We Francji odnaleziono nieznany dotąd oryginał dokumentu z 1940 roku, który ustanowił prawną dyskryminację Żydów na terenie tzw. państwa Vichy. Tekst obciąża odpowiedzialnością za te prześladowania marszałka Philippe'a Petaina.
Jak informują w poniedziałek media, o odkryciu maszynopisu powiadomił je adwokat Serge Klarsfeld, nazywany we Francji "łowcą nazistów" z racji długoletniego ścigania sprawców prześladowań ludności żydowskiej w czasie II wojny światowej.
Według Klarsfelda, projekt zmian w prawnym statusie Żydów w październiku 1940 roku przekazała paryskiemu Memorial Shoah pragnąca zachować anonimowość osoba. Kopię fragmentów tego dokumentu publikuje poniedziałkowe wydanie "Le Figaro".
Dokument zawiera zapisy, które wykluczają całkowicie Żydów ze szkolnictwa i sądownictwa.
Zdaniem francuskiego adwokata, odkryty tekst potwierdza, że to sam przywódca reżimu Vichy, marszałek Philippe Petain, osobiście odpowiada za pierwsze prześladowania ludności żydowskiej zaraz po francuskiej klęsce w 1940 roku.
Świadczą o tym odręczne poprawki w maszynopisie, które - jak twierdzi Klarsfeld - wyszły spod ręki samego Petaina. Zaostrzają one dyskryminację Żydów w porównaniu do pierwotnych zapisów. Wykreślają one np. paragraf mówiący, że z zakazu pracy w szkołach czy sądach będą wyłączeni "potomkowie Żydów urodzonych we Francji lub naturalizowanych przed 1860 rokiem".
Klarsfeld uważa, że "odkrycie tego dokumentu ma ogromne znaczenie", gdyż potwierdza "determinującą rolę Petaina w zredagowaniu tego statusu". Do tej pory teza ta opierała się tylko na relacjach świadków. "Obrońcy marszałka Petaina twierdzą, że chronił on francuskich Żydów. Teraz ten argument upadł" - twierdzi Klarsfeld.
Zdaniem cytowanego przez "Le Figaro" historyka, specjalisty od okresu rządów Vichy, Marca Oliviera Barucha, odnaleziony dokument jest "wiarygodny". W jego opinii potwierdza on, że kolaborujący z Niemcami reżim Vichy "już jesienią 1940 roku, bez prawdziwych nacisków ze strony niemieckiej, sam przygotował nowy status ludności żydowskiej".
Rząd Vichy powstał po kapitulacji Francji latem 1940 roku na terytoriach tego kraju, które nie zostały zajęte przez Niemców. Jedną z czarnych kart tego "państwa francuskiego" jest pomoc w aresztowaniu i deportacji tysięcy Żydów do obozów śmierci (m.in. łapanka Vel' d'Hiv z lipca 1942 roku, podczas której francuska policja schwytała blisko 13 tysięcy Żydów).
Historycy spierają się wciąż o ocenę historycznej roli Petaina. Po I wojnie światowej uznawany za narodowego bohatera wojny z Niemcami - "zwycięzcę spod Verdun", po francuskiej klęsce w1940 r. stał się symbolem kolaboracji z Hitlerem.
Szymon Łucyk (PAP)
szl/ ro/
