Teczki osobowe i fotografie żołnierzy wywiadu AK oraz dokumenty biograficzne i korespondencja szefa komórki wywiadowej Armii Krajowej Kazimierza Leskiego "Bradla" trafiły do zasobów stołecznego Archiwum Akt Nowych.
Archiwum Kazimierza Leskiego przekazała do zasobu Archiwum Akt Nowych (AAN) jego żona Bonifacja Maria Leska. "Kontakt z panią Marią nawiązaliśmy już ok. 2005 roku i od tego czasu systematycznie do naszych zasobów trafia spuścizna jej męża, na którą składają się materiały archiwalne obrazujące poszczególne etapy życia Kazimierza Leskiego. Są wśród nich m.in. dokumenty biograficzne, obszerna korespondencja, materiały archiwalne dotyczące budowy ORP "Orzeł", materiały o współpracownikach i kolegach z okresu okupacji, dotyczące komórki więziennej Pawiaka" - opowiadał podczas poniedziałkowej konferencji prasowej kierownik Archiwów Społecznych AAN, Mariusz Olczak.
Wśród przekazanych materiałów znalazły się także relacje żołnierzy z kompanii "Bradla", teczki osobowe żołnierzy Referatu 997 AK zajmującego się rozpracowywaniem struktur organizacyjnych niemieckich organizacji bezpieczeństwa oraz II Oddziału Komendy Głównej AK. Częścią archiwaliów są również dokumenty organizacji Muszkieterowie, archiwa podkomendnych Leskiego, materiały środowiska żołnierzy Batalionu "Miłosz", artykuły, opracowania i książki Kazimierza Leskiego. Zbiór uzupełniają fotografie żołnierzy wywiadu AK i organizacji Muszkieterowie, wspomnienia, dokumenty i fotografie siostry "Bradla" Anny Leskiej Daab, pilotującej podczas II wojny brytyjskie Halifaxy, a także materiały archiwalne środowiska żołnierzy Batalionu Saperów Praskich "Chwacki", którego wieloletnią przewodniczącą była żona Leskiego.
Kazimierz Leski ps. Bradl urodził się w 1912 r. Po ukończeniu studiów inżynierskich wyjechał w 1936 r. do Holandii, gdzie pracował w centralnym biurze konstrukcyjnym okrętów wojennych w firmie Nederlandsche Vereenigde Scheepsbouw Bureaux w Hadze najpierw jako kreślarz, później w dziale budowy okrętów podwodnych. Uczestniczył w pracach nad okrętami zamówionymi przez rząd polski, zwłaszcza przy projektowaniu "ORP Orzeł". Obserwował też prace nad powstaniem ORP "Sęp".
Wybuch wojny zaskoczył Leskiego w Szkole Podchorążych Rezerwy Lotnictwa w Sadkowie pod Radomiem. 17 września 1939 r. został zestrzelony przez Sowietów pod Jagielnicą koło Bugu. Wzięty do niewoli, uciekł i przedostał się do Lwowa, a następnie do Warszawy, gdzie włączył się w działalność wywiadowczą organizacji konspiracyjnej "Muszkieterzy". Później wstąpił do ZWZ, a potem do II Oddziału Komendy Głównej AK.
Od 1942 r. był kierownikiem Referatu 997, powołanego dla rozpracowywania struktur organizacyjnych, personaliów i metod pracy niemieckich władz bezpieczeństwa m.in. Gestapo i Abwehry. Brał udział w wyznaczaniu szlaków kurierskich na odcinku zachodnim. W przebraniu niemieckiego generała wojsk technicznych von Hellmana oraz gen. Karla Leopolda Jansena podróżował po Niemczech i Francji, zdobywając m.in. plany fragmentu umocnień Wału Atlantyckiego.
Podczas Powstania Warszawskiego Leski walczył jako dowódca kompanii "Bradl", batalionu "Miłosz" na terenie Śródmieścia Południowego. Po kapitulacji Powstania powrócił do konspiracji jako szef Sztabu Obszaru Zachodniego AK, a później Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj.
Po rozwiązaniu AK rozpoczął pracę w Stoczni Gdańskiej. Po pierwszym aresztowaniu przez UB uciekł, jednak ponownie zatrzymany jeszcze w 1945 r. był jednym z oskarżonych w procesie I Komendy WiN. Skazany na 12 lat więzienia, wolność odzyskał w 1955 r. Dwa lata później został zrehabilitowany i podjął pracę w przemyśle okrętowym. Następnie został pracownikiem naukowym, a z czasem dyrektorem Ośrodka Informacji Naukowej PAN. Autor wielu patentów, ok. 150 prac naukowych i popularnej autobiografii "Życie niewłaściwie urozmaicone", honorowy prezes Stowarzyszenia Polskich Wynalazców i Racjonalizatorów.
Po 1989 r. został przewodniczącym Związku Powstańców Warszawskich. Zmarł w 2000 r.
Przekazaniu archiwów towarzyszył wernisaż wystawy o okręcie podwodnym ORP "Orzeł" przygotowanej przez Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni. (PAP)
akn/ ls/
