O najbliższych planach organizacji i jej promocji w Polsce rozmawiają od wtorku w Warszawie członkowie Europejskiej Rady Badań (ERC). Jak powiedział PAP uczestniczący w obradach prezes PAN, prof. Michał Kleiber, głównym zadaniem Rady jest zachęcenie zdolnych naukowców do pracy w Europie.
Europejską Radę Badań (z ang. European Research Council-ERC) powołała trzy lata temu Komisja Europejska. Jak zaznaczył prof. Kleiber, instytucja powstała w wyniku wieloletnich nacisków ze strony uczonych i różnych organizacji nie do końca zadowolonych z systemu finansowania badań naukowych z budżetu Unii Europejskiej. Teraz z rocznego budżetu w wysokości miliarda euro Rada finansuje m.in. badania zespołów naukowych pracujących w Unii Europejskiej.
Według prezesa PAN, jednym z największych problemów w Europie - a Polska jest tutaj ekstremalnym przypadkiem - są ograniczone szanse młodych ludzi. Najwybitniejsi młodzi naukowcy nie znajdują miejsca na atrakcyjne kariery w Europie. Wyjeżdżają nie tylko do USA, ale także do wielu krajów azjatyckich.
Jak dodał, w dzisiejszym świecie "rywalizacja toczy się głównie na ludzkie umysły, a nie ma karabiny". "Kraj, który będzie potrafił przyciągnąć do pracy najzdolniejszych ludzi ma zasadniczą przewagę nad innymi. Instrumentem Unii Europejskiej, który ma zachęcić ich do pracy w Europie jest właśnie ERC" - tłumaczył naukowiec.
ERC spotyka się kilka razy w roku. Połowa tych spotkań odbywa się w Brukseli, a połowa w krajach członkowskich Unii. W skład instytucji wchodzi 22 naukowców z różnych krajów UE. Silne naukowo kraje, takie jak Wielka Brytania, Niemcy czy Francja mają po dwóch przedstawicieli. Z nowych krajów członkowskich w składzie Rady są tylko trzy osoby, w tym z Polski - prof. Kleiber.
"W Warszawie będziemy rozmawiali m.in. o strategii na najbliższe lata 2010-2011. Przyjęliśmy zasadę, że nie robimy preferencji dla żadnej dyscypliny naukowej i każdy uczony: humanista, przedstawiciel nauk ścisłych czy biologicznych ma prawo starać się o pieniądze z tego źródła" - wyjaśnił prezes PAN.
Podkreślił jednak, że od tej reguły jest wyjątek. "Preferujemy młodych naukowców. Uczeni od trzech do ośmiu lat po doktoracie mają specjalną pulę pieniędzy na granty przeznaczone tylko dla nich. Do tej pory 1/3 wszystkich środków ERC, była przeznaczona dla młodych naukowców. Chcemy zmienić te proporcje i połowę środków przeznaczać na granty dla młodych badaczy" - zapowiedział Kleiber.
Jak zaznaczył, jednym z zadań ERB jest odbiurokratyzowanie procedur. Jego zdaniem, nauka wymaga podejmowania bardzo szybkich decyzji - jeśli ktoś ma dobry pomysł, musi dostać dofinansowanie na jego realizację w ciągu kilku miesięcy.
"Dotychczasowe finansowanie badań naukowych we Wspólnocie polega przede wszystkim na budowaniu silnych, wielkich konsorcjów naukowych, skupiających naukowców z różnych krajów. To jest dobra inicjatywa, jednak nauka ma swoje prawa. Czasami potrzeby jest inny system prowadzenia badań, tych najbardziej ambitnych, do których potrzebne są małe zespoły, niewymagające międzynarodowej współpracy" - powiedział PAP Kleiber.
Spotkanie ERC w warszawskim Pałacu Staszica potrwa do środy.(PAP)
ekr/ tot/ agt/
