*Tym razem polscy wydawcy nie dali się zaskoczyć Szwedzkiej Akademii - od stycznia tego roku po polsku wyszło siedem książek Alice Munro, a w planach wydawniczych są trzy kolejne. Właśnie ukazał się kolejny tom opowiadań "Dziewczęta i kobiety". *
Bohaterka "Dziewcząt i kobiet" (W.A.B.), Del Jordan, outsiderka dorastająca w latach czterdziestych, spaja poszczególne opowiadania w jeden spójny cykl. Munro powraca tu do swojego ulubionego tematu: dojrzewania, wchodzenia w dorosłość, przejścia pomiędzy byciem dziewczyną a kobietą. Del ma dosyć prowincjonalnego życia w Ontario i wiejskiej mentalności. Dziewczyna żyje na farmie swojego ojca, gdzie najbliższymi jej osobami są stary kawaler, ekscentryczny przyjaciel rodziny oraz jej ordynarny młodszy brat. Kiedy Del zaczyna spędzać więcej czasu w centrum miasta, coraz częściej towarzyszy jej matka, pewna słuszności swoich poglądów agnostyczka, sprzedająca farmerom encyklopedie. Dziewczyna zaprzyjaźnia się również z energiczną lokatorką matki, Fern Dogherty, oraz jej przyjaciółką Naomi. Dziewczyna staje się bacznym obserwatorem, rejestrującym rzeczywistość małomiasteczkowego życia.
W styczniu Wydawnictwo Literackie opublikowało "Taniec szczęśliwych cieni" - piętnaście historii, w których Munro patrzy na świat oczami kobiet, mówiąc o przemijaniu, złożoności więzów rodzinnych, specyfice życia w małych miasteczkach i ogromnych różnicach między światem mężczyzn i kobiet. W maju natomiast nakładem WL wyszła najnowsza książka i - jak sama autorka twierdzi - najbardziej osobista książka tegorocznej noblistki, zatytułowana "Drogie życie". To czternaście opowiadań o związkach, ale i sekretach nawet najbliższych sobie ludzi, a także bardzo osobiste wspomnienia autorki, przywołującej rodzinny dom w Wingham, rodziców, młodszą siostrę, młodzieńcze rozterki, lęki i obsesje.
"Miłość dobrej kobiety" (W.A.B. lipiec 2013) to zbiór ośmiu opowiadań o kobietach. Ich losy, możliwości i ograniczenia we współczesnym świecie są główną osią twórczości Munro, znakomitej pisarki kanadyjskiej. Jej bohaterki muszą sobie radzić z niejednoznacznością własnych uczuć, z wewnętrznymi konfliktami, z rozdźwiękiem między tym, czego chcą, a tym, co muszą. Jest tak z wkraczającą w dorosłość mężatką, która szuka swojego miejsca w życiu, jest tak z młodą kobietą, która przyjeżdża na wakacje do matki, ale nie potrafi z nią wytrzymać, bo ma w sobie zbyt dużo goryczy i żalu. We wrześniu nakładem WL wyszedł tom opowiadań "Przyjaciółka z młodości" - dziesięć opowiadań o miłości, tęsknocie, umieraniu, przypadkach rządzących naszym życiem.
Także we wrześniu do księgarń trafiło wznowienie książki, która po raz pierwszy wyszła po polsku w 2011 roku - "Widok z Castle Rock" (WL), zajmującej wyjątkowe miejsce w dorobku Munro. To cykl krótkich tekstów tak ściśle ze sobą powiązanych, że czyta się go jak sagę. Opowiadania zawarte w tym tomie składają się na historię rodziny Alice Munro począwszy od ostatnich lat XVIII w. aż po lata dziewięćdziesiąte wieku XX. Surowe pejzaże Szkocji, podróż przez Altantyk, życie osadników w spartańskich warunkach, echa wielkiego kryzysu, drugiej wojny światowej i zimnej wojny - na tym tle Alice Munro z właściwą sobie powściągliwą czułością snuje losy własnych przodków i ich przyjaciół. Także we wrześniu WL przypomniało "Zbyt wiele szczęścia", pierwotnie wydane w 2011 roku. To zbiór historii rozgrywających się w dwudziestowiecznej Kanadzie i dziewiętnastowiecznej Europie.
Ale to nie koniec festiwalu Munro w polskich wydawnictwach - WL planuje w najbliższym czasie opublikować kolejne dwa tomy opowiadań: "Księżyce Jowisza" i "Odcienie miłości", a W.A.B. - przygotowuje wydanie "Jawnych tajemnic".
W.A.B. już wcześniej wydawało książki tegorocznej noblistki - w 2012 roku wyszedł zbiór opowiadań "Za kogo Ty się uważasz?". Książki Alice Munro publikowało także wydawnictwo Dwie Siostry - "Kocha, lubi, szanuje..." wyszło w 2011 roku, a "Uciekinierka" - trzy lata wcześniej.
Kanadyjska pisarka Alice Munro nie przyjedzie w grudniu do Sztokholmu na ceremonię wręczenia literackiej Nagrody Nobla ze względu na stan zdrowia. 82-letnia Alice Munro trzy lata temu podczas festiwalu literackiego w Toronto bez ujawniania szczegółów oświadczyła, że walczyła z chorobą nowotworową. Pisarka powszechnie jest znana z nieśmiałości i niechęci do podróży. Obecnie mieszka w Clinton, niedaleko Wingham, gdzie przyszła na świat, czyli w scenerii swoich opowiadań.
Alice Munro została nagrodzona literackim Noblem jako "mistrzyni krótkiej formy literackiej". Wśród polskich pisarzy i krytyków literackich przeważa opinia, że to jeden z bardziej zasłużonych literackich Nobli ostatnich lat. (PAP)
aszw/ abe/
