Międzynarodowa konferencja "40 lat po okupacji" zainaugurowała w środę w Pradze oficjalne obchody rocznicy inwazji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację w 1968 roku.
Spotkanie odbywające się w siedzibie czeskiego Senatu rozpoczęto od wyemitowania fragmentów historycznych transmisji czeskiego radia, w których tle słychać było odgłosy wystrzałów i dźwięk jadących po ulicach czołgów.
"Celem tej konferencji nie jest poszukiwanie analogii między historią a współczesnością (...), lecz ocena tego, co było nieuniknione i tego, czego można było uniknąć" - mówił na konferencji moderator dyskusji Jefim Fisztejn, dawny komentator Radia Wolna Europa i redaktor naczelny dziennika "Lidove noviny".
Inicjatorem imprezy jest przewodniczący wyższej izby czeskiego parlamentu Przemysl Sobotka. Konferencja ma przypomnieć wydarzenia z sierpnia 1968 z punktu widzenia wojskowego, medialnego, czy socjologicznego.
Uczestniczą więc w niej historycy, politycy, politolodzy, wojskowi i przedstawiciele zagranicznych placówek dyplomatycznych, wśród nich ambasador RP w Pradze Jan Pastwa.
Na popołudnie w ogrodach Pałacu Valdsztejnskiego (siedziby Senatu) zapowiedziano otwarcie wystawy fotografii i plakatów z sierpnia 1968 roku i wystawy sprzętu wojskowego wojsk okupacyjnych.
W czwartek premier Czech Mirek Topolanek uroczyście otworzy wystawę "Za naszą i waszą wolność, poświęconą wydarzeniom Praskiej Wiosny i interwencji Układu Warszawskiego. Nieco później czeski prezydent Vaclav Klaus wygłosi przemówienie okolicznościowe i spotka się z żołnierzami, którzy odważyli sprzeciwić się siłom interwencyjnym.
Inwazja wojsk ZSRR, Polski, NRD, Węgier i Bułgarii w nocy z 20 na 21 sierpnia 1968 roku stłumiła Praską Wiosnę, czyli próbę demokratyzacji ustroju komunistycznego.
Operacja "Dunaj", nazywana "braterską pomocą", stanowiła największe manewry wojskowe w Europie od czasu zakończenia drugiej wojny światowej. Do Czechosłowacji wkroczyło ok. 750 tysięcy żołnierzy, 6300 czołgów, 2000 dział, 550 samolotów bojowych i 250 transportowców.
Siły polskie, niemieckie, węgierskie i bułgarskie opuściły Czechosłowację po kilkudziesięciu dniach. Wojska radzieckie zostały tam na 23 lata.
Michał Zabłocki (PAP)
zab/ ro/
