proc. orzeczona została kara pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania. 18 proc. respondentów uznanych za winnych zostało skazanych na karę pozbawienia wolności i osadzonych w zakładzie karnym.
W opinii sprawców najbardziej skutecznymi sposobami przeciwdziałania zjawisku przemocy są rozwiązania z zakresu wsparcia dla osób stosujących przemoc i ich rodzin. Z ich perspektywy najbardziej pożądanymi sposobami są: dostęp do bezpłatnej pomocy specjalistycznej dla osób stosujących przemoc w rodzinie (73 proc.), do bezpłatnego poradnictwa psychologicznego w zakresie rozwiązywania problemów rodzinnych (71 proc.), do programów korekcyjno-edukacyjnych dla osób stosujących przemoc (65 proc.) oraz kampanie informujące o tym, jak zapobiegać przemocy w rodzinie i jak sobie radzić w przypadku jej wystąpienia (64 proc.).
Za znacznie mniej skuteczne uważane są działania o charakterze penalizacyjnym, bez elementów wsparcia w rozwiązywaniu problemu. Jako najmniej skuteczne wskazano: karę pozbawienia wolności dla sprawcy przemocy w rodzinie (41 proc.), zaostrzenie przepisów karnych za przemoc w rodzinie (39 proc.), eksmisję z mieszkania zajmowanego z osobą poszkodowaną (39 proc.) oraz zakaz zbliżania się do członków rodziny (33 proc.).(PAP)
akw/ abr/ bk/
