Prezydent Franklin D. Roosevelt ofiarował Związkowi Sowieckiemu polskie ziemie wschodnie za obietnicę, że ZSRS przystąpi do przyszłej ONZ i rozpocznie wojnę z Japonią - twierdzi dr Ewa Cytowska-Siegrist, autorka książki "Stany Zjednoczone i Polska 1939-1945".
"W obiegowej opinii istniało przekonanie, że Roosevelt był nieuczciwy wobec Polski, że ją skrzywdził. Moja książka daje temu przekonaniu podstawy merytoryczne" - mówiła Cytowska-Siegrist podczas spotkania autorskiego w Warszawie.
Publikacja jest wynikiem wieloletnich badań prowadzonych przez autorkę, współpracowniczkę Instytutu Historii PAN, w archiwach amerykańskich. Opisuje m.in. takie sprawy, jak stosunek Roosevelta do sprawy Katynia, polskich granic wschodnich i powojennej przyszłości Polski.
Roosevelt miał wizję powojennego porządku światowego z udziałem Związku Sowieckiego i był przekonany, że stanie się on państwem demokratycznym. "Staram się udowodnić w mojej książce, że Roosevelt zrobił pewien +deal+ ze Stalinem: ofiarował mu już w 1943 roku nasze ziemie wschodnie za obietnicę, że Związek Sowiecki przystąpi do przyszłej Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz rozpocznie wojnę z Japonią" - powiedziała Cytowska-Siegrist. W jej opinii współpraca Roosevelta ze Stalinem była w stosunku do Polski niegodziwa i szkodziła polskim interesom.
Zwróciła także uwagę na przypadki ginięcia w Departamencie Stanu USA ważnych dla sprawy polskiej dokumentów polskich, brytyjskich i amerykańskich, m.in. w sprawie poszukiwań polskich oficerów, spośród których cześć odnaleziono w grobach katyńskich. Jak powiedziała badaczka, te zaginięcia były działaniami celowymi, jednak trudno zidentyfikować sprawców.
Oceniając premiera gen. Władysława Sikorskiego, który spotykał się z Rooseveltem, Cytowska-Siegrist powiedziała: "Nie był politykiem, lecz żołnierzem, walczącym +o wolność naszą i waszą+. Ciężko mu było przestawić się na tok myślenia +coś za coś+, a taka zasada obowiązuje w polityce". Przypomniała, że gdy ważyły się losy amerykańskiej pomocy wojskowej dla Związku Sowieckiego, rząd polski potwierdził, że w ZSRS panuje wolność religijna, co w dużej mierze przełamało niechęć społeczeństwa amerykańskiego do udzielenia takiej pomocy. "Nie dość, że polski rząd skłamał, to jeszcze nic w zamian nie otrzymał" - zauważyła Cytowska-Siegrist.
Książkę "Stany Zjednoczone i Polska 1939-1945" opublikowało wydawnictwo Neriton. (PAP)
tst/ hes/ jbr/
