Chiny poinformowały w środę, że zażądały od Madrytu wyjaśnień w sprawie nakazu aresztowania byłego chińskiego prezydenta Jiang Zemina w ramach otwartego w 2006 roku dochodzenia w sprawie ludobójstwa w Tybecie w latach 1980-90.
Jeśli doniesienia prasowe donoszące o nakazie aresztowania Jiang Zemina potwierdzą się, Chiny okażą swoje "ostre niezadowolenie i stanowczy sprzeciw wobec stosownych organów administracyjnych Hiszpanii" - powiedział rzecznik chińskiego MSZ Hong Lei.
Pekin ma nadzieję, że władze hiszpańskie nie "podejmą działań, które mogłyby zaszkodzić Chinom i stosunkom chińsko-hiszpańskim" - powiedział Hong Lei.
Hiszpański system prawny uznaje tzw. zasadę jurysdykcji uniwersalnej, zezwalającej na ściganie najcięższych przestępstw, jak ludobójstwo i innych zbrodni przeciwko ludzkości, niezależnie od miejsca ich popełnienia czy narodowości oskarżonego, pod warunkiem, że w kraju, w którym doszło do popełnienia takiej zbrodni, nie wytoczono w tej sprawie dochodzenia. Dochodzenia takiego w Chinach, które uważają się za dobroczyńcę Tybetu nie wszczęto.
Sprawy takie prowadzi w Hiszpanii trybunał narodowy. Najbardziej znanym przypadkiem była próba doprowadzenia do ekstradycji byłego chilijskiego dyktatora Augusto Pinocheta.
Na mocy zasady jurysdykcji uniwersalnej Hiszpania wydała międzynarodowy nakaz aresztowania byłego prezydenta Chin Jiang Zemina i byłego premiera Li Penga.
Warunkiem wniesienia sprawy do sądu w Hiszpanii jest to, by co najmniej jedna z ofiar domniemanego przestępstwa była jej obywatelem. W tym przypadku warunek spełnia mnich Thubten Wangchen. Sprawę przeciwko pięciu byłym członkom chińskich władz wniosły do sądu hiszpański Komitet Wsparcia Tybetu (CAT) z siedzibą w Madrycie, fundacja Dom Tybetu i jeszcze jedna organizacja protybetańska.
W opublikowanej we wtorek decyzji hiszpański trybunał narodowy uznał, że istnieją przesłanki świadczące o udziale Jiang Zemina, Li Penga oraz trzech innych byłych przedstawicieli chińskich władz w decyzjach politycznych dotyczących Tybetu.
11 października trybunał rozciągnął dochodzenie na byłego prezydenta Hu Jintao, którego przestał już chronić immunitet. Hu ustąpił ze sprawowanej funkcji rok temu.
Trybunał zgodził się ze skarżącymi, że Hu, który w latach 1988-1992 był sekretarzem Komunistycznej Partii Chin w Tybecie, "był kompetentny i miał wystarczające uprawnienia, by prowadzić szereg działań mających na celu prześladowania Tybetańczyków". Okres sprawowania władzy przez Hu w tym regionie określany jest często mianem rządów żelaznej ręki.
Ponadto sąd przypomniał rezolucje ONZ uznające, że "chińskie władze postanowiły przeprowadzić wiele działań w celu wyeliminowania odrębności i istnienia państwa tybetańskiego poprzez wprowadzenie stanu wojennego, przymusowych wysiedleń, kampanii masowej sterylizacji, torturowania dysydentów". (PAP)
klm/ ro/
15095553 arch.
