*Z ulic Mińska znikły w nocy z czwartku na piątek afisze spektaklu według sztuki irlandzkiego pisarza Briana Friela "Translations", który od kilku miesięcy wystawia miński Teatr im. Janki Kupały. Na afiszu była twarz dziewczyny z ustami zaklejonymi taśmą. *
Reżyserem przedstawienia jest znany z proniepodległościowych adaptacji teatralnych Mikałaj Pinigin. Sztuka odwołuje się do wydarzeń w XIX-wiecznej Irlandii, kulturowo kolonizowanej przez Anglików. Do małej irlandzkiej wsi Baile Beag przybywają dwaj angielscy oficerowie, którzy chcą zmienić jej nazwę na angielskie Ballybeg.
Zdaniem Briana Friela sztuka jest "o języku i tylko o języku", jednak widzowie białoruscy z łatwością doszukiwali się podobieństw z obecną sytuacją w ich kraju, w którym język rosyjski z pomocą władz w Mińsku stopniowo wypiera język białoruski z codziennego użytku.
Według zapewnień dyrekcji teatru im. Kupały, trzy przedstawienia w marcu mają się odbyć zgodnie z planem, ale informację o tym, że sztuka nadal jest w repertuarze można znaleźć już tylko w internecie i bezpośrednio w kasach teatralnych. Jedna z kasjerek powiedziała w piątek Radiu Swoboda, że afisze zostały zdjęte, ponieważ są od dziś zakazane. Nie chciała jednak sprecyzować, kto wydał ten zakaz. Administracja teatru im. Kupały poinformowała jedynie, że żadnych dokumentów na piśmie teatr nie otrzymywał.
Autor afisza, białoruski grafik Uładzimir Cesler uważa, że nerwowa reakcja władz może być związana z tym, że w białoruskiej adaptacji sztuki angielscy oficerowie mówią po rosyjsku, zaś mieszkańcy Irlandii - po białorusku. "Być może właśnie ta paralela wywołała taką reakcję" - powiedział Cesler.
Według białoruskich dziennikarzy, autorem nieformalnego zakazu może być ktoś z członków Społecznej Rady Ochrony Moralności, której szef, emerytowany generał Mikałaj Czerginiec, kilka dni temu usiłował nie dopuścić do przeprowadzenia w Mińsku zaplanowanego na niedzielę koncertu niemieckiego zespołu rockowego Rammstein. Mimo jego protestów koncert się jednak odbędzie, a liczba chętnych do jego wysłuchania zwiększyła się po protestach generała kilkakrotnie; wszystkie bilety zostały błyskawicznie wyprzedane.
W roku 2001 adaptację najsłynniejszej białoruskiej sztuki teatralnej Janki Kupały "Tutejsi", wyreżyserowaną przez Mikałaja Pinigina zabroniono na kilka godzin przed spektaklem bez podania przyczyn, zastępując ją utworem z klasyki rosyjskiej. Osiem lat wcześniej Pinigin otrzymał za tę właśnie adaptację najwyższą nagrodę państwową przyznawaną ludziom kultury.
Michał Jańczuk (TV Biełsat) dla PAP
jak/ ap/ ro/
