W sierpniu 2010 r. na terenie Stoczni Gdańsk, w 30. rocznicę Sierpnia '80, ma zostać otwarta pierwsza część Europejskiego Centrum Solidarności (ECS). Jego ideę przedstawiono we wtorek wieczorem w Parlamencie Europejskim w Brukseli.
W prezentacji idei ECS uczestniczyli m.in. prezydent Gdańska Paweł Adamowicz, prezes Fundacji Centrum Solidarności Bogdan Lis, komisarz ds. regionalnych UE Danuta Huebner, wiceprzewodniczący Parlamentu Europejskiego Jacek Saryusz-Wolski, szef komisji budżetowej PE Janusz Lewandowski oraz b. szefowie MSZ eurodeputowani Bronisław Geremek i Dariusz Rosati. Z zagranicznych gości obecni byli m.in. komisarz ds. budżetu Dalia Grybauskaite oraz przewodniczący Europejskiej Partii Ludowej, największej grupy politycznej w Parlamencie Europejskim, Hans-Gert Poettering.
"Europejskie Centrum Solidarności ma przenosić na następne pokolenia ideę +Solidarności+ jako symbolu bezkrwawej rewolucji i stanowić ciągłą refleksję, jak mamy być bardziej solidarni w Europie" - powiedział Adamowicz.
Prezydent Gdańska zaapelował do zebranych, aby byli "heroldami i ambasadorami" Europejskiego Centrum Solidarności.
Geremek podkreślił natomiast, że solidarnościowy zryw nie byłby możliwy bez "wsparcia moralnego przyjaciół z Zachodu".
W rozmowie z dziennikarzami Adamowicz poinformował, że miasto Gdańsk przygotowuje obecnie konkurs na scenariusz i oprawę plastyczną wystawy "Drogi do wolności", mającej być jedną z istotnych części ECS, a także międzynarodowy konkurs architektoniczny na wykonanie centrum. "Obie te rzeczy będą miały miejsce w tym i przyszłym roku, tak aby na przełomie 2008 i 2009 r. wydać pozwolenie na budowę centrum" - wyjaśnił.
Adamowicz dodał, że choć koszty przedsięwzięcia nie są jeszcze dokładnie znane, na pewno przekroczą 150 mln zł. Budowę ECS ma finansować miasto Gdańsk, samorząd województwa pomorskiego oraz budżet państwa.
Szef komisji budżetowej Parlamentu Europejskiego Janusz Lewandowski, który był organizatorem wtorkowej prezentacji ECS, powiedział dziennikarzom, że budowa ECS może być współfinansowana ze środków strukturalnych przeznaczonych dla Polski lub jako osobny projekt. "To wsparcie może iść w dziesiątki milionów euro" - ocenił.
Podczas prezentacji ECS w Parlamencie Europejskim pokazano także album poświęcony ubiegłorocznym obchodom 25. rocznicy podpisania Porozumień Sierpniowych w stolicy Belgii.
Akt erekcyjny pod budowę ECS podpisało 31 sierpnia 2005 r. blisko 30 prezydentów i premierów, goszczących w Gdańsku podczas obchodów 25. rocznicy Sierpnia '80. Dokument parafowali także m.in. przewodniczący Komisji Europejskiej Jose Manuel Barroso, prezydent Aleksander Kwaśniewski, b. premier Marek Belka, Lech Wałęsa, abp Stanisław Dziwisz jako legat papieża Benedykta XVI oraz szef NSZZ "Solidarność" Janusz Śniadek.
Europejskie Centrum Solidarności, oprócz funkcji muzealnej, ma monitorować przestrzeganie praw człowieka na świecie i upowszechniać idee demokratycznej wolności i niepodległości.
Integralną jego częścią będą stanowić: sala BHP, w której w sierpniu 1980 r. podpisano Porozumienia Sierpniowe, II Brama Stoczni oraz plac Solidarności z Pomnikiem Poległych Stoczniowców. ECS ma mieścić m.in. stałą ekspozycję poświęconą "Solidarności", bibliotekę i centrum naukowo-badawcze oraz centrum konferencyjne- seminaryjne.
Robert Pietrzak (PAP)
rop/ mc/ kaj/
