*Prezes Polskiego Radia Krzysztof Czabański poinformował w piątek, że audycje w języku esperanto nie znikną, nie będą jednak już nadawane w ramach Radia Polonia, ale wyłącznie w internecie. "Niefortunną i niewłaściwą" nazwał wypowiedź wiceprezesa PR Jerzego Targalskiego na temat żydowskiego pochodzenia twórcy tego języka - Ludwika Zamenhofa. *
W piątek po południu również sam Targalski wyraził ubolewanie, że jego wypowiedź postawiła w fałszywym świetle zarówno Polskie Radio jak i jego osobę. "I ja i Polskie Radio jesteśmy jak najdalsi od wyznawania i propagowania nietolerancyjnych, ksenofobicznych zachowań" - napisał Targalski w liście skierowanym do redaktora naczelnego "GW" Adama Michnika.
Piątkowa "Gazeta Wyborcza" napisała, że 15 grudnia jest ostatnim dniem nadawania przez Polskie Radio audycji w języku esperanto. Gazeta przypomniała, że 15 grudnia przypada obchodzona na całym świecie przez esperantystów rocznica urodzin Zamenhofa. Według gazety o likwidacji redakcji esperanto tego właśnie dnia zdecydował wiceprezes Targalski, który uzasadniając tę decyzję pracownikom radia miał odnosić się do żydowskiego pochodzenia Zamenhofa.
Targalski pytany przez "GW" "czy istotnie odwoływał się do żydowskiego pochodzenia twórcy języka esperanto?" odpowiedział: "Nie. Wyjaśniałem, że jeśli Polska ma dlatego nadawać audycje po esperancku, bo jest dumna z Zamenhofa, to Izrael też powinien nadawać po esperancku, bo chyba też jest dumny ze swego rodaka".
"Jest to wypowiedź wysoce niefortunna i niewłaściwa i nie powinna mieć miejsca" - podkreślił w piątkowej rozmowie z PAP Czabański. "Po drugie program radiowy w esperanto będzie nadawany i w ogóle nie było decyzji, żeby nie był nadawany, ale ma być przeniesiony do internetu. Zwłaszcza, że ponad 90 proc. dotychczasowych słuchaczy tych audycji i tak odbierało je za pośrednictwem internetu" - dodał prezes PR.
Podkreślił, iż głównym powodem tej zmiany jest fakt, że dzięki temu będzie można wydłużyć czas nadawania audycji w języku ukraińskim i białoruskim, "co z punktu widzenia naszego interesu państwowego i racji stanu jest oczywiste".
Cytowaną przez "GW" wypowiedź Targalskiego na temat pochodzenia Zamenhofa krytycznie ocenił też minister kultury Kazimierz Michał Ujazdowski. "To głupia, nierozsądna i niedobra wypowiedź" - powiedział Ujazdowski w piątek w Radiu Zet.
Sam Targalski pytany w piątek przez PAP, czy żydowskie pochodzenie Zamenhofa ma dla niego znaczenie odparł: "Dla mnie nie ma to żadnego znaczenia". Zaznaczył też, że data likwidacji Redakcji Esperanto nie była celowa. "Po prostu tak się złożyło" - powiedział Targalski.
W liście do Michnika Targalski dodał, że jedynymi powodami przeniesienia Redakcji Esperanto do Internetu są: fakt, że ponad 90 proc. słuchaczy Radia Esperanto odbiera go właśnie za pośrednictwem Internetu oraz narastająca potrzeba zwiększenia liczby audycji w języku ukraińskim i białoruskim" - napisał Targalski. Podkreślił też, że Polskie Radio "szanuje i docenia słuchaczy audycji w języku esperanto". "Jest kwestią bezsporną, że również ze względu na nasz szacunek dla twórcy tego języka Ludwika Zamenhofa, programy w języku esperanto - będą tak jak dotychczas w Polskim Radiu - tworzone i nadawane".
List, oprócz redaktora naczelnego "GW", został skierowany m.in. do wiadomości Marszałka Senatu Bogdana Borusewicza, Ministra Kultury i Sztuki Kazimierza Ujazdowskiego oraz Wiceministra Spraw Zagranicznych Pawła Kowala.
Rzecznik Polskiego Radia Tadeusz Fredro-Boniecki powiedział PAP, że do 21 grudnia trwa rekrutacja na dziennikarza do internetowego serwisu esperanto. Redakcja Esperanto działała w Radiu Polonia od 47 lat. Jak powiedział PAP Fredro-Boniecki kierowniczka tej redakcji przeszła na emeryturę, natomiast jedna z dziennikarek zdecydowała, że przejdzie do internetowego radia esperanto.
Twórca języka esperanto Ludwik Zamenhof był lekarzem, urodził się 15 grudnia 1859 roku w Białymstoku. Dorastał w społeczeństwie zróżnicowanym kulturowo, bo składającym się z Polaków, Żydów, Rosjan, Niemców i Białorusinów. Tam wpadł na pomysł stworzenia dla nich jednego wspólnego języka, bo uważał, że właśnie różnorodność językowa jest jedną z głównych przyczyn wrogości.
Po wyjeździe do Warszawy, pod pseudonimem dr Esperanto ("mający nadzieję"), wydał podręcznik do nauki języka międzynarodowego stworzonego na podstawie już istniejących. W publikacjach używał dwunastu pseudonimów, z których najbardziej znanym był właśnie "Esperanto". Zmarł w Warszawie 14 kwietnia 1917 roku.
W piątek wieczorem w rodzinnym mieście Zamenhofa rozpoczną się uroczystości 147. rocznicy urodzin twórcy esperanto. Do niedzieli zaplanowano okolicznościowe spotkania i prelekcje, a nawet nabożeństwo w języku esperanto, poprzedzone złożeniem kwiatów przy pomniku Zamenhofa. Doroczne obchody organizuje Białostockie Towarzystwo Esperantystów (BTE) i Fundacja im. Ludwika Zamenhofa, które od lat starają się nie tylko upamiętniać urodzonego w Białymstoku Zamenhofa, ale także popularyzować międzynarodowy język, który stworzył.(PAP)
js/ gdy/ malk/ fal/
