Będą chronić żubry. Koszt to 20 milionów złotych

85 proc. tej kwoty, to pieniądze z UE, z programu Infrastruktura i Środowisko. Pozostałe środki pochodzić będą z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Projekty będą realizowane w północno-wschodniej Polsce, w Zachodniopomorskiem oraz na Podkarpaciu. Ich realizacja rozpocznie się w 2011 roku.

Największy projekt, o wartości 12 mln zł, będzie realizowany w północno-wschodniej Polsce, w puszczach: Białowieskiej, Boreckiej, Knyszyńskiej i Augustowskiej. Puszcza Białowieska to światowa ostoja żubra. Jednak - jak uważają niektórzy naukowcy - żubrom zaczyna tam być _ za ciasno _, dlatego od kilku lat prowadzone są różne działania, by rozsiedlić populację białowieskich żubrów do sąsiednich kompleksów leśnych.

W Puszczy Knyszyńskiej jest około 86-90 żubrów, 90 w Puszczy Boreckiej. Jak powiedziała prof. Olech, projekt dotyczący żubra w północno-wschodniej Polsce obejmuje m.in. ocenę, czy na nową życiową przestrzeń dla żubrów nadaje się Puszcza Augustowska.

_ - Nie chcemy, żeby populacja w Puszczy Białowieskiej wzrastała. W Boreckiej też nie za bardzo, chcemy natomiast ocenić warunki i realia w Puszczy Augustowskiej _ - powiedziała prof. Olech i dodała, że warunki przyrodnicze tam są, chodzi bardziej o przekonanie do żubrów ludzi. Przewidziana jest kampania edukacyjna na ten temat.

Według danych z ubiegłorocznego liczenia populacji, w Puszczy Białowieskiej żyje na wolności około 450 żubrów, kolejnych 40 w zamknięciu w Ośrodku Hodowli Żubrów. Rozpoczęło się tegoroczne liczenie. Pracownicy parku oceniają wstępnie, że młodych urodziło się około 70 sztuk, czyli więcej, niż w dwóch wcześniejszych latach. Ostateczny wynik powinien być znany za miesiąc.
Projekt zakłada przeniesienie żubrów do Puszczy Augustowskiej, ale nie ma założeń, jaka mogłaby to być liczba zwierząt. _ Żubry same się nie rozprzestrzenią. Żubr nie wykazuje silnej presji migracyjnej _ - dodała Olech.

Za pieniądze z projektu remont generalny przejdzie Ośrodek Hodowli Żubra w Puszczy Białowieskiej. Powstanie tam m.in. mały gabinet weterynaryjny z zapleczem, którego nie ma dotychczas. Przebudowane będą zagrody hodowlane. W Puszczy Boreckiej ma powstać zagroda pokazowa.

Przewidziane jest też kontraktowanie łąk z przeznaczeniem na paszę dla żubrów. Gromadzone będzie w brogach siano, będą też budowane oczka wodne. To kontynuacja, zakończonego w tym roku, projektu ochrony żubra, realizowanego za środki z unijnego programu Life.

Kwestia dokarmiania żubrów różnie oceniana jest przez specjalistów. Niektórzy podkreślają, że gromadzenie żubrów w zimowych, licznych stadach przy miejscach ich dokarmiania w Puszczy Białowieskiej, sprzyja rozprzestrzenianiu się chorób.

Olech uważa, że bez zapewnienia żubrom odpowiedniego zaplecza pokarmowego _ będzie problem _. Podkreśliła, że nie dokarmiane żubry, które zimą musiałyby np. szukać pożywienia na oziminach powodowałoby szkody w uprawach, a co za tym idzie - konieczność wypłat odszkodowań. _ A tego nie chcemy _ - dodała. Na dokarmianie żubrów ma być przeznaczonych ok. 10 proc. środków z projektu.

Projekt zakłada też objęcie monitoringiem genetycznym wszystkich żubrów w północno-wschodniej Polsce. _ Chcemy więcej wiedzieć o żubrach _ - mówi prof. Olech. Wyniki obserwacji będą mogły zostać wykorzystane w przyszłości do badań naukowych. Ten projekt bowiem badań naukowych nie przewiduje. Olech tłumaczy, że do tej pory był prowadzony tylko naukowy monitoring żubrów, teraz będzie on bardziej kompleksowy.

Projekt w Zachodniopomorskiem będzie realizować Zachodniopomorskie Towarzystwo Przyrodnicze. W Bieszczadach projekt na rzecz żubrów zrealizuje Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Krośnie.