20 tys." #
18.01. Gdańsk (PAP) - Gdański oddział IPN przygotował wystawę poświęconą "Gryfowi Pomorskiemu" - wojskowo-cywilnej organizacji konspiracyjnej, która działała głównie na Pomorzu w latach 1941-1945. Ekspozycję mogą wypożyczać np. szkoły czy lokalne muzea.
Jak poinformowała w środę PAP autorka wystawy - Barbara Męczykowska z pionu edukacyjnego gdańskiego oddziału IPN - na ekspozycję złoży się 15 paneli prezentujących m.in. genezę organizacji, jej działalność cywilną oraz partyzancką, najaktywniejszych działaczy, a także represje, jakie spotykały jej członków zarówno w czasie II wojny światowej, jak i po niej.
Na każdym z paneli zamieszczono krótki tekst omawiający dane zagadnienie, związane z nim wybrane dokumenty - listy, plany, mapy, oficjale pisma - a także zdjęcia. Właśnie fotografie są - zdaniem autorki - najcenniejszą częścią ekspozycji. "Zdjęć związanych z działalnością organizacji jest po prostu niewiele" - wyjaśniła Męczykowska dodając, że udało jej się pozyskać zdjęcia z archiwów IPN oraz lokalnych muzeów, a także z prywatnych zasobów.
Wystawa nosząca tytuł "Tajna Organizacja Wojskowa +Gryf Pomorski+" będzie miała swoją premierę w przyszłym tygodniu w Zespole Kształcenia i Wychowania w Gołubiu. Miejsce to wybrano nieprzypadkowo: w okolicy Gołubia w nocy z 4 na 5 marca 1944 r. został zastrzelony przez funkcjonariusza gestapo Józef Dambek, prezes TOW "Gryf Pomorski".
Z Gołubia pod koniec stycznia wystawa pojedzie do mieszczącej się także na Kaszubach Kamienicy Szlacheckiej, gdzie przez kilka dni będzie prezentowana w tamtejszej szkole. Inne placówki edukacyjne czy muzea mogą zgłaszać do gdańskiego IPN chęć wypożyczenia wystawy.
Tajna Organizacja Wojskowa "Gryf Pomorski" była największą na Pomorzu Gdańskim niezależną podziemną regionalną organizacją konspiracyjną o charakterze wojskowo-cywilnym. Działała od połowy 1941 r. do końca marca 1945 r. Szczególną aktywność przejawiała na terenach wiejskich i leśnych, prowadząc działania sabotażowe i walkę zbrojną przeciw niemieckiemu okupantowi.
Organizacja liczyła około 6 tys., a w szczytowym momencie nawet 18-20 tys. członków. Część z nich działała w partyzantce, zamieszkując zbudowane w ustronnych, zamaskowanych miejscach bunkry. "Gryf" pomagał także ludności cywilnej, organizując dla niej żywność i inną pomoc. Po II wojnie światowej członków organizacji spotkały represje ze strony NKWD: wielu z nich aresztowano, a część zesłano do łagrów na terenie ZSRR. (PAP)
aks/ abe/
