Czeska Izba Poselska uchwaliła w środę ograniczenie znoszące dotychczas dożywotni immunitet parlamentarzystów. Za nowelizacją konstytucji opowiedzieli się zarówno deputowani rządzącej centroprawicy premiera Petra Neczasa jak i lewicowej opozycji.
Za ograniczeniem immunitetu głosowało 148 ze 162 obecnych na sali deputowanych; nowelizacja ustawy zasadniczej wymaga zgody co najmniej 120 deputowanych 200-osobowej Izby Poselskiej.
Wnioskodawca z opozycyjnego ugrupowania Sprawy Publiczne Katerzina Klasnova podkreśliła "niezwykłą jednomyślność" ugrupowań parlamentarnych w tej sprawie. Uzasadniając potrzebę nowelizacji konstytucji Klasnova wskazywała, że "dożywotni immunitet, nie pozwalający na ściganie deputowanego po zakończeniu kadencji, jest w krajach demokracji parlamentarnej wyjątkiem".
Do tej pory immunitet parlamentarny w Czechach zapewniał szeroką ochronę. Artykuł 27 konstytucji stanowił bowiem, że posła lub senatora można było zatrzymać jedynie podczas popełnienia przez niego czynu karalnego lub bezpośrednio po nim. Jeśli jednak w ciągu 24 godzin od zatrzymania przewodniczący Izby nie wyraził zgody na przekazanie zatrzymanego sądowi, parlamentarzystę zwalniano.
Posłom i senatorom przysługiwał również immunitet formalny, który stanowił, że za czyny zabronione przez prawo nie mogli być pociągnięci do odpowiedzialności karnej bez zgody izby, której byli członkami. Jeśli izba nie wyraziła zgody na pociągnięcie jej członka do odpowiedzialności karnej, to ów immunitet przekształcał się w immunitet trwały, ponieważ prowadzenie postępowania w tej sprawie musiało być raz na zawsze zamknięte. Teraz immunitet ma wygasać, gdy ktoś przestanie być posłem, bądź senatorem.
Od roku 1993 Izba Poselska wyraziła zgodę na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej 19 deputowanych.
Ograniczenie immunitetu dotyczy również sędziów Sądu Konstytucyjnego, którzy cieszyli się tymi samymi przywilejami.
Była to osiemnasta próba ograniczenia immunitetu od roku 1995. W ubiegłym roku Izba Poselska przegłosowała wspomnianą nowelizację, ale zablokował ją Senat. Zabrakło wtedy zaledwie głosów.
Również i teraz nowelizację musi zatwierdzić Senat, ale - zdaniem czeskich obserwatorów - senatorowie nie zamierzają odrzucać decyzji Izby Poselskiej. Lewica, która zapewniła sobie większość w Senacie, opowiada się bowiem jednoznacznie za ograniczeniem immunitetu.
Podczas środowej sesji nie przeszedł jeszcze bardziej radykalny wniosek ministra finansów Miroslava Kalouska ze współrządzącego ugrupowania TOP O9, który zaproponował aby immunitet poselski rozciągał się jedynie na wypowiedzi deputowanych w parlamencie. Ten wniosek posłowie odrzucili zdecydowaną większością głosów; za głosowało jedynie 50 deputowanych.
Z Pragi Andrzej Niewiadowski (PAP)
adn/ az/ ap/
